×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Badania i zabiegi

  • 24-godzinny automatyczny pomiar ciśnienia tętniczego (holter)

    24-godzinny automatyczny pomiar ciśnienia tętniczego (holter)

    Lekarz zleca to badanie jeśli z jego oceny wynika, że pomiar gabinetowy nie odzwierciedla rzeczywistych wartości ciśnienia tętniczego u pacjenta.

  • Aceton

    Aceton

    Aceton należy do tzw. ciał ketonowych, czyli związków chemicznych będących produktami przemian kwasów tłuszczowych, głównie w wątrobie. Prawidłowo tylko niewielkie ilości ciał ketonowych są uwalniane do krwi. Ich ilość wzrasta podczas zaburzeń metabolicznych. Badanie stężenia acetonu można wykonywać we krwi oraz moczu.

  • Adrenalina

    Adrenalina

    Badanie polega na oznaczeniu stężenia adrenaliny – hormonu, w osoczu krwi. Ściślej, dwóch pokrewnych hormonów – adrenaliny i noradrenaliny, czyli katecholamin, których głównym zadaniem w organizmie człowieka jest szybka mobilizacja w warunkach ostrego stresu (zagrożenia).

  • Aktywność disacharydaz w skrawkach błony śluzowej jelita cienkiego

    Aktywność disacharydaz w skrawkach błony śluzowej jelita cienkiego

    Badanie aktywności disacharydaz w skrawkach błony śluzowej jelita cienkiego wykonuje się w przypadku podejrzenia braku lub niedoboru disacharydaz.

  • Albuminy

    Albuminy

    Albuminy produkowane są przez wątrobę, więc ilość ich we krwi odzwierciedla czynność tego narządu. Odpowiadają za utrzymanie tzw. ciśnienia onkotycznego w naczyniach krwionośnych, czyli – w  uproszczeniu – ściągają, płyn z tkanek do naczyń, zabezpieczając w ten sposób organizm przed obrzękami, zwłaszcza w niżej położonych częściach ciała.

  • Aldosteron – hormon nadnerczowy

    Aldosteron – hormon nadnerczowy

    Aldosteron bierze udział w regulacji gospodarki wodno-mineralnej, odpowiadając za wydalanie odpowiednich ilości potasu z moczem, wchłanianie zwrotne jonów sodu w nerkach, zapobiegając ich wydaleniu i nadmiernej utracie

  • Alergie skórne - testy

    Alergie skórne - testy

    W rutynowej diagnostyce alergologicznej wykonuje się przede wszystkim dwa rodzaje testów: skórne testy punktowe oraz naskórkowe testy płatkowe.

  • Alfa-fetoproteina (AFP)

    Alfa-fetoproteina (AFP)

    Badanie AFP we krwi zleca się u kobiet w ciąży, w chorobach nowotworowych oraz czasem w celu wykrycia raka wątroby.

  • &alpha;<sub>1</sub>-antytrypsyna w&nbsp;kale

    α1-antytrypsyna w kale

    Wskazaniem do oznaczenia stężenia α1-antytrypsyny są zespoły utraty białka, alergie pokarmowe, żółtaczka, obrzęki, nieprawidłowe wyniki proteinogramu.

  • &alpha;<sub>1</sub>-globuliny

    α1-globuliny

    α1-antytrypsyna to białko, które neutralizuje enzymy trzustkowe i proteolityczne. Niedobór α1-antytrypsyny może wywołać rozedmę płuc, a także stanowić przyczynę przedłużonej żółtaczki noworodków. Nadmiar α1-antytrypsyny może być spowodowany ciążą, stosowaniem estrogenowej substytucji hormonalnej, stanami zapalnymi, a także niedokrwistością z niedoboru żelaza.

  • &alpha;<sub>2</sub>-globuliny

    α2-globuliny

    Wskazaniem do badania stężenia α2-globulin są choroby wątroby, choroby przewodu pokarmowego oraz choroby nerek, a także niedobory białek nośnikowych.

  • Aminopeptydaza leucynowa (LAP)

    Aminopeptydaza leucynowa (LAP)

    Aminopeptydaza leucynowa (LAP) to enzym, który występuje prawidłowo wewnątrz komórek wątroby i kanalików żółciowych, w niewielkim stopniu w jelicie cienkim i w trzustce. Jeśli komórki tych narządów – zwłaszcza wątroby – ulegną uszkodzeniu, aktywność LAP się zwiększa we krwi.

  • Aminotransferazy alaninowa i&nbsp;asparaginowa (AlAT i&nbsp;AspAT)

    Aminotransferazy alaninowa i asparaginowa (AlAT i AspAT)

    Aminotransferazy to enzymy występujące głównie w wątrobie oraz mięśniach, wliczając mięsień sercowy. Fizjologicznie występują wewnątrzkomórkowo, zatem zwiększenie ich aktywności we krwi będzie się wiązało z uszkodzeniem komórek, w których występują.

  • Amylaza

    Amylaza

    Amylaza jest enzymem produkowanym głównie przez trzustkę (występuje w soku trzustkowym) oraz przez ślinianki (wydzielana jest do śliny). Rozkłada skrobię i inne cukry złożone do maltozy.

  • Androgeny (hormony androgenowe)

    Androgeny (hormony androgenowe)

    Androgeny to hormony płciowe przeważające u mężczyzn, w niewielkich ilościach występujące także u kobiet. Androgeny odpowiadają między innymi za kształtowanie się męskich narządów płciowych u płodu oraz wykształcenie się tzw. wtórnych cech płciowych (budowa ciała, owłosienie, głos).

  • Angiografia fluoresceinowa

    Angiografia fluoresceinowa

    Angiografia fluoresceinowa to badanie polegające na wykonaniu serii fotografii dna oka lub tęczówki po dożylnym podaniu środka cieniującego (fluoresceiny). Badanie pozwala na uwidocznienie krążenia w naczyniach siatkówki i pośrednio błony naczyniowej oraz umożliwia ocenę stanu nabłonka barwnikowego siatkówki i naczyń krwionośnych siatkówki.

  • Angiografia indocyjaninowa

    Angiografia indocyjaninowa

    Angiografia indocyjaninowa polega na wykonaniu serii fotografii dna oka po dożylnym podaniu środka cieniującego (zieleni indocyjaniny). Do wzbudzenia fluorescencji wykorzystuje się podczerwień, która w mniejszym stopniu ulega blokowaniu przez barwniki w oku. Dzięki temu w badaniu można uwidocznić krążenie w naczyniach błony naczyniowej.

  • Angiografia tętnic i&nbsp;żył obwodowych

    Angiografia tętnic i żył obwodowych

    Badanie angiograficzne naczyń krwionośnych można wykonać w niemal całym organizmie. Dzięki temu można ocenić krążenie mózgowe, krążenie w naczyniach doprowadzających krew do głowy, w płucach, w tętnicach wieńcowych (angiografia wieńcowa, inaczej koronarografia), naczyniach jamy brzusznej, rąk czy nóg. Wynik badania pomaga nie tylko zdiagnozować nieprawidłowości naczyń, ale i niejednokrotnie zaplanować i najbardziej optymalne leczenie.

  • Angiografia wieńcowa (koronarografia)

    Angiografia wieńcowa (koronarografia)

    Badanie to polega na podaniu środka kontrastowego bezpośrednio do wybranego naczynia wieńcowego. Następnie obserwuje się na monitorze specjalnego aparatu rentgenowskiego jak naczynie wypełnia się środkiem kontrastowym.

  • Antygen rakowo-płodowy (CEA)

    Antygen rakowo-płodowy (CEA)

    CEA to glikoproteina produkowana w okresie płodowym, której synteza zostaje niemal całkowicie zahamowana po urodzeniu. W przypadku pojawienia się nowotworu, może dojść do uaktywnienia genów odpowiedzialnych za syntezę antygenu CEA – a tym samym do zwiększenia stężenia CEA we krwi.

  • Artroskopia kolana

    Artroskopia kolana

    Artroskopia kolana polega na wprowadzeniu do jego wnętrza małych instrumentów chirurgicznych – kamery oraz narzędzi – poprzez drobne nacięcia. Metoda ta pozwala wykonać operacje stawu kolanowego bez jego otwierania, co zmniejsza ryzyko powikłań oraz skraca okres niepełnosprawności po zabiegu

  • Badania biochemiczne wykonywane u&nbsp;chorych na nadciśnienie tętnicze

    Badania biochemiczne wykonywane u chorych na nadciśnienie tętnicze

    Jakie badania dodatkowe wykonuje się u chorych na nadciśnienie tętnicze? Jak się przygotować do badań? Jakie czynniki mogą zafałszować wyniki?

  • Badania czynnościowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego

    Badania czynnościowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego

    U pacjentów, którzy odczuwają dolegliwości związane z dolnym odcinkiem przewodu pokarmowego, które nie są związane w nieprawidłową budową ani zmianami w przewodzie pokarmowym, a więc badanie lekarskie ani badania dodatkowe obrazowe nie wykazują znaczących odchyleń od normy, zastosowanie znajdują czynnościowe badania dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

  • Badania czynnościowe układu oddechowego

    Badania czynnościowe układu oddechowego

    Badania czynnościowe układu oddechowego to grupa nieinwazyjnych procedur diagnostycznych dostarczających informacji o stanie funkcjonalnym układu oddechowego, przede wszystkim oskrzeli i płuc.

  • Badania diagnostyczne w&nbsp;urologii

    Badania diagnostyczne w urologii

    Badania fizykalne, inwazyjne i laboratoryjne. Jak przebiegają i w jakim celu są wykonywane?

  • Badania elektrofizjologiczne – elektroretinografia

    Badania elektrofizjologiczne – elektroretinografia

    Badania elektrofizjologiczne (ERG) w okulistyce to obserwacja i rejestracja zmian prądów czynnościowych powstających w gałce ocznej, w okolicy wzrokowej kory mózgowej i w mięśniach gałkoruchowych.

  • Badania filmu łzowego

    Badania filmu łzowego

    Badanie stanu filmu łzowego przeprowadza się zazwyczaj u chorych z zespołem suchego oka lub jego podejrzeniem. Oprócz standardowego badania w lampie szczelinowej należy wykonać badania dodatkowe, m.in.: test Schirmera, pomiar czasu przerwania filmu łzowego, badanie gruczołów Meiboma.

  • Badania laboratoryjne wykorzystywane w&nbsp;reumatologii

    Badania laboratoryjne wykorzystywane w reumatologii

    Poszczególne badania laboratoryjne powinno się wykonywać w zależności od występujących objawów i podejrzewanej choroby. Wykonywanie całego „panelu” badań jest w wielu przypadkach nieuzasadnione. Niektóre z nich wystarczy przeprowadzić tylko raz w życiu, inne służą do oceny aktywności choroby i dlatego są co pewien czas powtarzane.

  • Badania prenatalne

    Badania prenatalne

    Badania prenatalne to metody diagnostyczne (inwazyjne i nieinwazyjne), którym poddaje się kobietę ciężarną w celu wykrycia nieprawidłowości genetycznych i innych poważnych chorób płodu.

  • Badania radiologiczne

    Badania radiologiczne

    Badania radiologiczne - radiogram (RTG) klatki piersiowej oraz tomografia komputerowa (określana skrótem CT lub TK) klatki piersiowej to podstawowe badania wykorzystywane w diagnostyce chorób układu oddechowego.

  • Badania regulacji wegetatywnej układu krążenia

    Badania regulacji wegetatywnej układu krążenia

    Badania regulacji wegetatywnej układu krążenia wykorzystuje się w diagnostyce stanów przedomdleniowych (zasłabnięć) i omdleń.

  • Badania serologiczne w&nbsp;celiakii

    Badania serologiczne w celiakii

    Badania serologiczne w kierunku celiakii wykonuje się w surowicy krwi. Do oznaczenia obecności oraz stężenia przeciwciał konieczne jest pobranie krwi. Ważne, by badania wykonywać w okresie spożywania glutenu w diecie.

  • Badania ustawienia gałek ocznych/kąta zeza (synoptofor, listwy pryzmatyczne)

    Badania ustawienia gałek ocznych/kąta zeza (synoptofor, listwy pryzmatyczne)

    Do pomiaru kąta zeza służy kilka testów: test Hirschberga, za pomocą listwy prazmatycznej lub synoptofora. Badanie wykonuje się w przypadku zeza lub jego podejrzenia, jak również przy stwierdzonych zaburzeniach widzenia przestrzennego. Na badanie należy przynieść ze sobą dobrze dobrane okulary lub recepty na okulary z wcześniejszych badań.

  • Badania w&nbsp;kierunku niedoboru alfa1-antytrypsyny u&nbsp;chorych na POChP

    Badania w kierunku niedoboru alfa1-antytrypsyny u chorych na POChP

    Niedobór α1-antytrypsyny jest rzadką, genetycznie uwarunkowaną przyczyną POChP.

  • Badania w&nbsp;kierunku uszkodzenia narządów docelowych (cz. 1.)

    Badania w kierunku uszkodzenia narządów docelowych (cz. 1.)

    EKG spoczynkowe, echo serca, ocena prędkości fali tętna między tętnicą szyjną a udową, badanie ultrasonograficzne tętnic szyjnych w celu oceny grubości kompleksu intima-media oraz obecności blaszek miażdżycowych, wskaźnik kostkowo-ramienny.

  • Badania w&nbsp;kierunku uszkodzenia narządów docelowych (cz. 2.)

    Badania w kierunku uszkodzenia narządów docelowych (cz. 2.)

    Badanie dna oka oraz domowe i 24-godzinne automatyczne monitorowanie ciśnienia tętniczego.

  • Badania w&nbsp;kierunku uszkodzenia narządów docelowych (cz. 3.)

    Badania w kierunku uszkodzenia narządów docelowych (cz. 3.)

    Testy prowokacyjne oraz badania obrazowe (USG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, angiografia).

  • Badania wykonywane u&nbsp;chorych na astmę: morfologia krwi

    Badania wykonywane u chorych na astmę: morfologia krwi

    Morfologia krwi to jedno z najczęściej zlecanych badań, również u chorych na astmę.

  • Badanie ANCA we krwi

    Badanie ANCA we krwi

    Badanie ANCA (przeciwciała skierowane przeciwko cytoplazmie własnych granulocytów obojętnochłonnych) polega na oznaczeniu we krwi przeciwciał. Prawidłowo wynik jest ujemny.

  • Badanie całkowitej zdolności do wiązania żelaza we krwi (TIBC)

    Badanie całkowitej zdolności do wiązania żelaza we krwi (TIBC)

    Pomiar żelaza we krwi to pomiar ilości żelaza związanego z transferyną. Jest ona produkowana przez wątrobę w nadmiarze, więc jej wysycenie nigdy nie jest pełne i wynosi prawidłowo około 1/3 jej całkowitej zdolności transportowej we krwi.

  • Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria)

    Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria)

    Tonometria to pomiar ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Ciśnienie wewnątrzgałkowe zależy od stopnia równowagi między produkcją cieczy wodnistej a jej odpływem z gałki ocznej. U zdrowych osób za wartości prawidłowe ciśnienia wewnątrzgałkowego powszechnie uznaje się zakres 10–21 mm Hg.

  • Badanie cytologiczne wymazu z&nbsp;nosa

    Badanie cytologiczne wymazu z nosa

    Celem badania cytologicznego wymazu z nosa jest ocena ilościowa komórek występujących w błonie śluzowej nozdrzy.

  • Badanie czasu przerwania filmu łzowego

    Badanie czasu przerwania filmu łzowego

    Badanie czasu przerwania filmu łzowego pozwala ocenić grubość i jakość warstwy lipidowej filmu łzowego, odpowiedzialnej za utrzymywanie jego napięcia powierzchniowego i stabilności. Najczęściej wykonuje się klasyczny test z użyciem niewielkiej ilości fluoresceiny, którą podaje się do oka w postaci kropli lub na delikatnym pasku bibuły.

  • Badanie dermatoskopowe

    Badanie dermatoskopowe

    Niewątpliwie największą rolę w diagnostyce i wczesnym wykrywaniu nowotworów skóry odgrywa dermoskopia (dermatoskopia).

  • Badanie EEG (elektroencefalografia): jak się przygotować, jak przebiega badanie i&nbsp;co wykrywa

    Badanie EEG (elektroencefalografia): jak się przygotować, jak przebiega badanie i co wykrywa

    EEG (elektroencefalografia) to nieinwazyjne, bezbolesne badanie fal mózgowych. Badanie polega na rejestracji fal mózgowych przez komputer za pośrednictwem elektrod umieszczanych na głowie pacjenta. EEG jest badaniem mózgu, które dostarcza informacji o jego funkcjonowaniu, czyli aktywności elektrycznej. Najczęściej jest stosowane w diagnostyce padaczki.

  • Badanie elektrofizjologiczne serca

    Badanie elektrofizjologiczne serca

    Badanie elektrofizjologiczne (EPS) jest badaniem serca, które umożliwia ocenę zaburzeń rytmu lub przewodzenia w sercu. Zwykle wykonuje się je w sposób inwazyjny – poprzez elektrody wprowadzone do wnętrza serca. Najczęściej EPS wykonuje się jako część procedury inwazyjnej mającej na celu usunięcie podłoża zaburzeń rytmu metodą ablacji, czyli zniszczenia fragmentu serca, który odpowiada za powstanie zaburzeń rytmu.

  • Badanie glukozy u&nbsp;chorych na astmę

    Badanie glukozy u chorych na astmę

    Prawidłowe stężenie glukozy we krwi utrzymuje się w granicach od około 3,5 mmol/l do 5,6 mmol/l.

  • Badanie histopatologiczne

    Badanie histopatologiczne

    W celu weryfikacji rozpoznania pomocnym badaniem jest ocena histopatologiczna zmiany chorobowej. W tym celu wykonuje się tzw. biopsję skóry.

