Mechanizm działania
Cysteamina jest aminotiolem swobodnie przechodzącym do lizosomów, gdzie reaguje z cystyną tworząc cysteinę oraz mieszany dwusiarczek cysteaminy i cysteiny. Powstały dwusiarczek jest usuwany z lizosomu przez układ transportujący dla lizyny. W konsekwencji zmniejsza się stężenie cystyny w leukocytach – zmniejszenie stężenia cystyny w leukocytach koreluje ze stężeniem cysteaminy w osoczu krwi przez >6 h po podaniu leku. Stężenie cystyny w leukocytach osiąga wartość minimalną nieco później niż obserwowane jest cmax cysteaminy w osoczu i powraca do wartości początkowej w momencie, gdy stężenie cysteaminy w osoczu zmniejszy się po 6 h po podaniu dawki. U osób z cystynozą nefropatyczną występuje zwiększenie stężenia cystyny w leukocytach >2 nmol hemicystyny/mg białka, a celem leczenia jest zmniejszenie tego stężenia <1 nmol hemicystyny/mg białka i utrzymanie go. Cysteamina ogranicza gromadzenie cystyny w niektórych komórkach (np. w leukocytach, komórkach mięśniowych i komórkach wątroby) u pacjentów z cystynozą nefropatyczną, a jeśli leczenie zostaje rozpoczęte wcześnie, opóźnia rozwój niewydolności nerek.
Farmakokinetyka
Średni tmax wynosi 1,4 h. In vitro wiąże się z białkami osocza, głównie albuminami, średnio w 54,1%. In vivo w stanie stacjonarnym wiąże się z białkami osocza średnio w 53,1% i 51,1% po odpowiednio 1,5 i 6 h po podaniu dawki. Średni t1/2 w fazie eliminacji wynosi 4,8 h. Wydalanie niezmienionej cysteaminy z moczem mieści się w zakresie 0,3–1,7% całkowitej dawki dobowej. Większość cysteaminy ulega wydaleniu w postaci siarczanu. Ograniczone dane sugerują, że farmakokinetyka cysteaminy nie zmienia się u osób z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek.
Leczenie cystynozy nefropatycznej.
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu lub penicylaminę, okres karmienia piersią. Nie stosować u kobiet w ciąży, szczególnie w I trymestrze ciąży, o ile nie jest to bezwzględnie konieczne.
Rozpoczęcie leczenia
W celu zapewnienia maksymalnej skuteczność leczenia, należy je rozpocząć niezwłocznie po potwierdzeniu rozpoznania cystynozy nefropatycznej. Wymagane jest potwierdzenie cystynozy na podstawie zarówno objawów klinicznych, jak i badań biochemicznych (oznaczanie stężenia cystyny w leukocytach).
Zaburzenia budowy kolagenu w skórze, zaburzenia naczyniowe
Uważa się, że cysteamina wpływa na proces poprzecznego łączenia włókien kolagenowych. Opisywano występowanie objawów na łokciach przypominających zespół Ehlersa i Danlosa, a także zaburzeń naczyniowych, u dzieci leczonych dużymi dawkami cysteaminy (cysteamina, chlorowodorek cysteaminy lub dwuwinian cysteaminy), zwykle większymi od dawki maks. 1,95 g/m2 pc./d. Tym zmianom skórnym towarzyszyła proliferacja naczyniowa, rozstępy skórne oraz zmiany kostne. Z tego względu zaleca się regularne badanie skóry oraz rozważenie wykonania badań rentgenowskich kości. Należy także zalecić samokontrolę skóry. W przypadku wystąpienia podobnych zmian w obrębie skóry lub kości zalecane jest zmniejszenie dawki.
Dawka maksymalna
Nie zaleca się stosowania dawek większych niż 1,95 g/m2 pc./d.
Morfologia krwi
Zaleca się regularną kontrolę morfologii krwi.
Wpływ na gromadzenia kryształów cystyny w oku
Nie stwierdzono, aby cysteamina podawana doustnie zapobiegała gromadzeniu się kryształów cystyny w oku. Z tego względu, jeśli pacjent otrzymuje oczny roztwór cysteaminy, należy kontynuować jego podawanie.
Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji.
Elektrolity, leki uzupełniające niedobory składników mineralnych, wit. D, hormony tarczycy
Cysteaminę można podawać z elektrolitami oraz lekami uzupełniającymi niedobory składników mineralnych, koniecznymi w leczeniu zespołu Fanconiego, a także z wit. D i hormonami tarczycy.
Indometacyna
U niektórych pacjentów stosowano jednocześnie indometacynę. U osób z przeszczepioną nerką stosowano jednocześnie leczenie zapobiegające odrzucaniu przeszczepów.
Bardzo często: wymioty, nudności, biegunka, anoreksja, letarg, gorączka.
Często: nieprawidłowe wyniki testów czynności wątroby, ból głowy, encefalopatia, ból brzucha, cuchnący oddech, niestrawność, zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit, nieprzyjemny zapach skóry, wysypka, osłabienie.
Niezbyt często: leukopenia, senność, drgawki, wrzody trawienne, zespół nerczycowy, zmiany barwy włosów, rozstępy skórne, kruchość skóry (guzopodobne mięczakowate zmiany skórne w okolicy łokci), nadmierny wyprost w stawach, bóle nóg, koślawość kolan, osteopenia, złamanie kompresyjne, skrzywienie boczne kręgosłupa, reakcje anafilaktyczne, nerwowość, omamy.
Brak wystarczających danych dotyczących stosowania cysteaminy u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję, w tym działanie teratogenne. Nie jest znane zarówno potencjalne zagrożenie związane z leczeniem, jak również wpływ nieleczonej cystynozy na przebieg ciąży. Leku nie należy stosować w okresie ciąży, w szczególności w I trymestrze, o ile nie jest to bezwzględnie konieczne. W przypadku stwierdzenia ciąży oraz jej planowania, konieczne jest staranne ponowne rozważenie potrzeby stosowania leku, a pacjentkę należy poinformować o możliwym ryzyku, związanym z teratogennym działaniem cysteaminy.
Nie wiadomo czy lek przenika do pokarmu kobiecego. Nie stosować w okresie karmienia piersią.
P.o., w trakcie posiłku lub bezpośrednio po nim. Podając lek dzieciom ≤6. rż. zawartość kapsułki należy wsypać do pokarmu np. mleka albo ziemniaków i innych produktów zawierających skrobię; zawartości kapsułki nie należy mieszać z kwaśnymi napojami, takimi jak sok pomarańczowy.
Celem leczenia jest utrzymanie stężenia cystyny w leukocytach <1 nmol hemicystyny/mg białka. Z tego względu konieczne jest kontrolowanie stężenia cystyny w leukocytach, które należy oznaczyć po 5–6 h po podaniu dawki; na początku leczenia należy kontrolować często np. co miesiąc, a po ustaleniu stałej dawki – co 3–4 mies.
Osoby po 12. rż. i >50 kg mc. 2 g/d w 4 daw. podz.
Dzieci do 12. rż. 1,3 g/m2 pc./d w 4 daw. podz. Dawka początkowa powinna stanowić 1/4–1/6 spodziewanej dawki podtrzymującej i powinno się ją zwiększać przez okres 4–6 tyg. Dawkę należy zwiększać, jeżeli jest w wystarczającym stopniu tolerowana, oraz gdy stężenie cystyny w leukocytach utrzymuje się >1 nmol hemicystyny/mg białka. Nie zaleca się stosowania dawek >1,95 g/m2 pc./d.
Zaburzenia czynności wątroby i/lub nerek
W niektórych przypadkach stosowania leku stwierdzono, że niektóre postacie cysteaminy nie są dobrze tolerowane przez pacjentów poddawanych dializom; u takich pacjentów zaleca się ścisłe monitorowanie stężenia cystyny w leukocytach. Zazwyczaj nie wymaga się dostosowania dawkowania u osób z niewydolnością wątroby.
Lek wywiera niewielki lub umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych. Pacjenci nie powinni prowadzić samochodu ani obsługiwać maszyn dopóki nie upewnią się, że nie występują u nich takie działania niepożądane jak np. senność.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł