medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Naturalnie występująca forma wit. D. Jest substratem, który w wyniku hydroksylacji w pozycji 1 i 25 jest przekształcany do aktywnej formy 1,25-dihydroksycholekalcyferolu. Wit. D odgrywa istotną rolę w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej ustroju, jest konieczna do prawidłowego wchłaniania wapnia i fosforanów w przewodzie pokarmowym, zwiększa ich wchłanianie w obrębie nerek oraz do rozwoju i mineralizacji kości. Ułatwia zamianę fosforu organicznego w postać nieorganiczną, a także powstawanie połączeń wapnia i fosforu niezbędnych do tworzenia kości. W kościach zwiększa osteolizę osteoklastyczną.
Farmakokinetyka
Ulega hydroksylacji w wątrobie i w nerkach do czynnej postaci – kalcytriolu, który się wiąże ze swoistym białkiem nośnikowym w surowicy i jest transportowany w tej postaci do tkanek docelowych (jelito, kości, nerki). t1/2 wynosi ok. 19 dni, ale w przypadku zaburzeń czynności nerek może ulec wydłużeniu.
Niedobory wit. D
Profilaktyka i leczenie niedoboru wit. D.
Krzywica, osteomalacja, choroby koscvi o podłożu metabolicznym
Zapobieganie krzywicy, osteomalacji i chorobom kości na podłożu metabolicznym (m.in. niedoczynność przytarczyc i rzekoma niedoczynność przytarczyc), a także ich leczenie.
Tężyczka
Tężyczka hipokalcemiczna.
Złe wchłanianie
Profilaktycznie w stanach złego wchłaniania.
Osteoporoza
Leczenie wspomagające w osteoporozie.
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, hiperwitaminoza D, hiperkalcemia, hiperkalciuria, wapniowe kamienie nerkowe, sarkoidoza, niewydolność nerek, brak aktywności hydroksylazy cholekalcyferolu w wątrobie i w nerkach.
Pacjenci unieruchomieni
Podawać ostrożnie pacjentom unieruchomionym.
Leki zobojętniające
Stosowanie z lekami zobojętniającymi zawierającymi magnez może powodować hipermagnezemię.
Glikozydy naparstnicy
Z glikozydami naparstnicy nasila ich działanie arytmogenne.
Leki przeciwpadaczkowe, ryfampicyna, cholestyramina, parafina ciekła
Leki przeciwpadaczkowe (np. fenytoina, barbiturany), ryfampicyna, cholestyramina, parafina ciekła zmniejszają wchłanianie wit. D3.
Tiazydy
Stosowanie równolegle z tiazydami zwiększa ryzyko hiperkalcemii.
Glikokortykosteroidy
Glikokortykosteroidy mogą osłabiać działanie wit. D3.
Często: bóle głowy, mięśni i stawów, depresja, zaburzenia psychotyczne, bezład, wiotkość mięśni i postępujące zmniejszenie masy ciała. Pogarsza się czynność nerek z białkomoczem, krwinkomoczem i wielomoczem, zwiększoną utratą potasu, nykturią i średniego stopnia zwiększeniem ciśnienia tętniczego. W ciężkich przypadkach może wystąpić zmętnienie rogówki, rzadziej obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, zapalenie tęczówki i zaćma. Może dojść do powstania kamieni nerkowych, zwapnienia nerek, zwapnień w tkankach miękkich, takich jak naczynia krwionośne, m. sercowy, płuca i skóra.
Rzadko żółtaczka cholestatyczna. Szczególną uwagę należy zwrócić na chorych z rzekomą niedoczynnością przytarczyc, ponieważ u tych chorych mogą występować okresy prawidłowej wrażliwości na wit. D i zapotrzebowanie na nią jest wówczas wyraźnie mniejsze. Ostre objawy hiperkalcemii obejmują zaburzenia rytmu serca, nudności, wymioty, zaburzenia psychiczne, zaburzenia świadomości.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania (hiperwitaminozy): osłabienie, brak łaknienia, nudności, wymioty, zaparcia, niepokój, pragnienie, poliuria, biegunka, kolka jelitowa. W przypadku przedawkowania w zależności od nasilenia hiperkalcemii można zastosować dietę ubogowapniową lub bezwapniową, glikokortykosteroidy, uzupełnianie płynów, wymuszoną diurezę lub kalcytoninę. Brak swoistego antidotum.
Kategoria C. W ciąży stosować wyłącznie w razie zdecydowanej konieczności.
Wit. D i jej metabolity przenikają do pokarmu kobiecego, nie obserwowano jednak przedawkowania u dzieci karmionych piersią.
Dawkowanie ustala się indywidualnie, należy zawsze brać pod uwagę aktualną podaż wapnia (również w diecie).
P.o.
Zapobiegawczo.
Dzieci po 4. tyg. życia niemowlęta donoszone, prawidłowo pielęgnowane, przebywające często na świeżym powietrzu oraz dzieci do 2–3. rż. 500 j.m./d. Po 4. tyg. życia u wcześniaków, bliźniąt i niemowląt żyjących w złych warunkach socjalnych 1000 j.m./d.
Dorośli: 500–1000 j.m./d.
Leczniczo od 4. tyg. życia do 18. rż. 3000–10 000 j.m./d przez 4–6 tyg. pod ścisłą kontrolą lekarską; w razie konieczności leczenie można powtórzyć po tygodniowej przerwie.
Leczenie krzywicy i osteomalacji 1000–5000j.m./d.
Leczenie wspomagające w osteoporozie 1000–3000 j.m./d.
Leczenie niedoczynności przytarczyc i rzekomej niedoczynności przytarczyc 10 000–20 000 j.m./d w zależności od stężenia wapnia w surowicy. Stężenie wapnia w surowicy i w moczu należy początkowo sprawdzać co 4–6 tyg., następnie co 3–6 mies.
Podczas stosowania wit. D3 przez długi okres lub w dawkach większych niż 1000 j.m./d należy monitorować stężenie wapnia w surowicy.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 12 zł
Lekarz dla uchodźcy
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
