Pytanie nadesłane do redakcji
Podczas wstawania z łóżka występuje kaszel oraz duże ilości wydzieliny, która uchodzi gardłem i nosem. Proszę o wskazówki. Pozdrawiam
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia Alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Najczęstszą przyczyną objawów opisywanych w pytaniu jest infekcja dróg oddechowych (górnych/dolnych). W okresie jesienno-zimowym nieżyt nosa zazwyczaj wywołują wirusy, rzadziej bakterie.
Choroba przebiega z objawami złego samopoczucia, stanami podgorączkowymi, często występuje ból gardła.
Wydzielina z nosa początkowo wodnista i przeźroczysta w kolejnych dniach trwania choroby ulega zagęszczeniu, przy nadkażeniu bakteryjnym zmienia kolor na żółty lub zielony.
Do powyższych objawów dołącza się produktywny (wilgotny) kaszel prowadzący do odkrztuszenia wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych.
W diagnostyce różnicowej kaszlu należy uwzględnić zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc, ostre i przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa.
W ostrym zapaleniu zatok (wywołują je przede wszystkim bakterie) wymienionym objawom towarzyszą silny ból głowy, nudności, często gorączka i zły stan ogólny. Badaniem potwierdzającym rozpoznanie jest RTG zatok.
W przewlekłym zapaleniu zatok objawy utrzymują się co najmniej 8-12 tygodni. Stopień natężenia dolegliwości z reguły jest mniejszy. RTG zatok może być niecharakterystyczne, wskazane bywa wykonanie tomografii komputerowej zatok.
Poranny kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny (bez nieżytu nosa) to także objaw przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za rozwój POCHP jest palenie tytoniu (czynne i bierne) oraz narażenie na działanie pyłów, zwłaszcza w środowisku pracy. Badania diagnostyczne to przede wszystkim: RTG klatki piersiowej, badanie czynnościowe płuc (spirometria), tomografia komputerowa klatki piersiowej.
Inne przyczyny wilgotnego kaszlu (bez objawów nieżytu nosa) to: rozstrzenie oskrzeli, zgorzel płuc, gruźlica, ropnie płuc, rozedma płuc, niewydolność lewokomorowa serca, rak płuca.
Gdy kaszel trwa ponad 8 tygodni (kaszel przewlekły) albo towarzyszą mu niepokojące objawy ze strony innych narządów oraz gdy nie udaje się uzyskać poprawy po zastosowanym leczeniu należy rozszerzyć zakres badań diagnostycznych.
Piśmiennictwo:
Błażowski L., Kurzawa R.: Diagnostyka i leczenie kaszlu przewlekłego u dzieci. Przewodnik lekarza praktyka. Część I. Terapia. W gabinecie lekarza rodzinnego. 2011, XIX; 9,(262): 9-12.Błażowski L., Kurzawa R., Widerska-Kurzawa A.: Diagnostyka i leczenie kaszlu przewlekłego u dzieci. Przewodnik lekarza praktyka. Część II. Terapia. W gabinecie lekarza rodzinnego. 2011, XIX:12,(266): 18-20.
Pawliczak R.: Kaszel u dorosłych - diagnostyka i postępowanie. Terapia. W gabinecie lekarza rodzinnego. 2011, XIX:12,(266): 23-27.
Zawisza E., Zawisza K.: Diagnostyka i terapia przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. Alergia, 2010: 4/46: 25-27.