  • Badanie hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) we krwi

    Badanie hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) we krwi

    Badanie stężenia ACTH we krwi zleca się w razie podejrzenia choroby układu wewnątrzwydzielniczego, dotyczącego czynności hormonów steroidowych kory nadnerczy, czyli w podejrzeniu niedoczynności kory nadnerczy, nadczynności kory nadnerczy (tzw. choroba i zespół Cushinga), zespołu nadnerczowo-płciowego.

  • Badanie kału na obecność jaj pasożytów

    Badanie kału na obecność jaj pasożytów

    Badanie kału na obecność pasożytów i ich jaj polega na badaniu próbki kału pod mikroskopem. Jest to element rozpoznawania chorób układu pokarmowego.

  • Badanie kąta przesączania (gonioskopia)

    Badanie kąta przesączania (gonioskopia)

    Gonioskopia to badanie kąta przesączania (rogówkowo-tęczówkowego). Odpowiedni kształt kąta przesączania i jego stan mają ogromne znaczenie dla prawidłowego krążenia cieczy wodnistej i jej odpływu z gałki ocznej, co wpływa na wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego. Badanie to przeprowadza się za pomocą tzw. Gonioskopu.

  • Badanie kliniczne w&nbsp;proktologii

    Badanie kliniczne w proktologii

    Choroby odbytu i odbytnicy nierzadko stanowią poważny problem zdrowotny i w przypadku dolegliwości związanych z tą okolicą nie należy odwlekać wizyty u specjalisty. Z uwagi na intymną okolicę ciała, którą lekarz musi zbadać w czasie takiej wizyty, badanie może być krępujące, jest jednak nieodzowne do prawidłowego postawienia diagnozy i leczenia. Lekarz dołoży wszelkich starań, by badanie odbyło się w sposób jak najmniej uciążliwy dla pacjenta.

  • Badanie kontrastowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego

    Badanie kontrastowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego

    Badanie kontrastowe dolnego odcinka jelita grubego umożliwia ocenę wnętrza jelita grubego i wykrycie zmian patologicznych w jego obrębie lub nieprawidłowego połączenia z inną częścią przewodu pokarmowego, drogami moczowymi czy narządem rodnym.

  • Badanie kontrastowe górnego odcinka przewodu pokarmowego

    Badanie kontrastowe górnego odcinka przewodu pokarmowego

    Dowiedz się, na czym polega i jak przebiega badanie oraz w jaki sposób się do niego przygotować.

  • Badanie mikroskopowe stolca

    Badanie mikroskopowe stolca

    Zmiany w rytmie wypróżnień, konsystencji czy zabarwieniu kału są istotnymi objawami w wielu jednostkach chorobowych. Badania stolca, w tym badanie mikroskopowe, mogą dostarczyć wielu istotnych dla dalszego leczenia informacji.

  • Badanie ostrości wzroku do bliży

    Badanie ostrości wzroku do bliży

    Badanie ostrości wzroku do bliży jest uzupełnieniem badania ostrości wzroku do dali i służy ocenie widzenia z odległości potrzebnej do czytania. Wykonuje się je rutynowo niemal przy każdej wizycie okulistycznej, gdyż pozwala ocenić potrzebę korekcji okularowej np. w przypadku starczowzroczności.

  • Badanie ostrości wzroku do dali

    Badanie ostrości wzroku do dali

    Badanie ostrości wzroku to podstawowe badanie, które wykonuje się niemal podczas każdej wizyty u okulisty. Badanie ostrości wzroku do dali służy ocenie zdolności rozdzielczej siatkówki, czyli postrzegania dwóch punktów położonych w bezpośredniej bliskości jako punktów oddzielnych. Przeprowadza się je najczęściej na tzw. tablicach Snellena.

  • Badanie ostrości wzroku u&nbsp;dzieci

    Badanie ostrości wzroku u dzieci

    Testy uprzywilejowanego spojrzenia wykorzystują naturalny odruch: kiedy w polu widzenia pojawi się jakikolwiek bodziec wzrokowy, bezwiednie kierujemy na niego nasz wzrok. Testy składają się z serii prostokątnych tablic, na których widnieją czarno-białe paski na szarym tle.

  • Badanie pasażu jelitowego

    Badanie pasażu jelitowego

    Pasaż jelitowy należy do klasycznych badań rentgenowskich. Najczęstszym wskazaniem jest ocena drożności przewodu pokarmowego i czasu przejścia kontrastu przez jelita w diagnostyce chorób jelit, zwykle jako uzupełnienie badań endoskopowych.

  • Badanie PET serca

    Badanie PET serca

    Badanie PET serca, to badanie nieinwazyjne, wykorzystujące obrazowanie radioizotopowe. Metody obrazowania kardiologii nuklearnej, do których należy badanie PET serca, polegają na podaniu wybranego radiofarmaceutyku, który jest wychwytywany w różnym stopniu przez komórki mięśnia sercowego w zależności od jego ukrwienia i żywotności.

  • Badanie pH kału

    Badanie pH kału

    Badania kału mogą dostarczyć wielu istotnych informacji koniecznych do ustalenia właściwego rozpoznania i wdrożenia odpowiedniej terapii. Zmiany w rytmie wypróżnień, konsystencji czy zabarwieniu kału są istotnymi objawami w wielu jednostkach chorobowych.

  • Badanie płynu opłucnowego

    Badanie płynu opłucnowego

    Badanie płynu opłucnowego jest wskazane wtedy, gdy objawy sugerują jego nadmierną obecność między blaszkami opłucnej. Sytuację taką podejrzewa lekarz po zbadaniu pacjenta i czasem także po wykonaniu badań dodatkowych, takich jak RTG klatki piersiowej, USG opłucnej oraz TK klatki piersiowej.

  • Badanie płynu osierdziowego

    Badanie płynu osierdziowego

    W warunkach prawidłowych ilość płynu jest niewielka, wynosi około 15–50 ml. W przypadku zapalenia osierdzia, nowotworów, niewydolności serca czy nerek czasem dochodzi do nadmiernego gromadzenia się płynu, który uciska na serce, powodując różne objawy.

  • Badanie płynu otrzewnowego

    Badanie płynu otrzewnowego

    W celu zbadania składu płynu puchlinowego wykonuje się paracentezę diagnostyczną, czyli nakłucie jamy otrzewnowej, aby pobrać próbkę płynu. Przy dużej ilości płynu otrzewnowego wykonuje się paracentezę terapeutyczną, która ma na celu upuszczenie płynu i stanowi metodę leczenia wodobrzusza.

  • Badanie płynu stawowego

    Badanie płynu stawowego

    Badanie płynu stawowego przeprowadza się, poszukując przyczyn dolegliwości stawowych: bólu, obrzęku i zaczerwienienia, w przypadku niedawnego urazu, a także w diagnostyce i monitorowaniu leczenia chorób.

  • Badanie pola widzenia (perymetria)

    Badanie pola widzenia (perymetria)

    Badanie pola widzenia jest to ocena zakresu (wielkości) przestrzeni, którą osoba badana w danym momencie obejmuje wzrokiem. Wynik badania perymetrycznego przedstawia się w formie graficznej – w postaci map, w których ubytki w polu widzenia, w zależności od ich nasilenia, zaznacza się w różnych odcieniach szarości.

  • Badanie snu

    Badanie snu

    Badania snu powinno się wykonać m.in. u osób z objawami OBS (np. senność w ciągu dnia, poranny ból głowy, zaburzenia koncentracji, chrapanie w nocy) oraz u osób z niektórych grup zawodowych (np. operatorzy maszyn, kierowcy zawodowi). Badanie polisomnograficzne ma na celu ocenę, czy pacjent cierpi na bezdech oraz określenie jego rodzaju i nasilenia. Badanie to wykonuje się również w celu oceny skuteczności leczenia bezdechu sennego – wówczas najczęściej powtarza się je podczas leczenia wspomaganiem oddychania stałym dodatnim ciśnieniem (continuous positive airway pressure – CPAP).

  • Badanie stężenia acetonu w&nbsp;moczu

    Badanie stężenia acetonu w moczu

    Wypada zaznaczyć, że badanie stężenia acetonu należy do podstawowych badań wykonywanych z moczu. Rutynowe badanie ogólne moczu zawsze zawiera informację o obecności acetonu. Prawidłowo wynik jest ujemny.

  • Badanie stężenia acetonu we krwi

    Badanie stężenia acetonu we krwi

    Są dwie sytuacje kliniczne, gdy lekarz może zlecić badanie stężenia acetonu. Po pierwsze, gdy pojawiają się lub nasilają objawy cukrzycy typu 1, a więc, gdy w organizmie brakuje insuliny. Po drugie, należy ocenić stężenie acetonu we krwi w razie podejrzenia zatrucia tą substancją.

  • 
Badanie stężenia amoniaku we krwi

    Badanie stężenia amoniaku we krwi

    Podstawowym celem badania stężenia amoniaku jest ocena stopnia niewydolności miąższu wątroby. Stężenie amoniaku rośnie jednak także w przypadkach marskości wątroby, w której nie ma jeszcze cech niewydolności tego narządu.

  • Badanie stężenia cynku w&nbsp;surowicy krwi

    Badanie stężenia cynku w surowicy krwi

    Badanie stężenia cynku należy wykonać u pacjentów z trądzikiem młodzieńczym i różowatym, łuszczycą, nietolerancją glukozy i cukrzycą, niedoczynnością tarczycy, osteoporozą, chorobami układu krążenia (nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami rytmu serca), przewlekłym zapaleniem i marskością wątroby, reumatoidalnym zapaleniem stawów i innymi chorobami autoimmunologicznymi, u kobiet z zaburzeniami miesiączkowania i stosujących doustne środki antykoncepcyjne, u mężczyzn z obniżoną liczbą plemników w nasieniu.

  • Badanie stężenia i&nbsp;suplementacja potasem u&nbsp;chorych na astmę

    Badanie stężenia i suplementacja potasem u chorych na astmę

    Stężenie potasu w surowicy to jedno z badań często zlecanych chorym na astmę.

  • Badanie stężenia kwasu askorbinowego (wiatminy C) w&nbsp;surowicy krwi

    Badanie stężenia kwasu askorbinowego (wiatminy C) w surowicy krwi

    Zmniejszone stężenie witaminy C w organizmie objawia się osłabieniem, osłabieniem wydolności fizycznej, skłonnością do krwawień i siniaczenia, trudnym gojeniem się ran, skłonnością do infekcji, stanem zapalnym dziąseł i zębów, osłabieniem lub utratą apetytu, niedokrwistością mikrocytarną.

  • Badanie stężenia potasu w&nbsp;surowicy krwi – jakie są normy potasu

    Badanie stężenia potasu w surowicy krwi – jakie są normy potasu

    Badanie potasu we krwi to rutynowe badanie wykonywane w celu określenia jego stężenia. Często zleca się go także w diagnostyce zaburzeń czynności serca oraz w kontroli terapii lekami o działaniu diuretycznym

  • Badanie stężenia wapnia w&nbsp;surowicy krwi

    Badanie stężenia wapnia w surowicy krwi

    Wskazaniem do badania stężenia wapnia jest podejrzenie zaburzeń jego gospodarki, kontrolowanej głównie przez witaminę D oraz hormony: parathormon (wytwarzany przez przytarczyce) i kalcytoninę (wytwarzany przez tarczycę)

  • Badanie stężenia żelaza w&nbsp;surowicy krwi

    Badanie stężenia żelaza w surowicy krwi

    Podstawowym wskazaniem do badania stężenia żelaza jest podejrzenie lub rozpoznanie niedokrwistości. Do objawów sugerujących niedokrwistość należą osłabienie, łatwe męczenie się, bladość skóry.

  • Badanie tłuszczu w&nbsp;kale

    Badanie tłuszczu w kale

    Badanie wykonuje się w celu oceny ilości tłuszczu w kale, którego nadmiar wskazuje na upośledzenie trawienia i/lub wchłaniania tłuszczów.

  • Badanie w&nbsp;lampie szczelinowej (biomikroskopia)

    Badanie w lampie szczelinowej (biomikroskopia)

    Lampa szczelinowa składa się ze źródła silnego światła, które może być kierowane na poszczególne struktury gałki ocznej w postaci rozproszonej lub przez wąską szczelinę, oraz biomikroskopu zapewniającego badającej osobie nie tylko odpowiednie powiększenie obrazu (6–40x), ale też widzenie przestrzenne.

  • Badanie wady wzroku (wady refrakcji)

    Badanie wady wzroku (wady refrakcji)

    Wadę wzroku nazywa się fachowo wadą refrakcji lub niemiarowością oka (ametropia). Niemiarowości obejmują: nadwzroczność, krótkowzroczność i niezborność (astygmatyzm). Badanie wady refrakcji jest konieczne do oceny ostrości wzroku u pacjenta i prawidłowej korekcji optycznej.

  • Badanie widzenia barwnego

    Badanie widzenia barwnego

    Badanie widzenia barwnego przeprowadza się za pomocą kilku testów: z użyciem tablic pseudoizochromatycznych Ishihary lub Hardy’ego, Randa i Rittnera, test Farnswortha D-15 oraz test Farnswortha i Munsella 100-Hue. Wskazaniem do wykonania badania są: wrodzone lub nabyte zaburzenia widzenia barwnego, choroby plamki, badania kierowców.

  • Badanie widzenia obuocznego

    Badanie widzenia obuocznego

    Opracowano wiele metod badania obuocznego widzenia, z których każda ma swoje zalety i wady. Wszystkie metody zmieniają do pewnego stopnia warunki widzenia, co wpływa na otrzymane wyniki i powoduje, że wyniki otrzymane różnymi metodami nie zawsze są zgodne. Ponadto niektóre szczegóły z zakresu fizjologii i patofizjologii widzenia nadal pozostają niewyjaśnione i wymagają dalszych badań.

  • Badanie wytrzeszczu (egzoftalmometria)

    Badanie wytrzeszczu (egzoftalmometria)

    Pomiar osadzenia gałek ocznych w oczodole nosi miano egzoftalmometrii i przeprowadza się go za pomocą przyrządu nazywanego egzoftalmometrem Hertla. Wskazaniem do jego przeprowadzenia są: wytrzeszcz lub zapadnięcie gałki ocznej. Badanie nie wiąże się z ryzykiem poważnych działań niepożądanych.

  • Badanie wzrokowych potencjałów wywołanych

    Badanie wzrokowych potencjałów wywołanych

    Badanie wzrokowych potencjałów wywołanych jest zapisem elektrycznej aktywności kory wzrokowej po stymulacji oka bodźcem świetlnym. Odzwierciedla ono czynność wzroku, w tym także jej początkowego odcinka – nerwów wzrokowych.

  • Badanie zdolności dyfuzji gazów w&nbsp;płucach (DLCO, TLCO)

    Badanie zdolności dyfuzji gazów w płucach (DLCO, TLCO)

    Badanie zdolności dyfuzji gazów w płucach służy do oceny funkcji bariery pęcherzykowo-włośniczkowej, która oddziela powietrze znajdujące się w pęcherzykach płucnych od krwi w kapilarach płucnych.

  • Barwienie powierzchni oka fluoresceiną, różem bengalskim lub zielenią lizaminową

    Barwienie powierzchni oka fluoresceiną, różem bengalskim lub zielenią lizaminową

    Zastosowanie fluoresceiny, różu bengalskiego lub zieleni lizaminowej u pacjentów z zespołem suchego oka lub jego podejrzeniem umożliwia obserwację w lampie szczelinowej uszkodzeń powierzchni oka, które inaczej są niewidoczne. Aby zagwarantować miarodajność badań, w trakcie jednej wizyty lekarskiej możliwe jest zastosowanie tylko jednego rodzaju barwienia.

  • Białko C

    Białko C

    W badaniach laboratoryjnych oznacza się stężenie białka C, co świadczy o zdolności wątroby do jego produkcji oraz aktywność białka C, która informuje o prawidłowej budowie i pełnej funkcjonalności jako czynnik spowalniający krzepnięcie krwi.

  • Białko całkowite

    Białko całkowite

    Jakie są wskazania do oznaczenia stężenia białka całkowitego we krwi? Jak interpretować wynik badania?

  • Białko C-reaktywne (CRP)

    Białko C-reaktywne (CRP)

    CRP (białko C-reaktywne) to białko, którego stężenie w organizmie zwiększa się w odpowiedzi na stan zapalny. Stężenie CRP we krwi może szybko się zmieniać (w ciągu kilku godzin).

  • Białko S

    Białko S

    Białko S w organizmie ludzkim odpowiedzialne jest przede wszystkim za hamowanie procesu krzepnięcia krwi poprzez współdziałanie z białkiem C, czyli ma działanie przeciwzakrzepowe.

  • Bilirubina

    Bilirubina

    Bilirubina jest to żółtopomarańczowy barwnik będący produktem rozkładu hemu.

  • Biopsja aspiracyjna szpiku kostnego

    Biopsja aspiracyjna szpiku kostnego

    Badanie szpiku kostnego można przeprowadzić na dwa sposoby – oceniając poszczególne komórki i prekursory kolejnych krwinek lub pobierając cały fragment kości w celu wykonania badania histopatologicznego.

  • Biopsja endomiokardialna

    Biopsja endomiokardialna

    Biopsja endomiokardialna to inwazyjne badanie diagnostyczne, które polega na pobraniu wycinków mięśnia sercowego za pomocą cewnika wprowadzonego do serca przez żyły lub tętnice.

  • Biopsja prostaty

    Biopsja prostaty

    Biopsja prostaty jest procedurą diagnostyczną, podczas której lekarz pobiera fragmenty tkanki gruczołu krokowego do badań pod mikroskopem. Zwykle biopsję prostaty wykonuje się przy podejrzeniu raka prostaty. Biopsja jest procedurą inwazyjną, dlatego jej wykonanie należy omówić z lekarzem, ponieważ konieczne może być przygotowanie – odstawienie niektórych leków

  • Biopsja wątroby

    Biopsja wątroby

    Biopsja wątroby to badanie, które polega na pobraniu niewielkiego fragmentu wątroby za pomocą igły, którą wbija się w wątrobę przez skórę na brzuchu. Pobrany fragment wątroby jest następnie badany pod mikroskopem. Biopsja jest badaniem przydatnym m.in. u osób z przewlekłymi chorobami wątroby, żeby ocenić jej stan, z guzami wątroby, z uszkodzeniem wątroby na różnym tle oraz u osób po przeszczepieniu wątroby.

  • Bronchoskopia

    Bronchoskopia

    Bronchoskopia pozwala na wzrokową ocenę wyglądu błony śluzowej tchawicy i oskrzeli oraz strun głosowych.

  • Budzenie pacjenta

    Budzenie pacjenta

    Anestezjolodzy żartują, że dobrze wykonaną robotę przy znieczuleniu poznać po tym, że pacjent przypadkowo spotkany na ulicy, nigdy im się nie ukłoni. Nie będzie pamiętał swojego anestezjologa ani znieczulania, ani momentu wybudzania.

  • Całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC)

    Całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC)

    Badanie to jest istotne jako pomoc w zrozumieniu podłoża niedokrwistości.

  • Ceruloplazmina

    Ceruloplazmina

    Badanie stężenia ceruloplazminy w surowicy wykorzystuje się do diagnostyki choroby Wilsona, która związana jest z nadmiernym gromadzeniem się miedzi w tkankach oraz przy podejrzeniu choroby Menkesa.

  • Cewnikowanie pęcherza moczowego

    Cewnikowanie pęcherza moczowego

    Cewnikowanie pęcherza moczowego jest procedurą medyczną, która polega na wprowadzeniu przez cewkę moczową do pęcherza moczowego cewnika. Cewnik to cienka rurka, przez którą mocz odprowadzany jest bezpośrednio do worka, z którym cewnik jest połączony. Cewnikowanie nie jest bolesne, choć może wiązać się z pewnym dyskomfortem

  • Chlorki

    Chlorki

    Właściwe stężenie chlorków we krwi zapewnia prawidłową pracę układu nerwowo-mięśniowego oraz pokarmowego - podstawowy składnik soku żołądkowego to kwas solny, składający się z jonów chlorkowych.

  • Cholecystektomia (usunięcie pęcherzyka żółciowego)

    Cholecystektomia (usunięcie pęcherzyka żółciowego)

    Gdy potwierdzonej w USG kamicy żółciowej towarzyszy ból, najskuteczniejszą metodą leczenia jest operacyjne usunięcie tego narządu.

  • Cholecystokinina

    Cholecystokinina

    Cholecystokinina pobudza trzustkę do produkcji enzymów trzustkowych, a także stymuluje produkcję żółci, powoduje skurcz pęcherzyka żółciowego, hamuje perystaltykę żołądka i pobudza perystaltykę jelit. Hamuje też uczucie głodu oraz zwiększa wydzielanie glukagonu. Cholecystokinina jest wydzielana również w mózgu przez podwzgórze, gdzie działa jako neuroprzekaźnik.

  • Cholesterol i&nbsp;triglicerydy – panel lipidowy

    Cholesterol i triglicerydy – panel lipidowy

    Cholesterol jest lipidem niezbędnym do wytwarzania hormonów płciowych, nadnerczowych, witaminy D3 oraz kwasów żółciowych, pełni więc bardzo ważną funkcję biologiczną. Nadmiar cholesterolu jest szkodliwy – zwiększa ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego (zawału serca, udaru mózgu) i prowadzi do rozwoju miażdżycy.

  • Cholinesteraza

    Cholinesteraza

    Cholinesteraza to enzym wytwarzany w wątrobie i następnie wydzielany do krwi. Cholinesteraza jest markerem wydolności wątroby w zakresie tworzenia białek, znajduje się również w błonie śluzowej jelita, trzustce, śledzionie oraz w układzie nerwowym.

  • Chromogranina A

    Chromogranina A

    Chromogranina A (CgA) to białko obecne w komórkach neuroendokrynnych i endokrynnych, zarówno prawidłowych, jak i nowotworowych. Jest produkowana przede wszystkim przez tzw. komórki chromochłonne w rdzeniu nadnerczy oraz komórki beta w trzustce.

  • CK-MB

    CK-MB

    Badanie CK-MB wykonuje się w ramach diagnostyki ostrego zespołu wieńcowego (zawału serca).

  • C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I&nbsp;(ICTP)

    C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (ICTP)

    ICTP jest wykorzystywany do oceny stopnia osteolizy, czyli procesu niszczenia kości.

  • C-końcowy usieciowiony telopeptyd łańcucha kolagenu typu I&nbsp;(Ctx)

    C-końcowy usieciowiony telopeptyd łańcucha kolagenu typu I (Ctx)

    C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha kolagenu typu I to jeden z biochemicznych wskaźników przebudowy kości.

  • Cystatyna C

    Cystatyna C

    Badanie stężenia cystatyny C jest wykorzystywane do monitorowania funkcji nerek u osób z chorobami nerek oraz u osób chorujących na choroby przewlekle, w przebiegu których może dochodzić do uszkodzenia nerek.

  • Cystografia i&nbsp;cystografia mikcyjna

    Cystografia i cystografia mikcyjna

    Cystografia to badanie polegające na podaniu środka kontrastowego przez cewnik do pęcherza moczowego i wykonaniu zdjęć rentgenowskich.

  • Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji (APPT)

    Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji (APPT)

    Badanie czasu częściowej tromboplastyny po aktywacji (APTT) jest jednym z badań pozwalających na ocenę prawidłowego działania układu krzepnięcia. Za pomocą tego testu w sposób pośredni bada się aktywność niektórych czynników krzepnięcia, czyli obecnych we krwi białek warunkujących proces powstawania skrzepu.

  • Czas krwawienia

    Czas krwawienia

    Wskazaniem do oznaczenia czasu krwawienia jest podejrzenie skazy krwotocznej, czyli zwiększonej skłonności do krwawień w obrębie tkanek, narządów oraz układów.

  • Czas krzepnięcia

    Czas krzepnięcia

    Wskazaniem do badania czasu krzepnięcia jest podejrzenie zaburzeń w układzie krzepnięcia, co może się objawiać zwiększoną skłonnością do krwawień w obrębie tkanek, narządów oraz układów.

  • Czas protrombinowy i&nbsp;INR

    Czas protrombinowy i INR

    Im dłuższy jest czas protrombinowy, tym mniejsza skłonność krwi do krzepnięcia. Oznaczenie czasu protrombinowego jest wykorzystywane przede wszystkim w monitorowaniu leczenia przeciwkrzepliwego za pomocą doustnych antykoagulantów, ale także w diagnostyce chorób wątroby oraz nabytych i wrodzonych skaz krwotocznych.

  • Defekografia

    Defekografia

    Defekografia to badanie radiologiczne, w którym wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie, polegajace na ocenie zachowywania się odbytu i odbytnicy na różnych etapach defekacji.

  • Defibrylacja

    Defibrylacja

    Defibrylacja to zabieg, który stosuje się podczas resuscytacji krążeniowo-oddechowej, czyli czynności ratowniczych u osób, które doznały zatrzymania krążenia. Defibrylacja polega na przepuszczeniu przez ciało osoby poszkodowanej prądu, który ma „zresetować” serce, aby przywrócić mu prawidłową czynność. Dostępne w miejscach publicznych defibrylatory AED umożliwiają udzielenie pomocy każdemu – defibrylator krok po kroku prowadzi osobę go obsługującą, która musi jedynie podążać za wskazówkami – nakleić osobie poszkodowanej elektrody na klatkę piersiową, naładować defibrylator i wyzwolić wyładowanie, gdy AED zakomunikuje, że jest ono wskazane.

  • Dehydroepiandrosteron DHEA

    Dehydroepiandrosteron DHEA

    Zwiększone stężenie DHEA można obserwować w przypadku guzów kory nadnerczy, również raków, w rozroście nadnerczy, a także podczas przyjmowania preparatów DHEA. Zmniejszone stężenie występuje w przypadku niedoczynności przysadki mózgowej oraz nieprawidłowego funkcjonowania nadnerczy.

  • Dehydrogenaza mleczanowa (LDH)

    Dehydrogenaza mleczanowa (LDH)

    Dehydrogenaza mleczanowa to enzym, który występuje we wszystkich komórkach ciała ludzkiego. Największą aktywność wykazuje w wątrobie, mięśniach poprzecznie prążkowanych, sercu, nerkach, płucach, mózgu oraz w krwinkach czerwonych (erytrocytach). W przypadku uszkodzenia komórek, dehydrogenaza mleczanowa uwalnia się z ich wnętrza, dochodzi do wzrostu jej stężenia i aktywności we krwi.

  • Densytometria

    Densytometria

    Densytometria jest rodzajem badania rentgenowskiego, które służy do oceny gęstości mineralnej kości. Jest jednym z podstawowych badań wykorzystywanych w diagnostyce osteoporozy.

  • Densytometria u&nbsp;chorych na astmę

    Densytometria u chorych na astmę

    Badanie służy ocenie gęstości mineralnej kości. Pozwala na rozpoznanie i ilościową ocenę nasilenia osteoporozy. Wykonuje się je za pomocą specjalnego rodzaju aparatu rentgenowskiego.

  • Diagnostyczne badania radiologiczne (badania RTG)

    Diagnostyczne badania radiologiczne (badania RTG)

    Badania RTG pozwalają na uzyskiwanie czytelnych obrazów różnych okolic ciała (np. dłoni, klatki piersiowej, kręgosłupa, części miękkich, w tym gruczołów piersiowych).

  • Diagnostyka boreliozy

    Diagnostyka boreliozy

    Jakie badania należy wykonać po ukłuciu przez kleszcza? Czy warto zbadać kleszcza, który został wyciągnięty ze skóry?

  • Diagnostyka laboratoryjna COVID-19

    Diagnostyka laboratoryjna COVID-19

    Rozpoznanie zakażenia koronawirusem (SARS-CoV-2) nie jest możliwe tylko na podstawie samych objawów klinicznych. Dlatego kluczową rolę w rozpoznaniu odgrywają badania laboratoryjne. W tym celu wykorzystuje się dwa rodzaje testów: testy molekularne (genetyczne) i testy serologiczne (immunologicznie).

  • Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń bakteryjnych

    Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń bakteryjnych

    Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń bakteryjnych służy identyfikacji drobnoustrojów chorobotwórczych, w tym wypadku bakterii, odpowiedzialnych za rozwój reakcji zapalnej bądź choroby zakaźnej.

  • Diagnostyka nosa i&nbsp;zatok przynosowych

    Diagnostyka nosa i zatok przynosowych

    Podobnie jak w innych dziedzinach medycyny, również w laryngologii oglądanie i badanie palpacyjne pełnią istotną funkcję.

  • Diagnostyka obrazowa układu mięśniowo-szkieletowego

    Diagnostyka obrazowa układu mięśniowo-szkieletowego

    Radiografia konwencjonalna to podstawowe, najczęściej wykonywane badanie obrazowe układu mięśniowo-szkieletowego. Badanie można wykonać wyłącznie na podstawie skierowania lekarza.

  • Diagnostyka wirusologiczna

    Diagnostyka wirusologiczna

    Diagnostyka wirusologiczna polega na wyizolowaniu z próbki materiału biologicznego i zidentyfikowaniu wirusa albo stwierdzeniu obecności jego antygenów, materiału genetycznego, albo przeciwciał w organizmie gospodarza przeciw określonym antygenom wirusa.

  • Diagnostyka zakażeń grzybiczych

    Diagnostyka zakażeń grzybiczych

    Zakres chorób grzybiczych jest bardzo szeroki: od zakażeń powierzchownych skóry i błon śluzowych, do zakażeń inwazyjnych związanych z zajęciem narządów wewnętrznych. Szybkie rozpoznanie grzybicy inwazyjnej wymaga ostrożności i oceny czynników ryzyka, które mogą predysponować do tego rodzaju zakażeń.

  • Diagnostyka zarażeń pasożytniczych

    Diagnostyka zarażeń pasożytniczych

    Diagnostyka zarażeń pasożytniczych jest bardzo zróżnicowana i zależy od typu pasożyta, jego cyklu rozwojowego i postaci, która bytuje w organizmie ludzkim.

  • Diagnostyka zawału serca

    Diagnostyka zawału serca

    Diagnostyka zawału serca opiera się przede wszystkim na ocenie przez lekarza zgłaszanych objawów, badaniu EKG oraz oznaczeniu stężenia troponiny we krwi. Należy pamiętać, że prawidłowe EKG nie wyklucza zawału serca.

  • Dializa otrzewnowa

    Dializa otrzewnowa

    Leczenie dializami otrzewnowymi zwykle odbywa się w domu i jest prowadzone przez chorego lub osobę, która się nim opiekuje.

  • Dimer D

    Dimer D

    Obecność dimeru D świadczy o zachodzącym w organizmie procesie tzw. fibrynolizy, czyli procesie rozpadu zakrzepów.

  • Domowe pomiary ciśnienia tętniczego

    Domowe pomiary ciśnienia tętniczego

    Pomiary domowe, wykonywane przez samego chorego lub kogoś z domowników, pozwalają skuteczniej kontrolować wartości ciśnienia tętniczego pomiędzy wizytami u lekarza, a nawet zmniejszyć ilość tych wizyt. Dodatkowo angażują one pacjenta w kontrolę terapii, czyniąc go bardziej odpowiedzialnym za leczenie.

  • Dopamina

    Dopamina

    Dopamina wpływa na ciśnienie tętnicze krwi, napięcie mięśniowe, koordynację ruchową oraz wydzielanie hormonów i na procesy emocjonalne.

  • Dopełniacz

    Dopełniacz

    Układ dopełniacza należy do najstarszych mechanizmów tzw. nieswoistej odporności przeciwzakaźnej. Jest jednym z „ogniw” łączących odporność nieswoistą z odpornością swoistą. Dopełniacz jest niezwykle ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nieprawidłowe działania mechanizmów kontrolujących jego aktywność może stwarzać poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka.

  • Drenaż opłucnej

    Drenaż opłucnej

    Drenaż opłucnej polega na wprowadzeniu przez przestrzeń międzyżebrową do opłucnej drenu, czyli plastikowej rurki o średnicy około 0,5–1 cm.

  • Echokardiografia serca (echo serca)

    Echokardiografia serca (echo serca)

    Echokardiogram serca (echo serca) to badanie, podczas którego lekarz może obejrzeć struktury serca oraz ocenić przepływ krwi w sercu i dużych naczyniach. Echo serca jest badaniem nieinwazyjnym, bezpiecznym i nie ma do niego przeciwwskazań, może być wykonywane wielokrotnie.

  • Elektrokardiografia (EKG)

    Elektrokardiografia (EKG)

    Elektrokardiografia (EKG) jest nieinwazyjnym i bezbolesnym badaniem, które wykonywane jest w celu oceny pracy serca i wykrycia ewentualnych jej zaburzeń.

  • Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa

    Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa

    EKG wysiłkowe (elektrokardiograficzna próba wysiłkowa) to badanie, które jest stosowane w diagnostyce choroby wieńcowej. Pacjent podejmuje wysiłek fizyczny – chodzi po bieżni lub jedzie na rowerze stacjonarnym i równocześnie wykonywane jest EKG.

  • Elektrokardiograficzny test wysiłkowy

    Elektrokardiograficzny test wysiłkowy

    Podczas testu wysiłkowego pacjent chodzi po bieżni ruchomej lub jedzie na rowerze stacjonarnym (tzw. ergometrze rowerowym).

  • Elektromiografia

    Elektromiografia

    Lekarz zleca elektromiografię w przypadku podejrzenia uszkodzenia obwodowego układu nerwowego lub układu mięśniowego. Wskazaniem do wykonania elektromiografii są: osłabienie mięśnia lub grupy mięśni, różnicowanie przyczyny bólów nerwowych oraz zespołów uciskowych, np. zespołu cieśni nadgarstka.

  • Endarterektomia

    Endarterektomia

    Endarterektomia tętnic szyjnych jest uznaną metodą leczenia miażdżycy tętnicy szyjnej. Polega ona na operacyjnym usunięciu (wycięciu) blaszek miażdżycowych ze światła naczynia.

  • Endoskopia kapsułkowa

    Endoskopia kapsułkowa

    Endoskopia kapsułkowa to badanie przewodu pokarmowego przeprowadzone za pomocą połkniętej przez pacjenta kapsułki zawierającej zminiaturyzowaną bezprzewodową kamerę cyfrową, lampę LED i nadajnik radiowy.

  • Endoskopowa cholangiopnakreatografia wsteczna (ECPW)

    Endoskopowa cholangiopnakreatografia wsteczna (ECPW)

    Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW) to jedna z najskuteczniejszych metod oceniających drogi żółciowe i przewody trzustkowe. Jest to badanie inwazyjne, dlatego zwykle wykonywane jest w celach terapeutycznych, tzn. żeby usunąć złogi (kamienie) z dróg żółciowych i trzustkowych, założyć protezy i poszerzyć drogi żółciowe lub pobrać wycinki. W celach diagnostycznych wykonuje się je tylko wtedy, kiedy nie ma innego skutecznego sposobu ustalenia pewnego rozpoznania.

  • Enteroskopia

    Enteroskopia

    Enteroskopia (najczęściej dwubalonowa, jednobalonowa lub spiralna) to badanie umożliwiające diagnostykę, pobranie wycinków i endoskopowe leczenie chorób umiejscowionych w całym jelicie cienkim.

  • Eozynofile we krwi obwodowej i&nbsp;wydzielinach (badanie)

    Eozynofile we krwi obwodowej i wydzielinach (badanie)

    Główna rola granulocytów kwasochłonnych to zwalczanie zakażeń pasożytniczych wywołanych, m.in. przez owsiki, włośnia, glistę ludzką, przywry oraz udział w reakcjach alergicznych.

  • Eozynofilia

    Eozynofilia

    Eozynofile, czyli granulocyty kwasochłonne, to jeden z rodzajów leukocytów, czyli „białych ciałek krwi”.

  • Estradiol

    Estradiol

    Badanie stężenia estradiolu wykorzystuje się do diagnostyki braku miesiączki u dziewcząt, ustania miesiączkowania u kobiet regularnie do tej pory miesiączkujących, nieregularnych miesiączek, diagnostyki nowotworów wytwarzających estrogeny czy ginekomastii (powiększenia się gruczołów piersiowych) u mężczyzn.

  • Estrogeny

    Estrogeny

    Estrogeny mają wpływ na wiele funkcji organizmu, zwłaszcza kobiecego – odpowiadają one za rozwój żeńskich cech płciowych, rozwój piersi, regulują cykl miesiączkowy. Estrogeny przyspieszają metabolizm, chronią naczynia krwionośne, zwiększają stężenie „dobrego” cholesterolu LDL, wspomagają mineralizację kości.

  • Ferrytyna

    Ferrytyna

    Ferrytyna jest najlepszym parametrem oceny niedoborów żelaza.

  • Fibrynogen

    Fibrynogen

    Fibrynogen jest białkiem, które można znaleźć w krążącej krwi. Produkowany jest w wątrobie. Jego główną rolą jest tworzenie skrzepu, a więc zapobieganie krwawieniom.

  • Fosfataza alkaliczna (ALP, AP)

    Fosfataza alkaliczna (ALP, AP)

    Fosfataza alkaliczna jest enzymem występującym we wszystkich komórkach naszego organizmu, głównie w wątrobie, drogach żółciowych, jelicie, nerkach, kościach i łożysku.

  • Fosfataza zasadowa

    Fosfataza zasadowa

    Fosfataza zasadowa największą aktywność wykazuje w komórkach wątroby, dróg żółciowych, kości, błony śluzowej jelita, nerek oraz łożyska u kobiet w ciąży.

  • Fosfor

    Fosfor

    Fosfor to pierwiastek, który jest niezbędny do budowy kości i zębów, znajduje się też w mięśniach i innych tkankach organizmu, np. w układzie nerwowym.

  • Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP)

    Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP)

    Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) jest enzymem błonowym obecnym w wielu tkankach i płynach ustrojowych człowieka. Największą jej aktywność można stwierdzić w jelicie i nerkach. Poza tym występuje w wątrobie, komórkach nabłonka dróg żółciowych, trzustce, mózgu, ślinie, szpiku kostnym i płynie mózgowo-rdzeniowym.

  • Gastroskopia

    Gastroskopia

    Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego (inaczej: panendoskopia lub gastroskopia) to badanie polegające na wprowadzeniu do żołądka endoskopu, czyli cienkiego giętkiego narzędzia, za pomocą którego lekarz może obejrzeć górny odcinek przewodu pokarmowego, pobrać wycinki do badania, a także w razie konieczności zastosować leczenie (np. zatamować krwawienie). Przygotowanie do gastroskopii jest łatwe – zazwyczaj wystarczy co najmniej przez 6 godzin nie jeść i co najmniej przez 4 godziny nie przyjmować płynów.

  • Gastryna

    Gastryna

    Gastryna jest tzw. enterohormonem, substancją wydzielaną głównie w żołądku i początkowym odcinku jelita cienkiego, regulującą procesy trawienia oraz prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.

  • Gazometria

    Gazometria

    Gazometria to ocena prężności gazów oddechowych (tlenu i dwutlenku węgla) we krwi oraz równowagi kwasowo-zasadowej. Służy ocenie wydolności oddechowej – wykryciu niewydolności oddechowej i ocenie skuteczności jej leczenia. Jest również wykonywana przy podejrzeniu zaburzeń metabolicznych wpływających na równowagę kwasowo-zasadową.

  • Gazometria

    Gazometria

    Gazometria krwi służy do oceny zaburzeń tzw. gospodarki kwasowo-zasadowej. Materiałem do badania jest najczęściej krew tętnicza, rzadziej żylna albo włośniczkowa.

  • GFR

    GFR

    GFR to wskaźnik przesączania kłębuszkowego (ilość osocza przefiltrowana w jednostce czasu przez kłębuszki nerkowe do tzw. moczu pierwotnego). Jego wielkość świadczy o sprawności nerek.

  • Glukagon

    Glukagon

    Glukagon to hormon, który reguluje stężenie glukozy we krwi. Działa przeciwnie niż insulina i zwiększa stężenie glukozy we krwi.

  • Glukoza

    Glukoza

    Glukoza jest podstawowym związkiem energetycznym dla ludzi. Jest niezbędna do funkcjonowania wszystkich komórek organizmu.

  • Hemodializa

    Hemodializa

    Hemodializa jest zabiegiem leczniczym, w trakcie którego z krwi usuwane są nagromadzone zbędne substancje, głównie produkty przemiany materii oraz nadmiar wody.

  • Hemoglobina - co to, norma, przyczyny zmniejszonego i&nbsp;zwiększonego stężenia hemoglobiny

    Hemoglobina - co to, norma, przyczyny zmniejszonego i zwiększonego stężenia hemoglobiny

    Hemoglobina to białko znajdujące się w krwinkach czerwonych, czyli erytrocytach. Hemoglobina bierze udział w transporcie tlenu z płuc do tkanek i narządów. Zmniejszone stężenie hemoglobiny to niedokrwistość

  • Hemoglobina glikowana (HbA1c)

    Hemoglobina glikowana (HbA1c)

    Badanie stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c) to badanie krwi, które obrazuje średnie stężenie we krwi ciągu ostatnich 2–3 miesięcy. Badanie to jest pomocne w diagnostyce cukrzycy oraz monitorowaniu leczenia cukrzycy

  • Hepcydyna

    Hepcydyna

    Hepcydyna jest białkiem produkowanym głównie w komórkach wątroby, czyli hepatocytach. Jest ona najistotniejszym czynnikiem regulującym gospodarkę żelazem w ustroju.

  • Histeroskopia

    Histeroskopia

    Dzięki temu zabiegowi możliwe jest bezpośrednie uwidocznienie wnętrza kanału szyjki macicy, jamy macicy i ujść jajowodowych oraz zmian, które nie są jednoznaczne w obrazie ultrasonograficznym. Wyróżnia się dwa rodzaje histeroskopii: diagnostyczną i leczniczą.

  • Homocysteina

    Homocysteina

    Homocysteina ma działanie aterogenne, co oznacza, że przyspiesza rozwój zmian miażdżycowych w tętnicach. Co więcej, wykazuje aktywność prozakrzepową, czyli zwiększa ryzyko potencjalnej zakrzepicy naczyń.

  • Hormon folikulotropowy

    Hormon folikulotropowy

    FSH to hormon folikulotropowy, który jest wytwarzany w przysadce mózgowej.

  • Hormon luteinizujący (lutropina)

    Hormon luteinizujący (lutropina)

    Lutropina (hormon luteinizujący) jest hormonem produkowanym przez przedni płat przysadki mózgowej. U kobiet odpowiada za stymulację owulacji oraz pobudza syntezę progesteronu. U mężczyzn pobudza syntezę testosteronu w jądrach.

  • Hormon tyreotropowy – TSH

    Hormon tyreotropowy – TSH

    TSH jest hormonem produkowanym przez przysadkę mózgową stymulującym tarczycę do produkcji i wydzielania hormonów tarczycy.

  • Hormon wzrostu

    Hormon wzrostu

    Hormon wzrostu jest białkiem produkowanym i uwalnianym przez przysadkę mózgową, niewielki gruczoł znajdujący się w mózgu. Hormon ten wydzielany jest pulsacyjnie, a w ciągu doby wykazuje cykliczne zmiany stężenia.

  • Hormony tarczycy – trójjodotyronina (T<sub>3</sub>) i&nbsp;tyroksyna (T<sub>4</sub>)

    Hormony tarczycy – trójjodotyronina (T3) i tyroksyna (T4)

    Jaką funkcję pełnią hormony tarczycy w naszym organizmie? Jakie są przyczyny nadmiaru i niedoboru hormonów tarczycy?

  • IgE

    IgE

    Skrót IgE pochodzi od nazwy immunoglobulina klasy E. Jest ona jednym z 5 rodzajów immunoglobulin, czyli przeciwciał. W warunkach prawidłowych IgE bierze udział w obronie przed zakażeniem pasożytami. Niestety, bardziej znana jest ze swojej roli w mechanizmach uczulenia, czyli alergii.

  • <i>Helicobacter pylori</i>

    Helicobacter pylori

    Zakażenie bakterią Helicobakter pylori jest powszechne – występuje ona u większości dorosłej populacji Polski. Zakażenie wiąże się z występowaniem choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, ale samo zakażenie nie jest jednoznaczne z wystąpieniem objawów ani choroby. Istnieją nieinwazyjne metody wykrywania zakażenia, bez konieczności wykonywania gastroskopii.

  • Inne badania wykonywane u&nbsp;chorych na astmę

    Inne badania wykonywane u chorych na astmę

    W zależności od sytuacji, lekarz może zlecić wykonanie u chorego na astmę różnych badań dodatkowych. Przede wszystkim będą to podstawowe badania laboratoryjne oraz badania wykorzystywane w diagnostyce alergii.

  • Insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1

    Insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1

    Badanie IGF-1 jest wykorzystywane w diagnostyce nieprawidłowego wydzielania hormonu wzrostu.

  • Inwazyjne badanie czynnościowe tętnic wieńcowych

    Inwazyjne badanie czynnościowe tętnic wieńcowych

    Inwazyjne badanie czynnościowe tętnic wieńcowych wykonuje się wówczas, gdy ocena morfologiczna zmian zwężających światło naczynia wieńcowego w trakcie koronarografii budzi wątpliwość co do jej istotności klinicznej. Wynik tych badań pozwala wnioskować o rzeczywistym znaczeniu blaszki miażdżycowej dla przepływu krwi w zwężonym naczyniu, a co za tym idzie o jej wpływie na dostarczanie tlenu do mięśnia sercowego.

  • Jak mierzyć ciśnienie tętnicze?

    Jak mierzyć ciśnienie tętnicze?

    Choć sama technika pomiaru ciśnienia jest prosta, dla uzyskania wiarygodnego wyniku należy przestrzegać kilku podstawowych zasad.

  • Jonogram – badanie stężenia elektrolitów we krwi

    Jonogram – badanie stężenia elektrolitów we krwi

    Jonogram to badanie stężenia jonów w organizmie. Do badania pobiera się próbkę krwi żylnej. Nie ma konieczności specjalnego przygotowania do badania

  • Kardiowersja elektryczna

    Kardiowersja elektryczna

    Kardiowersja elektryczna to zabieg medyczny, którego celem jest przywrócenie prawidłowego rytmu serca. Kardiowersję stosuje się u pacjentów z zaburzeniami rytmu serca przebiegającymi z tachykardią (zbyt szybką akcją serca). Najczęstszym wskazaniem do wykonania kardiowersji jest migotanie przedsionków.

  • Keratometria (oftalmometria)

    Keratometria (oftalmometria)

    Keratometria to nieinwazyjne badanie diagnostyczne umożliwiające pomiar promienia krzywizny i mocy łamiącej rogówki w poszczególnych południkach.

  • Kinaza kreatynowa

    Kinaza kreatynowa

    W zależności od choroby, którą lekarz próbuje zdiagnozować, badana jest całkowita aktywność kinazy kreatynowej lub aktywność poszczególnych frakcji CK, najczęściej CK-MB pochodzenia sercowego w diagnostyce zawału serca.

  • Kolektomia (hemikolektomia)

    Kolektomia (hemikolektomia)

    Częściowe lub całkowite wycięcie jelita grubego wykonuje się tradycyjnie z dostępu klasycznego, który polega na przecięciu powłok brzucha w linii pośrodkowej ciała. Następnie chirurg wycina żądany fragment jelita grubego.

  • Kolonoskopia

    Kolonoskopia

    Kolonoskopia to badanie endoskopowe okrężnicy - najdłuższej i największej części jelita grubego.

  • Kolposkopia

    Kolposkopia

    Kolposkopia jest jednym z podstawowych badań wykorzystywanych w ocenie dolnego odcinka dróg rodnych: pochwowej części szyjki macicy, pochwy oraz sromu. Do jego wykonania wykorzystuje się specjalnie do tego przeznaczony przyrząd optyczny zwany kolposkopem.

  • Kompleksy immunologiczne

    Kompleksy immunologiczne

    Kompleksy immunologiczne to cząsteczki powstałe z połączenia antygenu z przeciwciałami, czasem dodatkowo z tzw. dopełniaczem. W niektórych chorobach kompleksy immunologiczne mogą się odkładać w ścianach drobnych naczyń krwionośnych skóry, nerek, stawów i prowadzić do uszkodzenia tychże narządów.

  • Konizacja szyjki macicy

    Konizacja szyjki macicy

    Konizacja szyjki macicy jest diagnostyczno-terapeutycznym krótkim zabiegiem ginekologicznym wykonywanym w celu usunięcia nieprawidłowej tkanki w obrębie szyjki macicy.

  • Koronarografia

    Koronarografia

    Koronarografia jest zabiegiem diagnostycznym, który umożliwia ocenę tętnic wieńcowych (czyli tętnic, które zaopatrują w krew mięsień sercowy). Jest to badanie inwazyjne, podczas którego podaje się do tętnic środek kontrastowy i wykonuje obrazowanie rentgenowskie.

  • Koronawirus SARS-CoV-2 – jakie są rodzaje badań przeciwciał?

    Koronawirus SARS-CoV-2 – jakie są rodzaje badań przeciwciał?

    Przeciwciała są białkami odpornościowymi wytwarzanymi przez komórki układu odpornościowego po kontakcie z czynnikami, które stanowią zagrożenie dla zdrowia np. SARS-CoV-2. Warto wiedzieć, że w naszym organizmie znajduje się cała pula różnych przeciwciał, które sumarycznie składają się na przeciwciała wytworzone przeciwko określonym białkom wirusów, bakterii, pasożytów, a nawet cząsteczkom pokarmowym.

  • Kortyzol

    Kortyzol

    Kortyzol jest hormonem steroidowym produkowanym w warstwie pasmowatej kory nadnerczy. Jego głównym zadaniem jest zwiększanie stężenia glukozy we krwi w sytuacjach stresowych.

  • Kreatyna

    Kreatyna

    Wskazania do badania kreatyny stanowią podejrzenia uszkodzenia mięśni szkieletowych, które wynikają z choroby mięśni lub choroby pośrednio wpływającej na układ mięśniowy. Należą do nich dystrofie mięśniowe, zapalenie mięśni, nadczynność tarczycy, choroba Cushinga, urazy mięśni.

  • Kreatynina

    Kreatynina

    Oznaczanie stężenia kreatyniny we krwi jest najpowszechniej wykonywanym badaniem do oceny czynności nerek.

  • Krioglobuliny

    Krioglobuliny

    Krioglobulinemia objawia się najczęściej: znacznym osłabieniem, bólami kostnymi, polineuropatią (drętwienia, parestezje, zaburzenia czucia), zmianami skórnymi w formie plamicy (tzw. skaza krwotoczna) zlokalizowanymi głównie na udach, a także uszkodzeniem nerek i wątroby.

  • Kwas acetooctowy

    Kwas acetooctowy

    Wskazaniem do badania stężenia kwasu acetooctowego w surowicy lub w moczu są stany, w których podejrzewa się wystąpienie kwasicy ketonowej. Należą do nich m.in. cukrzyca, zatrucie alkoholem, nadużywanie alkoholu i głodzenie lub dieta bogatotłuszczowa, niskowęglowodanowa.

  • Kwas &beta;-hydroksymasłowy

    Kwas β-hydroksymasłowy

    Kwas β-hydroksymasłowy, aceton i kwas acetooctowy należą do grupy związków chemicznych określanych jako ciała ketonowe. Stanowią dodatkowy, alternatywny do glukozy materiał energetyczny dla wielu narządów, m.in. mózgu, mięśni, serca czy nerek.

  • Kwas foliowy

    Kwas foliowy

    Zmniejszone stężenie kwasu foliowego obserwuje się w przypadku: diety ubogiej w świeże warzywa i owoce, przewlekłych chorób wątroby, stosowania niektórych leków, przewlekłego nadużywania alkoholu, okresów zwiększonego zapotrzebowania, osób narażonych na większą utratę kwasu foliowego.

  • Kwas moczowy

    Kwas moczowy

    Kwas moczowy to produkt końcowy rozpadu, tzw. zasad purynowych pochodzących z pokarmów oraz z rozpadu produkowanych przez organizm kwasów nukleinowych. Zarówno kwasy nukleinowe, jak i zasady purynowe są częścią materiału genetycznego każdej komórki.

  • Kwasy żółciowe

    Kwasy żółciowe

    Pomiar stężenia kwasów żółciowych we krwi jest jednym ze wskaźników oceniających funkcjonowanie wątroby.

  • Laparoskopia ginekologiczna

    Laparoskopia ginekologiczna

    Laparoskopia jest techniką endoskopową, wykorzystującą aparat zwany endoskopem do obrazowania wnętrza ciała, służącą do diagnostyki lub leczenia narządów położonych np. w jamie brzusznej, chętnie wykorzystywaną w ginekologii.

357 artykułów - strona 1 z 2
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta