medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Szybko działający analog insuliny ludzkiej otrzymywany w wyniku rekombinacji DNA z wykorzystaniem drożdży piekarskich (Saccharomyces cerevisiae). Różni się od insuliny ludzkiej obecnością w pozycji B28 kwasu asparaginowego zamiast proliny. Zmniejsza się w ten sposób zdolność do tworzenia heksamerów, co powoduje szybsze wchłanianie z tkanki podskórnej w porównaniu z insuliną ludzką. Insulina aspart ma również krótszy czas działania po podaniu s.c. w porównaniu do rozpuszczalnej insuliny ludzkiej.
Farmakokinetyka
Lek charakteryzuje się szybszym początkiem i krótszym czasem działania niż rozpuszczalna insulina ludzka – początek działania występuje 10–20 min po podaniu s.c. w okolicę brzucha, maks. działanie po 1–3 h, całkowity czas działania wynosi 3–5 h. U dzieci w wieku 6–17 lat chorych na cukrzycę tmax jest podobne jak u dorosłych, cmax zależy od wieku.
Cukrzyca
Leczenie cukrzycy u dorosłych, młodzieży i dzieci po 1. rż.
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu.
Hiperglikemia
Nieodpowiednie dawkowanie lub przerwanie leczenia, szczególnie w przypadku cukrzycy typu 1, może prowadzić do hiperglikemii i cukrzycowej kwasicy ketonowej.
Hipoglikemia
Pominięcie posiłku lub nieplanowany duży wysiłek fizyczny mogą prowadzić do hipoglikemii. Hipoglikemia może również wystąpić, jeśli dawka insuliny jest zbyt duża w stosunku do zapotrzebowania na nią. Ze względu na właściwości farmakodynamiczne szybkodziałających analogów insuliny, hipoglikemia może pojawić się po ich wstrzyknięciu szybciej, niż po podaniu rozpuszczalnej insuliny ludzkiej.
Zaburzenia wchłaniania
Insulina aspart powinna być podawana w bezpośrednim związku z posiłkiem, dlatego należy uwzględnić jej szybki początek działania u pacjentów, u których współistniejące choroby lub stosowane leczenie mogą mieć wpływ na spowolnienie wchłaniania pokarmu.
Choroby współistniejące
Choroby współistniejące, zwłaszcza zakażenia i gorączka zwykle zwiększją zapotrzebowanie na insulinę. Współistniejące choroby nerek, wątroby lub schorzenia mające wpływ na nadnercza, przysadkę mózgową lub tarczycę mogą powodować konieczność zmiany dawki insuliny.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Chorych należy informować o konieczności ciągłego zmieniania miejsc wstrzyknięć, w celu zmniejszenia ryzyka lipodystrofii i amyloidozy skórnej. W przypadku wstrzyknięcia w obszarze występowania takich odczynów wchłanianie insuliny może być opóźnione i pogorszona możliwość kontroli glikemii. Z kolei nagła zmiana wstrzyknięcia na obszar niedotknięty zmianami może skutkować wystąpieniem hipoglikemii. Po zmianie miejsca wstrzyknięcia z obszaru występowania takich odczynów na obszar niedotknięty zmianami, zaleca się kontrolę stężenia glukozy we krwi; można też rozważyć dostosowanie dawki leków przeciwcukrzycowych.
Zmiana leczenia
Zmiana typu lub rodzaju insuliny powinna odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarską.
Rozpoczęcie leczenia insuliną i intensyfikacja kontroli stężenia glukozy
Intensyfikacja lub szybka poprawa kontroli stężenia glukozy wiąże się przemijającym, odwracalnym zaburzeniem refrakcji oka, nasileniem się objawów retinopatii cukrzycowej, ostrą bolesną neuropatią obwodową i obrzękami obwodowymi. Jednak długotrwała kontrola glikemii zmniejsza ryzyko retinopatii cukrzycowej i neuropatii.
Przeciwciała przeciwko insulinie
Podawanie insuliny może być przyczyną powstawania przeciwciał przeciwko insulinie. W rzadkich przypadkach obecność takich przeciwciał może wymagać dostosowania dawki insuliny w celu zmniejszenia skłonności do występowania hiperglikemii lub hipoglikemii.
Leki mogące zmniejszać zapotrzebowanie na insulinę
Doustne leki przeciwcukrzycowe, inhibitory MAO, β-adrenokityki, inhibitory ACE, salicylany, steroidy anaboliczne, sulfonamidy i agoniści receptora GLP-1 mogą zmniejszać zapotrzebowanie na insulinę.
Leki mogące zwiększać zapotrzebowanie na insulinę
Doustne środki antykoncepcyjne, tiazydy, glikokortykosteroidy, hormony tarczycy, sympatykomimetyki, hormon wzrostu i danazol mogą zwiększać zapotrzebowanie na insulinę.
β-adrenolityki
β-adrenolityki mogą maskować objawy hipoglikemii.
Oktreotyd i lanreotyd
Oktreotyd i lanreotyd mogą zarówno zmniejszać, jak i zwiększać zapotrzebowanie na insulinę.
Alkohol
Alkohol może nasilać lub osłabiać działanie hipoglikemizujące insuliny.
Pioglitazon
Zgłaszano przypadki zastoinowej niewydolności serca związane z leczeniem pioglitazonem w skojarzeniu z insuliną, w szczególności u pacjentów z czynnikami ryzyka rozwoju zastoinowej niewydolności serca. W przypadku stosowania takiego leczenia skojarzonego należy obserwować chorego, czy nie pojawiają się przedmiotowe i podmiotowe objawy niewydolności serca, zwiększenie masy ciała i obrzęki. Leczenie pioglitazonem należy przerwać w przypadku nasilenia się kardiologicznych działań niepożądanych.
Bardzo często: hipoglikemia.
Niezbyt często: pokrzywka, wysypka, wykwity skórne, zaburzenia refrakcji, retinopatia cukrzycowa, lipodystrofia, reakcje w miejscu wstrzyknięcia, obrzęk.
Rzadko: neuropatia obwodowa.
Bardzo rzadko: reakcje anafilaktyczne.
Z nieznaną częstością: amyloidoza skórna.
Lek można stosować w ciąży. Dane z dwóch randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych (odpowiednio 322 i 27 ciąż z ekspozycją) nie wykazały żadnego niepożądanego wpływu insuliny aspart na ciążę lub zdrowie płodu i/lub noworodka w porównaniu z insuliną ludzką.
Nie ma przeciwwskazań do stosowania u kobiet karmiących piersią, choć konieczne może być dostosowanie dawki.
Podawać s.c., we wstrzyknięciu w udo, tkankę podskórną brzucha, górną część ramienia lub pośladek albo w postaci ciągłego wlewu w okolicę brzucha za pomocą pompy insulinowej. W niektórych przypadkach i.v., wyłącznie przez wykwalifikowany personel medyczny.
Dorośli, młodzież i dzieci po 1. rż.
Dawkowanie indywidualne. Podawać bezpośrednio przed posiłkiem lub w razie potrzeby wkrótce po posiłku. Lek powinien być stosowany z insuliną o pośrednim czasie działania lub insuliną długodziałającą.
Dostosowanie dawki
Zaleca się ścisłe kontrolowanie parametrów metabolicznych w okresie zmiany leku oraz przez pierwsze tygodnie stosowania nowego schematu leczenia. W celu optymalnej kontroli glikemii należy monitorować stężenie glukozy we krwi i dostosowywać dawkę insuliny. Dostosowanie dawki może być konieczne w przypadku zwiększenia aktywności fizycznej, zmiany dotychczas stosowanej diety lub w przypadku wystąpienia chorób współistniejących.
Zaburzenia czynności wątroby i nerek
U osób z zaburzoną czynnością nerek lub wątroby zapotrzebowanie na insulinę może być zmniejszone.
Osoby w podeszłym wieku
Insulina aspart może być stosowana u osób w podeszłym wieku (≥65 lat), zaleca się jednak szczególnie staranne monitorowanie stężenia glukozy we krwi oraz indywidualne dostosowanie dawki.
Warunki przechowywania
Przechowywać w temp. 2–8°C, nie zamrażać, chronić przed światłem. Aktualnie używane wstrzykiwacze można przechowywać w temp. do 30°C.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
