Klofarabina (opis profesjonalny)

Działanie - Klofarabina

Mechanizm działania
Klofarabina jest antymetabolitem nukleozydu puryn. Uważa się, że jej aktywność przeciwnowotworowa wynika z 3 mechanizmów: zahamowania polimerazy DNAα (powodującego zatrzymanie wydłużania, syntezy lub naprawy łańcucha DNA), zahamowania reduktazy rybonukleotydowej wraz ze zmniejszenim puli komórkowych trifosforanów deoksyrybonukleozydowych, przerwania integralności błony mitochondriów z uwolnieniem cytochromu C i innych czynników proapoptotycznych. Prowadzi to do zaprogramowanej śmierci komórek nawet w przypadku limfocytów niedzielących się. Klofarabina przenika lub zostaje przetransportowana do komórek docelowych, gdzie ulega sekwencyjnej fosforylacji za pośrednictwem kinaz wewnątrzkomórkowych do mono- i difosforanów oraz do aktywnego 5’-trifosforanu. Klofarabina wykazuje duże powinowactwo do jednego z aktywujących enzymów fosforylujących (kinazy deoksycytydynowej), które przekracza powinowactwo naturalnego substratu deoksycytydyny. Ponadto klofarabina wykazuje większą oporność na rozkład w komórce przez deaminazę adenozynową i mniejszą podatność na rozpad fosforolityczny niż inne substancje aktywne w jej klasie, podczas gdy powinowactwo trifosforanu klofarabiny do polimerazy DNAα i reduktazy rybonukleotydowej jest podobne lub większe niż powinowactwo trifosforanu deoksyadenozyny. Klofarabina hamuje wzrost komórek i wykazuje działanie cytotoksyczne wobec różnych szybko proliferujących linii komórek hematologicznych i litego guza, wykazuje również działanie wobec nieaktywnych limfocytów i makrofagów, ponadto opóźnia wzrost nowotworu i w niektórych przypadkach powoduje regresję różnych rodzajów nowotworów.

Farmakokinetyka
Klofarabina jest wydalana w wyniku połączonego wydalania przez nerki i wydalania pozanerkowego. Po 24 h ok. 60% dawki jest wydalane w postaci niezmienionej z moczem.

Wskazania do stosowania - Klofarabina

Ostra białaczka limfoblastyczna
Leczenie ostrej białaczki limfoblastycznej u dzieci i młodzieży z nawrotem lub oporną na leczenie chorobą po zastosowaniu przynajmniej dwóch wcześniejszych standardowych cykli i w przypadku, gdy brak innych opcji pozwalających na przewidywanie długotrwałej odpowiedzi. Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania oceniono w badaniach z udziałem pacjentów w wieku ≤21. rż. podczas pierwszej diagnozy.

Przeciwwskazania stosowania - Klofarabina

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, ciężka niewydolność wątroby lub nerek, okres karmienia piersią.

Kontrola przebiegu leczenia
Podczas leczenia należy ściśle kontrolować morfologię krwi, czynność nerek i wątroby oraz parametry układu oddechowego, ciśnienie tętnicze, równowagę płynów i masę ciała podczas leczenia i bezpośrednio po 5-dniowym okresie podawania klofarabiny.

Zakażenia
Ze względu na supresję szpiku kostnego należy obserwować stan pacjenta w kierunku objawów podmiotowych oraz przedmiotowych zakażeń i w razie potrzeby bezzwłocznie rozpocząć leczenie.

Zespół rozpadu guza
Po podaniu klofarabiny następuje szybkie zmniejszenie liczby komórek białaczkowych we krwi obwodowej; należy prowadzić ocenę i obserwację pacjentów leczonych klofarabiną w zakresie objawów przedmiotowych oraz podmiotowych zespołu rozpadu guza i uwolnienia cytokin, które mogą się przekształcić w uogólnioną odpowiedź zapalną, zespół przesiąkania włośniczek lub zaburzenia czynności narządów, a w razie wystąpienia objawów przerwać podawanie klofarabiny i zastosować odpowiednie leczenie wspomagające; dalsze leczenie klofarabiną, najczęściej w mniejszej dawce, można rozważać po ustabilizowaniu się stanu pacjenta i powrocie czynności narządów do stanu wyjściowego.

Odpowiedź na leczenie
U większości pacjentów odpowiedź na leczenie występuje po 1 lub 2 cyklach; należy dokonać oceny potencjalnych korzyści i ryzyka związanego z kontynuacją leczenia u pacjentów, którzy nie wykazują hematologicznej i/lub klinicznej poprawy po 2 cyklach leczenia. Należy ściśle obserwować pacjentów z chorobami serca oraz przyjmujących leki wpływające na ciśnienie tętnicze albo czynność serca.

Niewydolność nerek
Brak doświadczenia w leczeniu pacjentów z niewydolnością nerek; klofarabinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z łagodną lub umiarkowaną niewydolnością nerek; należy unikać, zwłaszcza podczas 5-dniowego leczenia klofarabiną, skojarzonego stosowania leków nefrotoksycznych i wydalanych drogą wydzielania kanalikowego; należy w miarę możliwości stosować leki pozbawione działania nefrotoksycznego.

Ryzyko odwodnienia
U pacjentów leczonych klofarabiną mogą wystąpić wymioty i biegunka, dlatego należy doradzić odpowiednie postępowanie zapobiegające odwodnieniu oraz pouczyć pacjentów, by zgłosili się do lekarza w przypadku wystąpienia zawrotów głowy, omdlenia lub zmniejszenia wydzielania moczu. Należy rozważyć profilaktyczne stosowanie leków przeciwwymiotnych.

Zaburzenia czynności wątroby
Brak doświadczenia w leczeniu pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby; klofarabinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby, należy unikać równoczesnego podawania leków hepatotoksycznych.

Toksyczność niehematologiczna
Klofarabinę należy odstawić u pacjentów, u których po raz trzeci wystąpiła poważna toksyczność niehematologiczna (toksyczność 3. stopnia wg NCI CTC), poważna toksyczność, która nie ustępuje w ciągu 14 dni (oprócz nudności i wymiotów), albo zagrażająca życiu lub powodująca niesprawność toksyczność niehematologiczna i niezakaźna (toksyczność 4. stopnia wg NCI CTC).

Hepatotoksyczność
U pacjentów, którym wcześniej przeszczepiono macierzyste komórki krwiotwórcze, po leczeniu klofarabiną w skojarzeniu z etopozydem i cyklofosfamidem może wystąpić zwiększone ryzyko działań hepatotoksycznych wskazujących na chorobę żylno-okluzyjną wątroby.

Interakcje - Klofarabina

Dotychczas nie przeprowadzono badań interakcji klofarabiny; nie są znane żadne klinicznie istotne interakcje z innymi lekami lub badaniami laboratoryjnymi.

Cytochrom P-450
Klofarabina nie jest w wykrywalnym zakresie metabolizowana z udziałem izoenzymów cytochromu P-450, dlatego też mało prawdopodobne są interakcje z substancjami będącymi inhibitorami lub induktorami tych enzymów. Lek prawdopodobnie nie jest induktorem ani inhibitorem głównych izoenzymów cytochromu P-450, dlatego nie oczekuje się wpływu klofarabiny na metabolizm substancji czynnych, które są substratami tych enzymów.

Leki nefrotoksyczne
Klofarabina jest wydalana głównie przez nerki; należy unikać, zwłaszcza podczas 5-dniowego leczenia klofarabiną, skojarzonego stosowania produktów leczniczych wiązanych z działaniami nefrotoksycznymi i wydalanymi drogą wydzielania kanalikowego (np. NLPZ, amfoterycyna B, metotreksat, aminoglikozydy, pochodne platyny, foskarnet, pentamidyna, cyklosporyna, takrolimus, acyklowir i walgancyklowir); w miarę możliwości należy stosować produkty lecznicze pozbawione działania nefrotoksycznego.

Leki hepatotoksyczne
Klofarabinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby, należy unikać równoczesnego podawania leków hepatotoksycznych.

Leki wpływające na ciśnienie tętnicze lub czynność serca
Pacjenci przyjmujący leki wpływające na ciśnienie tętnicze lub czynność serca powinni być objęci ścisłą obserwacją podczas leczenia klofarabiną.

Działania niepożądane - Klofarabina

Bardzo często: nudności, wymioty, gorączka neutropeniczna, ból głowy, wysypka, biegunka, świąd, gorączka, zespół erytrodyzestezji dłoniowo-podeszwowej, przewlekłe zmęczenie, lęk, zapalenie błon śluzowych i uderzenia gorąca.

Często: neutropenia, wysięk osierdziowy, częstoskurcz, niedosłuch, krwioplucie, krwotok z ust, ból brzucha, ból w nadbrzuszu, krwawienia z dziąseł, owrzodzenia i zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, ból odbytu, niewydolność wielonarządowa, ból, obrzęki, uczucie gorąca, poczucie choroby, dreszcze, zespół zapalnej reakcji ogólnoustrojowej, drażliwość, żółtaczka, choroba żylno-okluzyjna wątroby, zwiększenie aktywności ALT i AST, hiperbilirubinemia, nadwrażliwość, wstrząs septyczny, posocznica, bakteriemia, zapalenie płuc, półpasiec, opryszczka, drożdżyca jamy ustnej, uraz, zmniejszenie masy ciała, odwodnienie, jadłowstręt, ból ściany klatki piersiowej, ból kości, ból szyi i pleców, ból kończyn, bóle mięśni, bóle stawów, zespół rozpadu guza, neuropatia obwodowa, parestezje, senność, zawroty głowy, drżenia mięśniowe, pobudzenie, niepokój, zmiany stanu psychicznego, krwiomocz, przyspieszony oddech, krwawienia z nosa, duszność, kaszel, niewydolność oddechowa, wybroczyny, uogólniona wysypka, rumień, swędząca wysypka, łysienie, wysypka grudkowoplamista, uogólniony rumień, wysypka rumieniowa, hiperpigmentacja skóry, suchość skóry, nadmierne wydzielanie potu, złuszczanie skóry, niedociśnienie tętnicze, krwiak, zespół przesiąkania włośniczek.

Ponadto: zapalenie trzustki, zwiększenie aktywności amylazy i lipazy w surowicy, zapalenie jelit, neutropeniczne zapalenie okrężnicy, zapalenie okrężnicy wywołane przez C. difficile, zespół Stevensa i Johnsona, martwica toksyczna rozpływna naskórka.

Ciąża i laktacja - Klofarabina

Brak danych dotyczących stosowania u kobiet w ciąży. Przypuszcza się, że klofarabina może wywoływać ciężkie wady wrodzone, dlatego nie wolno stosować jej w okresie ciąży, zwłaszcza w I trymestrze, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne. Kobiety w wieku rozrodczym i seksualnie aktywni mężczyźni muszą stosować w trakcie leczenia skuteczną antykoncepcję.

W związku z możliwością wystąpienia poważnych reakcji niepożądanych u niemowląt karmionych piersią nie należy karmić piersią w ciągu całego leczenia.

Dawkowanie - Klofarabina

Dorośli. Obecnie nie ma wystarczających danych do ustalenia bezpieczeństwa stosowania i skuteczności klofarabiny u dorosłych pacjentów.

Dzieci i młodzież. 52 mg/m2 pc. w 2-godz. wlewie i.v. przez 5 dni. Cykle leczenia powtarzać co 2–6 tyg. (licząc od 1. dnia poprzedniego cyklu) po nastąpieniu poprawy hematopoezy (tj. bezwzględna liczba granulocytów obojętnochłonnych ≥0,75 × 109/l) i powrotu narządów do czynności wyjściowych. U pacjentów, u których występuje duża toksyczność, możliwe jest zmniejszenie dawki o 25%. Doświadczenie dotyczące stosowania >3 cykli leczenia jest ograniczone. Brak danych dotyczących farmakokinetyki, bezpieczeństwa stosowania i skuteczności klofarabiny u niemowląt.

U dzieci <20 kg mc. należy rozważyć wydłużenie czasu wlewu >2 h.

Zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby
Brak doświadczenia w leczeniu pacjentów z niewydolnością nerek lub wątroby.

Toksyczność hematologiczna i niehematologiczna
Zmniejszenie dawki u pacjentów z toksycznością hematologiczną i niehematologiczną – patrz: zarejestrowane materiały producenta.

Uwagi dla Klofarabina

Lek powinien być stosowany pod nadzorem onkologa klinicznego z odpowiednim doświadczeniem w leczeniu białaczek.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające klofarabina

Clofarabine Norameda (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji) Evoltra (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta