medycyna praktyczna dla pacjentów
Afazja oznacza niezdolność do mówienia. Zwykle afazja pojawia się nagle i jest objawem udaru mózgu. W przypadku afazji ruchowej pacjent nie jest w stanie powiedzieć tego, co chce. Może wydawać nieartykułowane dźwięki lub wypowiadać pojedyncze słowa. W przypadku afazji czuciowej pacjent nie rozumie mowy. Najczęściej występuje afazja mieszana – czuciowo-ruchowa. Afazja jest poważnym objawem, dlatego w razie jej wystąpienia należy wezwać karetkę pogotowia.
Akrocyjanoza (sinica kończyn) to łagodne zaburzenie polegające na stałym, bezbolesnym zasinieniu dłoni i stóp, które często nasila się po narażeniu na zimno. Zasinienie jest symetryczne i może towarzyszyć mu nadmierna potliwość dłoni i stóp. Akrocyjanoza może być pierwotna – wtedy nie jest związana z żadną chorobą i stanowi jedynie defekt kosmetyczny lub może być wtórna, wtedy jest wynikiem chorób krwi (np. czerwienicy prawdziwej, nadpłytkowości), skutkiem odmrożenia lub ucisku na żyły. Akrocyjanoza pierwotna nie wymaga leczenia.
U dzieci uczulonych na dany alergen objawy anafilaksji pojawiają się bardzo szybko, w ciągu kilku do kilkunastu minut (zwykle nie dłużej niż 30 minut) po kontakcie z alergenem, czyli substancją wywołującą uczulenie.
Anhedonia to objaw różnych zaburzeń psychicznych. Oznacza mniejszą zdolność do doświadczania przyjemności czy zupełny jej brak. Podstawą postępowania w przypadku stwierdzenia anhedonii jest zdiagnozowanie choroby ją wywołującej i leczenie przyczynowe np. zaburzeń depresyjnych lub uzależnienia
Apraksja to niezdolność do wykonania bardziej skomplikowanych, złożonych czynności ruchowych, wymagających zapamiętania ruchów oraz kolejności ich wykonania (np. niezdolność użycia konkretnych narzędzi). Agnozja to niezdolność do rozpoznania oczywistych dla otoczenia przedmiotów lub zdarzeń. Najczęściej występuje agnozja wzrokowa, w której bardziej złożone zjawiska (obrazy, przedmioty, rysunki) nie są przez chorego rozpoznawane. Prozopagnozja to niezdolność do rozpoznawania twarzy, nawet osób bliskich lub wielokrotnie widzianych. Osoba z prozopagnozją nie rozpoznaje tożsamości osoby, widząc jej twarz (może identyfikować ludzi np. po ubraniu, głosie, charakterystycznych cechach). Prozopagnozja może mieć różne nasilenie i występować jako zaburzenie wrodzone u osób ogólnie zdrowych.
Ataksja to zaburzenie koordynacji ruchowej, utrudniające płynne i dokładne wykonywanie ruchów, spowodowane procesami chorobowymi prowadzącymi do uszkodzenia móżdżku (ataksja móżdżkowa) lub dróg przewodzących czucie głębokie (ataksja czuciowa). Ataksja objawia się trudnością w wykonywaniu precyzyjnych ruchów, niezgrabnością, problemami z np. zapinaniem guzików, napiciem się wody ze szklanki bez rozlewania itp. Leczenie zależy od przyczyny ataksji.
Bezdech to zanik przepływu powietrza przez drogi oddechowe, który może prowadzić do zaburzeń wymiany gazowej i oddychania na poziomie tkankowym. Podczas snu u każdego, zdrowego człowieka mogą się pojawiać krótkotrwałe przerwy w oddychaniu. Trwają one zazwyczaj maksymalnie 15 sekund.
Bezmocz to wydalanie mniej niż 100 ml moczu na dobę.
Biegunka jest często występującym objawem, który zazwyczaj trwa krótko. Przewlekła biegunka może wskazywać na potencjalnie poważne choroby, dlatego zawsze należy ja zdiagnozować. Podczas biegunki należy dbać o odpowiednie nawodnienie i równowagę elektrolitową.
Biegunka tłuszczowa to rodzaj biegunki, w której stolec ma charakter stolca tłuszczowego – ze względu na dużą zawartość tłuszczu jest połyskliwy, trudno spłukać go w toalecie, na jego powierzchni mogą być widoczne krople tłuszczu. Stolec tłuszczowy ma także nieprzyjemny, gnilny zapach. Biegunka tłuszczowa jest wynikiem zaburzeń trawienia bądź wchłaniania tłuszczów w przewodzie pokarmowym.
Błyski w oku to wrażenia wzrokowe powstające w gałce ocznej lub w układzie nerwowym w wyniku pobudzania siatkówki, nerwu wzrokowego lub struktur ośrodkowego układu wzrokowego przez bodźce innego typu niż światło. Opisywane są one przez pacjentów jako „zygzaki”, „błyskawice”, przypominające kształtem te występujące w czasie burzy.
Ból w okolicy stawu barkowego i ramienia to częsta dolegliwość szczególnie osób starszych. Najczęściej związany jest z uszkodzeniem tkanek otaczających staw oraz choroby zwyrodnieniowej, chociaż może być wynikiem chorób zapalnych, a także niezwiązanych z narządem ruchu. Podstawą leczenia jest rehabilitacja, w tym zastosowanie odpowiednich ćwiczeń.
Ból biodra jest częstym objawem u dorosłych. Może być poprzedzony urazem, przeciążeniem lub wystąpić samoistnie. Lokalizacja bólu – z przodu, z boku lub z tyłu – zwykle naprowadza na jego przyczynę.
Ból brzucha bywa nieswoistym objawem chorób narządów jamy brzusznej oraz narządów położonych poza nią. Może być spowodowany uszkodzeniem narządów wewnętrznych, zaburzeniami metabolicznymi lub chorobami czynnościowymi. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu brzucha?
Ból gardła jest powszechnym objawem, który zwykle towarzyszy infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych, np. przeziębieniu. Ból może nasilać się przy przełykaniu, czasem jest tak silny, że sprawia trudności w połykaniu – dzieje się tak m.in. u chorych na mononukleozę lub anginę. Domowe sposoby obejmują przede wszystkim nawilżanie gardła, płukanie roztworem soli, a także stosowanie tabletek do ssania dostępnych bez recepty.
Skargi na bóle gardła są dość powszechne, a bóle mają bardzo różne nasilenie i charakter. Są one określane jako: drapanie, kłucie, swędzenie, uczucie ciała obcego, ból podczas przełykania, ból uniemożliwiający połykanie.
Ból głowy jest częstą dolegliwością, która może wystąpić w każdym wieku. Samoistne bóle głowy to bóle, których przyczyną nie są żadne zmiany strukturalne w mózgu. Najczęstsze z nich to migrena i napięciowe bóle głowy. Ból głowy może być też objawem innej choroby, np. nadciśnienia tętniczego, zapalenia opon mózgowych, a także towarzyszyć infekcjom dróg oddechowych (np. grypie, COVID-19). Nagły, gwałtowny ból głowy, jeśli jest bardzo silny, może być objawem krwotoku podpajęczynówkowego lub innego stanu zagrożenia życia, należy wtedy bezzwłocznie zgłosić się na SOR lub wezwać karetkę pogotowia!
Ból jądra może mieć wiele przyczyn. Do najważniejszych należą stany, które mogą wymagać natychmiastowej interwencji chirurgicznej, są to między innymi: skręt jądra, skręt przyczepków jądra lub najądrza, zapalenie najądrza, choroba Schoenleina i Henocha, idiopatyczny obrzękiem moszny oraz uraz jądra.
Ból stawu kolanowego jest częstym objawem, który może wystąpić u osoby w każdym wieku. Kolano to staw narażony na częste urazy i przeciążenia, zarówno podczas uprawiania sportów, jak i zwykłej aktywności. Ból kolana może być spowodowany nieprawidłowościami dotyczącymi samego stawu, a także struktur go otaczających (mięśni). Bywa także objawem chorób ogólnoustrojowych, takich jak np. reumatoidalne zapalenie stawów.
Ból kończyn to przykre doznanie, wywołujące u dziecka niepokój, lęk, płacz, rozdrażnienie, agresję. Dziecko może różnie opisywać ból i reagować, może oszczędzać bolącą kończynę, np. unikać ruszania nią lub stawania na niej. Do przyczyn bólu kończyn należą: urazy, przeciążenia, łagodny zespół nadmiernej wiotkości stawów, „bóle wzrostowe”, bóle stawów w przebiegu infekcji (np. grypy), zapalenia stawów, fibromialgia, a także bóle mogą mieć tło emocjonalne.
Ból krzyża (ból w dole pleców, ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa) jest powszechną dolegliwością, rzadko kiedy oznaczającą poważną chorobę. Z reguły ustępuje samoistnie, ale ma tendencję do nawrotów – dlatego ważne jest zapobieganie mu poprzez modyfikację stylu życia. W niektórych przypadkach objaw ten wymaga jednak pilnej konsultacji z lekarzem.
Ból nerek to ból okolicy lędźwiowej, który może mieć różne nasilenie i przebieg, a którego źródłem są nieprawidłowości dotyczące nerek. Bardzo silny ból po jednej stronie, promieniujący do pachwiny to kolka nerkowa, która jest objawem kamicy nerkowej. Częstą przyczyną bólu okolicy lędźwiowej są nieprawidłowości dotyczące kręgosłupa i otaczających go tkanek miękkich.
Ból pleców to częsty objaw, który powoduje znaczny dyskomfort i utrudnia funkcjonowanie. Najczęściej występuje ból krzyża. U większości osób doświadczających bólu pleców stwierdza się ból nieswoisty, którego przyczyny nie można ustalić za pomocą badań obrazowych.
Ból pleców u dzieci występuje znacznie rzadziej niż u osób dorosłych i zwykle istnieje konkretna przyczyna tych dolegliwości. Bólu pleców u dzieci nigdy nie wolno lekceważyć. Każdy ból pleców u dziecka powinien zostać zdiagnozowany przez lekarza.
Ból występujący podczas oddawania moczu jest najczęściej objawem zakażenia układu moczowego, ale może być również spowodowany chorobą przenoszoną drogą płciową (głównie u mężczyzn).
Ręka i nadgarstek zbudowane są z wielu drobnych stawów, co umożliwia precyzyjne wykonywanie ruchów. Są one narażone na liczne przeciążenia i urazy, mogą zostać również zaatakowane przez choroby zapalne. Oprócz samych stawów przyczyną bólu ręki i nadgarstka mogą być choroby innych struktur, np. ścięgien, nerwów i mięśni.
Ból stawów ma wiele przyczyn, m.in. zmiany zwyrodnieniowo-przeciążeniowe oraz zapalne choroby stawów. Ważne jest określenie czy ból stawów ma charakter „mechaniczny” czy „zapalny” oraz czy występują inne niepokojące objawy wymagające pilnej konsultacji z lekarzem.
Ból ucha jest częstą dolegliwością wieku dziecięcego, jednak określenie tego odczucia i chociaż przybliżonej jego lokalizacji możliwe jest dopiero powyżej 3.–4. roku życia. Dzieci najmłodsze i niemowlęta reagują na ból jako negatywne doznanie objawami ogólnymi, a dolegliwości możliwe do zauważenia to: niepokój, płaczliwość, przerywanie ssania, gorsze łaknienie, wybudzanie się ze snu z płaczem, czasem wymioty czy rozluźnione stolce.
Klatka piersiowa to rejon ciała, który zawiera kilka kluczowych dla życia narządów – przede wszystkim serce, płuca i aortę (największą tętnicę organizmu, rozprowadzającą krew do wszystkich narządów ciała). Nic więc dziwnego, że ból w klatce piersiowej budzi niepokój, a osoba doświadczająca go obawia się wystąpienia np. zawału serca. Ból w klatce piersiowej może być jednak zupełnie niegroźny i pochodzić z mięśni położonych na zewnątrz lub towarzyszyć zwykłej zgadze. Co zatem dzieje się w organizmie, kiedy odczuwamy ból w klatce piersiowej?
Ból w klatce piersiowej u dzieci jest objawem subiektywnym, który powoduje znaczny niepokój samego dziecka, jego opiekunów, jak również konsultującego lekarza. Jest on przyczyną absencji w szkole i na ćwiczeniach fizycznych.
Bodźce bólowe z twarzy przenoszone są przez włókna nerwu trójdzielnego. Ból twarzy pochodzący z głęboko położonych struktur jest tępy, słabo lokalizowany. Ból mający swoje źródło w skórze twarzy jest ostrzejszy.
Zwykle jest niezbyt nasilony, tępy i może się zmieniać w zależności od wypełnienia pęcherza.
Bóle kręgosłupa lędźwiowego są dość częstym objawem związanym z chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa. Wyjaśniamy czym jest lumbago, co powoduje ból lędźwi oraz jak leczyć bóle lędźwiowe?
Bóle stawów u dzieci są przykrym objawem, który może mieć rozmaite przyczyny. Mogą być spowodowane wieloma różnymi czynnikami, między innymi: stanem zapalnym, uszkodzeniem po urazie czy chorobą przewlekłą.
Chrypka to matowy i szorstki głos. Może być objawem ostrego zapalenia krtani, wówczas towarzyszą jej inne objawy – złe samopoczucie, suchy kaszel, podwyższona temperatura, dyskomfort przy mówieniu lub połykaniu, odchrząkiwanie. Chrypka, która trwa dłużej niż 2 tygodnie wymaga konsultacji lekarskiej.
Chrypka to nieprawidłowa fonacja manifestująca się szorstkim, matowym lub słabym głosem. Chrypka to objaw, a nie rozpoznanie choroby. Częstość występowania chrypki w całej populacji ocenia się na 30%.
Ciśnienie prawidłowe wysokie to wartości ciśnienia tętniczego, które mieszczą się w zakresie: RR skurczowe 130–139 mm Hg i/lub RR rozkurczowe 85–89 mm Hg. Ciśnienie prawidłowe wysokie nie jest chorobą, ale u osób, które mają ciśnienie prawidłowe wysokie może dojść do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Osoby z ciśnieniem prawidłowym wysokim powinny regularnie mierzyć ciśnienie.
Częstomocz to nieprawidłowo częste (w porównaniu do częstości typowej dla danej osoby) oddawanie moczu.
Czkawka jest odruchem kontrolowanym przez specjalny ośrodek w mózgu. Jako odruch prawidłowy utrzymuje się nie dłużej niż kilka minut. Im dłużej trwa czkawka, tym bardziej prawdopodobne, że pod tym objawem ukrywa się choroba. U dorosłego czkawkę może przerwać stres, gorąca osłodzona herbata, emocje, zatrzymanie oddechu z zaciśnięciem nosa palcami.
Czkawka to nagle pojawiające się mimowolne skurcze przepony i mięśni międzyżebrowych poprzedzone nagłym zamknięciem głośni. Charakterystyczny dźwięk towarzyszący czkawce ma związek z przerywanym przepływem powietrza do płuc.
Duszność to subiektywne odczucie braku powietrza, trudności w oddychaniu lub zadyszki.
U małego dziecka, u którego wystąpi duszność, najczęściej obserwuje się przyspieszenie oddechu oraz rytmu serca. Dziecko może postękiwać, poruszać skrzydełkami nosa, mogą się pojawić problemy w karmieniu.
Dysfagia to zaburzenia połykania. Może to być wrażenie trudności w połykaniu lub przechodzeniu pokarmów i płynów z jamy ustnej do żołądka. Czasem wiąże się z uczuciem zalegania pokarmu za mostkiem, uczucia gniecenia w klatce piersiowej lub przeszkody w przełyku.
Dysfonia to zaburzenia głosu. Najcięższą formą dysfonii jest całkowita utrata głosu (bezgłos), czyli afonia. Zmiana barwy głosu może mieć przyczyny organiczne (np. stanowić konsekwencję choroby krtani lub uszkodzenia podczas operacji) lub jest zaburzeniem czynnościowym, czyli będącym wynikiem nieprawidłowego używania głosu. Czasem dysfonia jest spowodowana zaburzeniami psychicznymi. Leczenie zależy od przyczyny dysfonii.
Encefalopatia wątrobowa to zespół objawów neuropsychiatrycznych, które są spowodowane poważną chorobą wątroby, najczęściej marskością wątroby. Objawami encefalopatii są m.in dezorientacja, zaburzenia pamięci, myślenia, wahania nastroju, drżenie rąk i zaburzenia snu. W leczeniu stosuje się odpowiednią dietę, leki zwiększające ilość wypróżnień i antybiotyki.
Gazy jelitowe są naturalnie obecne w jelitach. Pochodzą z powietrza połykanego podczas posiłków, podczas mówienia, a także jako produkt fermentacji jelitowej, głównie w jelicie grubym. Gromadzeniu się gazów w jelitach sprzyja spożywanie niektórych pokarmów (np. roślin strączkowych, kapusty), a także niektóre choroby, np. zespół rozrostu bakteryjnego (SIBO) lub zespół jelita drażliwego. Leczenie jest zależne od przyczyny, w pierwszej kolejności należy przeanalizować, czy gazy nie stanowią skutku diety.
Gorączka jest wynikiem przestrojenia mechanizmów regulacji temperatury ciała z fizjologicznego (prawidłowego) zakresu na wyższy. Gorączka jest częstym objawem, który towarzyszy wielu różnym chorobom, zarówno infekcyjnym, jak i autoimmunologicznym, nowotworowym, zapalnym. Często przyczyną gorączki są banalne zakażenia wirusowe (np. przeziębienie). Gorączka jest objawem, a nie chorobą, dlatego jej leczenie polega na leczeniu choroby, której towarzyszy.
Guz szyi to nieprawidłowa masa wyczuwalna lub widoczna na szyi. W obrębie szyi wyróżnia się trójkąty wyznaczone strukturami anatomicznymi, które ułatwiają określenie w jakiej okolicy szyi zmiana jest zlokalizowana.
Halitoza to nieprzyjemny zapach z ust, który jest wyczuwany przez pacjenta i osoby w jego otoczeniu. Najczęściej nieprzyjemny zapach pochodzi z jamy ustnej. Halitoza może być fizjologiczna, związana np. ze zmniejszoną produkcja śliny (np. w nocy), paleniem tytoniu lub spożywaniem niektórych pokarmów, lub patologiczna, czyli będąca skutkiem choroby.
Hiperfosfatemia to zbyt duże stężenie fosforanów nieorganicznych we krwi, powyżej 1,6 mmol/l. Hiperfosfatemia jest przyczyną hipokalcemii oraz hamuje wytwarzanie witaminy D, co prowadzi do rozwoju nadczynności przytarczyc. Leczenie hiperfosfatemii polega na usunięciu przyczyny, która wywołała zwiększenie stężenia fosforu we krwi, oraz stosowaniu diety i leków w celu zmniejszenia stężenia fosforu
Hiperglikemia poranna to wzrost stężenia glukozy we krwi rano (po obudzeniu) do wartości przekraczającej górną granicę zalecanego zakresu, który wynosi 70-110 mg/dl (3,9-6,1 mmol/l). Gdy stężenie glukozy wyniesie 250 mg/dl (13,9 mmol/l), mogą wystąpić objawy, takie jak bóle głowy, nudności i wymioty.
Hiperkalcemia to zbyt duże stężenie wapnia we krwi powyżej 2,75 mmol/l (11 mg/dl). Hiperkalcemia jest najczęściej skutkiem nadczynności przytarczyc i nowotworów. W leczeniu hiperkalcemii kluczowe jest leczenie choroby podstawowej, prowadzące do usunięcia przyczyny hiperkalcemii
Hiperkaliemia to zbyt duże stężenie potasu we krwi, powyżej 5,5 mmol/l. Najczęstszą przyczyną jest stosowanie leków upośledzających nerkowe wydalanie potasu u osób z przewlekłą chorobą nerek. Ciężka hiperkaliemia jest stanem zagrożenia życia i wymaga leczenia w szpitalu
Hipermagnezemia to zbyt duże stężenie magnezu we krwi, powyżej 1,2 mmol/l. Hipermagnezemia jest rzadka. W większości przypadków występuje u osób z niewydolnością nerek nadużywających preparatów magnezu. Leczenie hipermagnezemii polega na usunięciu przyczyny, która wywołała zwiększenie stężenia magnezu we krwi
Hipofosfatemia to zmniejszone stężenie fosforanów we krwi, poniżej 0,9 mmol/l. Może być skutkiem niedostatecznej podaży fosforu z pożywieniem, np. u osób chorujących na alkoholizm lub anoreksję. Łagodna i przewlekła hipofosfatemia zazwyczaj nie powoduje objawów. Leczenie polega na uzupełnieniu fosforu
Hipoglikemia (niedocukrzenie) to zmniejszenie stężenia glukozy we krwi poniżej dolnej granicy normy (<3,9 mmol/l [70mg/dl]) niezależnie od tego, czy towarzyszą temu objawy.
Hipokalcemia oznacza zbyt małe stężenie wapnia we krwi, poniżej 2,25 mmol/l (9 mg/dl). Ostra przemijająca hipokalcemia jest częsta i rozwija się u osób reagujących zbyt intensywnym oddychaniem w sytuacjach stresu, emocji lub wskutek napadu paniki. Objawem hipokalcemii jest tężyczka. Leczenie polega na podawaniu wapnia i witaminy D
Hipokaliemia to zbyt małe stężenie potasu we krwi, poniżej 3,5 mmol/l. To częste zaburzenie. Najczęściej występuje u osób przyjmujących leki moczopędne powodujące utratę potasu z moczem. Leczenie hipokaliemii polega na uzupełnieniu niedoboru potasu.
Niedobór magnezu (hipomagnezemia) to zbyt małe stężenie magnezu we krwi. Prawidłowe stężenie magnezu w surowicy krwi wynosi 0,65–1,2 mmol/l. Niedobór magnezu to częste zaburzenie, łagodna i przewlekła hipomagnezemia zazwyczaj nie wywołuje żadnych objawów.
Hipoksemia to zmniejszenie ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi tętniczej. Hipowentylacja to nieefektywna wymiana gazowa (oddychanie), które powoduje hipoksemię, która może skutkować hipoksją, czyli niedotlenieniem tkanek. Podczas snu może dochodzić do różnego typu zaburzeń oddychania, które przekładają się na funkcjonowanie całego organizmu. Najczęstszą przyczyną hipowentylacji i hipoksemii w czasie snu jest otyłość znacznego stopnia.
Zwykle o powiększeniu języka mówimy, gdy język jest w całości powiększony, wskutek czego w pozycji spoczynkowej nie mieści się w jamie ustnej i wystaje pomiędzy zębami lub dziąsłami.
Kaszel to najczęstszy objaw chorób układu oddechowego. Jest odruchem obronnym, mającym na celu oczyszczenie dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny lub z ciał obcych. Kaszel może być objawem wielu chorób, nie tylko układu oddechowego. Kaszel ostry (trwający krócej niż 3 tyg.) jest najczęściej objawem zakażenia wirusowego górnych dróg oddechowych. Kaszel przewlekły, trwający dłużej niż 8 tygodni, a przede wszystkim zmiana jego charakteru, jest jednym z podstawowych objawów raka płuca. Leki hamujące kaszel stosuje się przede wszystkim w męczącym, uporczywym kaszlu suchym.
Kaszel jest mechanizmem obronnym i jednocześnie jednym z ważnych objawów, który może wskazywać na zajęcie układu oddechowego.
Kolka nerkowa to nagły, silny ból umiejscowiony w okolicy nerki, tj. w prawym lub lewym boku. Przyczyną kolki nerkowej jest przemieszczenie się kamienia z nerki do moczowodu, co prowadzi do częściowego lub całkowitego zatkania moczowodu i wzrost ciśnienia moczu w miedniczce nerkowej. W przypadku wystąpienia kolejnej w życiu kolki nerkowej można samodzielnie rozpocząć jej leczenie, jednak zwykle lepiej zgłosić się do lekarza, a w niektórych sytuacjach konieczne jest niezwłoczna interwencja urologiczna
Kołatanie serca to nieprzyjemne uczucie bicia serca, zwykle związane ze zmianą częstotliwości lub siły skurczu serca. Jest to bardzo nieswoisty objaw, mogący mieć wiele przyczyn.
O kołataniu serca można mówić, gdy serce bije nadmiernie silnie, zwiększona jest częstotliwość jego uderzeń lub też gdy częstotliwość uderzeń serca jest nieznacznie zmieniona, a pacjent odczuwa je nieadekwatnie jako nadmierne. Może wystąpić u osób zdrowych lub może być objawem choroby.
Krwistek to obecność krwi w przedniej komorze gałki ocznej. Krew pojawia się w niej zazwyczaj na skutek urazu tępego lub ostrego. Większość przypadków pourazowego krwistka występuje u osób przed 20. rokiem życia, trzykrotnie częściej u chłopców. Najczęstszą przyczyną są urazy tępe spowodowane uderzeniem w oko.
Za każdym razem, kiedy dojdzie do niespodziewanego pojawienia się krwawienia międzymiesiączkowego, należy zgłosić się do ginekologa, szczególnie gdy sytuacja się powtarza i nie znamy jej przyczyny. Nigdy nie należy odwlekać wizyty aż do momentu, gdy krwawienie ustąpi samoistnie, nie przeszkadza ono w badaniu ginekologicznym.
W większości przypadków krwawieniami młodocianych są tak zwane bezowulacyjne czynnościowe krwawienia maciczne. Zwykle są one łagodne i ustępują samoistnie. Przyjmuje się, że samoistne krwawienia z dróg rodnych u dziewcząt w okresie dojrzewania płciowego należą do zdarzeń fizjologicznych.
Każde krwawienie pomenopauzalne należy do objawów chorobowych, który wymaga niezwłocznej wizyty u ginekologa i podjęcia szczegółowej diagnostyki. Jest to sygnał alarmowy, który zawsze powinien prowadzić do wszczęcia postępowania mającego na celu w pierwszej kolejności wykluczenie rozwijającego się nowotworu endometrium.
W ostatnim czasie rośnie liczba pacjentów przyjmujących leki przeciwkrzepliwe. Leki te zaleca się w przypadku m.in. zakrzepicy żylnej, zatorowości płucnej, niektórych zaburzeń rytmu serca (np. migotanie przedsionków) oraz po implantacji mechanicznej zastawki serca.
Krwawienie z nosa może mieć wiele przyczyn. Zwykle jest niegroźne. Nawet niewielki uraz błony śluzowej jamy nosowej może skutkować krwawieniem. W przypadku wystąpienia krwawienia z nosa należy przyjąć pozycję siedzącą, pochylić się lekko do przodu i uciskać skrzydełka nosa. Nie należy połykać krwi, tylko ją wypluwać. Najczęściej udaje się w ten sposób zatamować krwawienie.
Krwawienie z nosa jest następstwem przerwania ciągłości naczyń pokrytych błoną śluzową nosa w wyniku urazu, odczynu zapalnego lub występuje w wyniku wysychania błony śluzowej i tworzenia strupów na jej powierzchni.
Krwawienie z odbytu to stan, w którym w kale, na papierze toaletowym lub w muszli klozetowej widoczna jest krew. Krew w kale może wyglądać różnie – może mieć jasnoczerwony kolor, może mieć postać ciemnych skrzepów krwi lub zabarwiać stolec na czarno (tzw. stolec smolisty). Najczęstszą przyczyną krwawienia z odbytu są guzki krwawnicze (hemoroidy)
Przewód pokarmowy człowieka składa się z jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelita cienkiego oraz jelita grubego. W każdym z tych odcinków przewodu pokarmowego mogą występować choroby i nieprawidłowości prowadzące do krwawienia.
Wyciek krwi z ucha jest niepokojącym objawem. Jeśli krwi jest niewiele, a do wycieku dochodzi podczas higieny ucha, może to być spowodowane skaleczeniem błony bębenkowej lub przewodu słuchowego podczas czyszczenia ucha. Zwykle towarzyszy temu ból. Czasem podczas zapalenia ucha środkowego z ucha może wyciekać ropno-krwista wydzielina. Wyciek krwi z ucha pojawił się po urazie głowy i świadczy o poważnych obrażeniach.
Objawy krwawienia z wrzodu żołądka lub dwunastnicy zależą od szybkości utraty krwi. Znajdując się w kwaśnym środowisku żołądka, krew przybiera wygląd fusów od kawy, dlatego częstym objawem krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego są fusowate wymioty.
O krwiomoczu mówimy wtedy, gdy liczba erytrocytów jest na tyle duża, że powoduje czerwone lub brunatne zabarwienie moczu. Czerwone zabarwienie moczu niekoniecznie musi się wiązać z obecnością krwi w moczu. Należy wziąć również pod uwagę obecność w moczu barwników pochodzących z żywności.
Krwioplucie to wykrztuszanie z dróg oddechowych krwi lub krwistej plwociny. Jest wiele przyczyn krwioplucia, a do najczęstszych należą choroby płuc i oskrzeli (zapalenie oskrzeli lub płuc, rozstrzenie oskrzeli, rak płuca, gruźlica). Nie każda odpluwana wydzielina z krwią pochodzi z dolnych dróg oddechowych. Krwioplucie może być jednym objawem raka płuca, dlatego nie należy go lekceważyć.
Krwioplucie to wykrztuszanie krwi lub plwociny podbarwionej krwią z dróg oddechowych. Należy podkreślić, że krwioplucie u dzieci jest objawem zdecydowanie rzadziej występującym w poroównaniu z osobami dorosłymi.
Krwiste i fusowate wymioty to bardzo poważne objawy, skłaniające do uzyskania niezwłocznej porady lekarskiej, nawet w warunkach doraźnej wizyty pogotowia ratunkowego lub izby przyjęć szpitala.
Kurcze mięśni to objaw często występujący zarówno w przebiegu różnych chorób, jak i u osób zdrowych. Zwykle dotyczą jednego obszaru ciała, trwają kilka sekund lub minut i samoistnie ustępują, natomiast sztywność mięśni to stan zwiększonego napięcia mięśniowego, który prowadzi do ciągłego, mimowolnego skurczu wielu niezależnych od siebie grup mięśni. Skurcze mięśni mogą być bardzo bolesne i wymagać biernego rozciągnięcia mięśnia. Zwykle jednak nie stanowią poważnego problemu zdrowotnego.
Kwasica to zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. O kwasicy mówimy, gdy pH krwi ma wartość poniżej 7,35. Kwasica ketonowa jest jednym z groźnych powikłań cukrzycy, dla którego poza zmniejszeniem pH krwi charakterystyczna jest obecność tzw. ciał ketonowych w moczu.
Kwasica mleczanowa może występować u chorych na cukrzycę, z którą współwystępują inne ciężkie choroby, takie jak sepsa, wstrząs, niewydolność serca, niewydolność oddechowa bądź u chorych na cukrzycę, którzy zatruli się alkoholem.
Majaczenie nie jest „chorobą psychiczną”, lecz nieswoistym zespołem objawów, mogącym rozwijać się w przebiegu poważnych chorób somatycznych, w wyniku odstawienia niektórych leków lub substancji psychoaktywnych bądź zatrucia nimi, a także po zabiegach chirurgicznych przeprowadzanych w znieczuleniu ogólnym.
Efekt białego fartucha to wpływ sytuacji w gabinecie lekarskim na zwiększenie wartości ciśnienia tętniczego u pacjenta. Część pacjentów podczas mierzenia ciśnienia przez lekarza odczuwa stres, który przekłada się na zbyt wysoką wartość ciśnienia tętniczego podczas pomiaru. Osoby te podczas samodzielnych pomiarów w domu mają prawidłowe ciśnienie tętnicze, dlatego to zjawisko jest nazywane nadciśnieniem białego fartucha.
Za nadmierne pragnienie uznaje się utrzymującą się potrzebę przyjmowania płynów w ilości co najmniej 2,5 litra dziennie.
Nagła utrata widzenia jest stanem pilnym wymagającym pilnego udania się do poradni specjalistycznej lub na SOR. Utrata widzenia może mieć wiele przyczyn, których odróżnienie możliwe jest tylko po badaniach specjalistycznych.
Nagła głuchota idiopatyczna charakteryzuje się szybko postępującym ubytkiem słuchu, prawie zawsze dotyczącym tylko jednego ucha, który pojawia się w ciągu 72 godzin. Objawy pojawiają się zwykle rano, należą do nich pełność w uchu, uczucie zalegania waty w uchu, zatkania ucha, czasem także szumy uszne (piski, dzwonienie) i zawroty głowy. W leczeniu stosuje się glikokortykosteroidy – podawane doustnie oraz do jamy bębenkowej.
Nagły silny ból brzucha jest nieswoistym objawem wielu chorób. Jest to ból występujący nagle, o dużym nasileniu. Czasami dolegliwości narastają w ciągu kilku dni. Zazwyczaj ból jest dobrze ograniczony, nasila się przy kaszlu, ruchach czy zmianie pozycji ciała. Taki ból świadczy zwykle o ostrej chorobie, wymagającej pilnej interwencji medycznej.
Ból w klatce piersiowej, kołatanie serca, uczucie płytkiego oddechu wraz z towarzyszącym lękiem i obawą o własne życie mogą być manifestacją nerwicy serca. Objawy te, niekiedy o znacznym nasileniu, przypominają poważną chorobę serca, stąd często pacjenci doświadczający ich po raz pierwszy w życiu szukają pomocy w oddziałach ratunkowych. Przyczyną nerwicy serca są zaburzenia lękowe, a ich leczenie, po wykluczeniu przyczyn somatycznych, obejmuje psychoterapię i farmakoterapię.
Niebieska twardówka to określenie wrodzonej wady twardówki. Z powodu zaburzeń genetycznych związanych z syntezą głównego białka budującego twardówkę (kolagenu) włókna kolagenowe mają nieprawidłową budowę. Twardówka jest ścieńczała, przez co uwidacznia się położona pod nią naczyniówka.
Hipoglikemia (inaczej niedocukrzenie lub potocznie „spadek cukru”) to zmniejszone stężenie glukozy we krwi. Jak rozpoznać objawy hipoglikemii? Co robić, kiedy wystąpi hipoglikemia?
Zmniejszenie przejrzystości rogówki występuje w licznych chorobach tej części oka.
Nudności i wymioty to dość często objawy, które mogą mieć wiele przyczyn. Nudności i wymioty mogą występować niezależnie, ale najczęściej są ze sobą związane. Często towarzyszą innym objawom, takim jak ból w nadbrzuszu, zgaga, odbijanie i jadłowstręt. Nasilone wymioty mogą prowadzić do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych.
Nykturia to oddawanie moczu w nocy, z częstością większą niż 1—2 razy, lub częściej niż zwykle miało to miejsce dotychczas u danej osoby.
W przypadku zauważenia białego odblasku w obrębie źrenicy należy się zgłosić do okulisty w celu dokładnego zbadania oczu, rozpoznania przyczyny objawu i podjęcia ewentualnego leczenia.
Objaw Raynauda polega na wystąpieniu zblednięcia, zasinienia a następnie zaczerwienia skóry palców rąk i/lub stóp pod wpływem działania zimna. Wystąpienie objawu jest wynikiem gwałtownego skurczu a następnie rozkurczu małych tętniczek w palcach rąk i stóp. Zjawisko to opisał w XIX wieku francuski lekarz Maurice Raynaud.
Wykwity skórne to zmiany na skórze, które są objawami chorób skóry. W poszczególnych chorobach wykwity mają charakterystyczny wygląd – kolor, kształt, postać, lokalizację i na tej podstawie dermatolog zwykle jest w stanie ustalić rozpoznanie. Zmiany skórne się mogą zmieniać w czasie oraz ustępować z pozostawieniem blizny lub bez niej. Do wykwitów należą: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel, a także nadżerka, przeczos, pęknięcie i rozpadlina, łuska, strup, owrzodzenie oraz blizna.
Objawy dyzuryczne to wspólna nazwa dla różnych dolegliwości związanych z zaburzeniami podczas oddawania moczu.
Badanie skóry dziecka powinno stanowić rutynowy element codziennych czynności związanych z pielęgnacją, może bowiem dostarczyć wielu cennych informacji ułatwiających prawidłowe rozpoznanie choroby.
Typowym objawem stabilnej choroby wieńcowej jest ból w klatce piersiowej.
Obrzęk to objaw, który potocznie jest nazywany opuchlizną, ponieważ polega właśnie na „spuchnięciu” lub „gromadzeniu się wody” w danym miejscu lub części ciała. Jeśli wynika ze stanu zapalnego, towarzyszy mu zaczerwienienie i ból.
Obrzęk twarzy (opuchlizna twarzy) jest skutkiem gromadzenia się płynu w tkankach twarzy. Obrzęk może dotyczyć całej twarzy lub poszczególnych okolic, np. powiek, warg. Obrzęk może mieć wiele przyczyn, może być konsekwencją chorób ogólnoustrojowych (np. niedoczynności tarczycy, chorób nerek, „świnki”), a także stanów miejscowych, np. obrzęk powiek spowodowany jęczmieniem i gradówką. Leczenie obrzęku (opuchlizny) twarzy jest uzależnione od przyczyny obrzęku.
O obrzęku płuc mówi się, kiedy w pęcherzykach płucnych gromadzi się płyn uniemożliwiający prawidłową wymianę gazową. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia. Najczęstszą przyczyną obrzęku płuc jest ostra niewydolność serca.
Oczopląs to mimowolny, rytmiczny i sprzężony ruch gałek ocznych wokół określonej osi. W typowym oczopląsie występują naprzemiennie szybsze ruchy w jedną stronę i wolniejsze w stronę przeciwną, co pozwala wyróżnić tzw. fazę wolną i szybką oczopląsu.
Odbijanie jest odruchem fizjologicznem polegającym na wydaleniu przez usta połkniętego powietrza znajdującego się w żołądku lub przełyku. Odbijanie po jedzeniu jest konsekwencją połykania powietrza podczas spożywania posiłku – jest ono tym bardziej nasilone, im więcej powietrza zostało połknięte, na co wpływa szybkie, łapczywe jedzenie, niedokładne gryzienie i żucie pokarmu, a także popijanie gazowanych napojów podczas jedzenia. Odbijanie rzadko jest objawem poważnej choroby.
Omdlenie to nagła przemijająca utrata przytomności, spowodowana przejściowym spadkiem przepływu krwi przez mózg, której towarzyszy zanik napięcia mięśniowego. Skutkuje to osunięciem się dziecka na podłogę, niekiedy nagłym, co może powodować uraz ciała.
Osłabienie mięśni to uczucie zmniejszenia prawidłowej siły mięśniowej. Jeśli zmniejszenie siły mięśni ogranicza zakres ruchów zależnych od woli, to jest to niedowład. Jeśli wykonanie jakiegokolwiek ruchu jest niemożliwe, to jest to porażenie. Osłabienie mięśni może być wynikiem wielu różnych chorób. Nagłe pojawienie się niedowładu dotyczącego kończyny górnej i dolnej po tej samej stronie może być objawem udaru mózgu i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Szmery oddechowe to dźwięki, które są wytwarzane podczas wdechu i wydechu na skutek przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Badaniem, w którym ocenia się szmery oddechowe, jest osłuchiwanie. W warunkach prawidłowych nad płucami słyszalny jest szmer pęcherzykowy.
Niedrożność dróg oddechowych, która powoduje duszność, jest stanem zagrożenia życia i wymaga natychmiastowych działań. Upośledzenie drożności górnych dróg oddechowych najczęściej powstaje na poziomie krtani, ponieważ stanowi ona ich najwęższe miejsce. Nagła niedrożność dróg oddechowych może być wynikiem zadławienia, poszkodowanemu należy wówczas udzielić pierwszej pomocy (u dorosłych wykonuje się rękoczyn Heimlicha). Przyczyny duszności przewlekłej mogą być różne – stany zapalne, nowotwory, choroby alergiczne lub urazy.
Ostry ból oka może mieć charakter powierzchowny lub głęboki, może być spowodowany przez ostre zamknięcie kąta przesączania (dawniej ostry atak jaskry). Lekarz zbierając wywiad, dowiaduje się o umiejscowieniu i charakterze bólu, stara się sprecyzować, gdzie ból jest zlokalizowany, czy w strukturach związanych z oczami (np. powieki), czy w oku, czy za gałką oczną w głębi oczodołu.
Leczeniem ostrych chorób jamy brzusznej zajmują się chirurdzy ogólni, ponieważ jednym z podstawowych elementów leczenia jest podjęcie decyzji czy szybka operacja jest konieczna i następnie przeprowadzenie jej jak najszybciej u tych chorych, którzy tego wymagają.
Palce pałeczkowate to objaw chorobowy obejmujący nieprawidłowy wygląd końców palców i paznokci u rąk. Palce pałeczkowate przypominają kształtem pałeczki dobosza i powstają w wyniku przerostu tkanki łącznej na grzbietach palców rąk przy paznokciach, rzadziej stóp, co powoduje uniesienie paznokci, przyjmujących kształt szkiełka zegarkowego. Palce pałeczkowate są najczęściej objawem chorób układu oddechowego – raka płuca i innych nowotworów płuca, włóknienia płuc, przewlekłych chorób zapalnych (POChP, ropnia płuca, gruźlicy płuc), ale także układu krążenia, pokarmowego, zaburzeń hormonalnych.
U osób zdrowych w jamie opłucnej znajduje się niewielka ilość płynu, dzięki któremu płuca mogą prawidłowo pracować. Gromadzenie się nadmiernej ilości płynu w jamie opłucnej może być wynikiem różnych chorób. Przesięk to gromadzenie się płynu w wyniku m.in. niewydolności serca, marskości wątroby, zespole nerczycowym. Wysięk jest związany z zapaleniem, czyli nieprawidłową przepuszczalnością naczyń włosowatych. Najczęściej jest spowodowany zakażeniami bakteryjnymi płuc (także gruźlicą) albo rakiem płuca. Głównym objawem gromadzenia się płynu w opłucnej jest duszność.
W warunkach fizjologicznych w jamie opłucnej znajduje się około 10–20 ml jałowego płynu. Ta niewielka ilość płynu zapobiega tarciu pomiędzy obiema blaszkami opłucnej podczas oddychania. Pojawienie się większej ilości płynu w jamie opłucnej jest zawsze, niezależnie od przyczyny, sytuacją patologiczną, która zmusza do podjęcia odpowiednich działań diagnostyczno-terapeutycznych.
Podwójne widzenie może mieć charakter jednooczny lub obuoczny.
Podwyższone ciśnienie tętnicze krwi jest najczęściej występującym powikłaniem ciąży i dotyczy 8-10% kobiet.
Porażenie to całkowita niezdolność do wykonywania ruchów, może dotyczyć mięśni, grup mięśni lub całych kończyn. Inaczej nazwane jest paraliżem. Niedowład to ograniczenie możliwości wykonywania ruchów, jest stanem łagodniejszym niż porażenie. Leczenie niedowładu i porażenia jest uzależnione od przyczyny. Nagłe porażenie połowy ciała jest zwykle skutkiem udaru, stanem zagrożenia życia i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Poszerzenie żył szyjnych to sytuacja, kiedy ciśnienie w żyłach szyjnych jest podwyższone. Nadmierne wypełnienie żył powoduje, że krew „rozciąga” żyły, które stają się wyraźnie widoczne, wystające i wyczuwalne dotykiem. Prawidłowo żyły szyjne, które leżą po bokach szyi, nie są widoczne pod skórą. Poszerzenie żył szyjnych jest zwykle objawem poważnej choroby i wymaga interwencji lekarskiej.
Powiększenie śledziony, czyli inaczej splenomegalia, jest istotnym objawem, który zawsze wymaga konsultacji lekarskiej. Ból w okolicy śledziony, czyli po lewej stronie jamy brzusznej, tuż pod żebrami, najczęściej związany jest z jej nieprawidłowym rozmiarem. Dolegliwości te należy różnicować z bólem żołądka, który bezpośrednio ze śledzioną sąsiaduje.
W zależności od budowy ciała prawidłowa wątroba jest schowana za łukiem żebrowym i nie jest wyczuwalna podczas badania brzucha albo jej dolny brzeg może być wyczuwalny tuż poniżej łuku żebrowego. Przyczyny powiększenia wątroby (hepatomegalii) mogą być związane z zapaleniem wątroby, zastojem krwi lub żółci w wątrobie, guzami (nowotworami wątroby lub przerzutami do wątroby), a także z odkładaniem się substancji w wątrobie (choroby spichrzeniowe). W celu ustalenia rozpoznania lekarz zleci badania obrazowe (zwykle najpierw USG brzucha), a także badania laboratoryjne krwi.
Problem widocznych lub stwierdzanych w badaniu lekarskim węzłów chłonnych na szyi czy pod pachą zdarza się często. Najczęściej przyczyna powiększenia węzłów chłonnych jest przemijająca i łagodna, jednak w każdym wypadku wskazana jest staranna ocena danych z wywiadu i badanie pacjenta w celu wykluczenia rzadkich lub poważnych przyczyn limfadenopatii.
Proces zapalny (reakcja zapalna, zapalenie) to reakcja organizmu na czynniki potencjalnie szkodliwe. Na przykład: po wniknięciu bakterii do płuc komórki układu odpornościowego rozpoznają „wroga” i usiłują go zniszczyć. W miejscu wniknięcia bakterii toczy się proces zapalny, który najczęściej szybko doprowadza do zniszczenia bakterii.
Jak wynika z badań naukowych, nawet 23% chorych z udarem mózgu doświadczyło przemijającego ataku niedokrwiennego przed jego wystąpieniem.
Przetoka odbytniczo-pochwowa wymaga w większości przypadków leczenia operacyjnego, dlatego w przypadku podejrzenia patologicznego połączenia odbytnicy z pochwą należy zgłosić się do specjalisty.
Ból łokcia jest częstym objawem, który może być spowodowany urazem (np. upadkiem na łokieć), chorobami przewlekłymi (np. reumatoidalnym zapaleniem stawów, łuszczycowym zapaleniem stawów), a także mieć wiele banalnych, niegroźnych przyczyn – np. przeciążenia przy powtarzających się ruchach podczas uprawiania sportu. Częstą przyczyną bólu łokcia jest „łokieć tenisisty”.
Ropostek to obecność ropy w komorze przedniej oka. Przyczyną obecności ropy w przedniej komorze oka jest ciężkie zapalenie: przedniego odcinka błony naczyniowej, rogówki z towarzyszącym wrzodem rogówki lub wnętrza gałki ocznej, na przykład po zabiegach operacyjnych czy urazach.
Rozlane krwawienie pęcherzykowe polega na wydobywaniu się krwi z płucnych naczyń włosowatych do pęcherzyków płucnych i oskrzeli, czyli przestrzeni płuc w normalnych warunkach zajmowanych przez powietrze. Wyciek krwi następuje przez uszkodzone naczynia krwionośne płuc.
Ruchy mimowolne to ruchy niezależne od woli pacjenta. Mogą obejmować różne okolice ciała – głowę, ręce, nogi, tułów, a nawet całe ciało. Zwykle ruchy mimowolne są objawem uszkodzenia części układu nerwowego – układu pozapiramidowego, choć mogą być też spowodowane stresem lub zaburzeniami psychicznymi. Wystąpienie ruchów mimowolnych wymaga konsultacji z lekarzem. Leczenie zależy od przyczyny ruchów mimowolnych.
Sinica to fioletowoniebieskawe zabarwienie skóry i błon śluzowych, które nie znika pod wpływem uciśnięcia. Sinica centralna najbardziej zauważalna jest w miejscach dobrze ukrwionych, takich jak nos, błona śluzowa jamy ustnej, wargi – jej charakterystyczną cechą są sine usta. Sinica obwodowa jest widoczna jedynie na skórze dystalnych (dalszych, np. dłoni i stóp) części ciała, która jest zwykle zimna. Sinica jest poważnym objawem i wymaga interwencji lekarskiej. Leczenie zależy od przyczyny sinicy.
Siność siatkowata (livedo reticularis) to zaburzenie dotyczące naczyń krwionośnych w skórze kończyn, rzadziej tułowia, którego objawem jest sina lub sinoróżowa mozaika na skórze. Najczęściej jest to raczej defekt kosmetyczny niż choroba. Jeśli siność siatkowata występuje głównie na nogach i zmiany znikają całkowicie po ociepleniu skóry, to jest to skóra marmurkowata, która występuje u zdrowych osób. Rzadko siność siatkowata jest spowodowana chorobami (np. zespołem antyfosfolipidowym) lub przyjmowanymi lekami.
Skazy krwotoczne mogą mieć bardzo wiele przyczyn, zarówno wrodzonych, jak i nabytych. W zależności od tego, na którym etapie procesu krzepnięcia występują nieprawidłowości, skazy krwotoczne można podzielić na płytkowe, osoczowe oraz naczyniowe.
Skąpomocz to wydalanie nieprawidłowo małych objętości moczu.
Jakie są najczęstsze skórne objawy alergii na leki. Jak postępować w przypadku podejrzenia ich wystąpienia?
Inwazja Rosji na Ukrainę trwa już 9 miesięcy. Ukraina cały czas potrzebuje naszej pomocy. Kraj jest coraz bardziej wyczerpany koszmarem wojny.
Smolisty stolec (inaczej czarny stolec) to stolec o zabarwieniu smoły. Smolisty stolec jest najczęściej objawem krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Mogą towarzyszyć mu krwiste lub fusowate wymioty. Czasem czarny kolor kału nie jest związany z obecnością krwi, ale dietą (np. jagodami) lub niektórymi lekami (np. preparatami żelaza). Leczenie jest uzależnione od przyczyny występowania smolistego stolca.
Splątanie to zaburzenie świadomości, w którym pacjent wydaje się w pełni wybudzony, przytomny, ale jego myślenie i działania są niezborne i chaotyczne. Osoba w stanie splątania może mówić bez sensu i zachowywać się w sposób nieadekwatny i dziwaczny. Splątanie może być wynikiem chorób neurologicznych lub psychicznych, zatruć, silnego odwodnienia, stresu, a także zaostrzeń lub nieprawidłowego leczenia chorób przewlekłych (nadczynności tarczycy, cukrzycy) oraz urazów. Leczenie zależy od przyczyny splątania.
Wygląd stolca jest związany z funkcjonowania układu pokarmowego. Prawidłowo powinien być dobrze uformowany, nie zawierać niestrawionych resztek pokarmu i dać się łatwo spuścić w toalecie. Zmieniony wygląd stolca może mieć różne przyczyny. Może być związany z dietą, przyjmowanymi lekami, a także chorobami układu pokarmowego
Szczękościsk to częściowa lub całkowita niemożność otwarcia jamy ustnej na skutek odruchowego skurczu mięśni stawu skroniowo-żuchwowego (m. żwacza, m. skroniowego i mięśni skrzydłowych).
Wykrycie szmeru nad sercem nie jest rozpoznaniem żadnej choroby, lecz jedynie stwierdzeniem podczas badania dziecka szczególnego objawu. Co więcej, jest objawem często stwierdzanym u dzieci. Zadaniem lekarza jest stwierdzenie, czy objaw ten wiąże się z jakąś chorobą, czy występuje u dziecka ze zdrowym sercem.
Szumy uszne to wrażenie słyszenia dźwięku przy braku jego obiektywnego źródła. Szumy mogą mieć różną postać: brzęczenia, dzwonienia, pisku. Chociaż szumy uszne mogą być irytujące, nie są zazwyczaj objawem poważnego problemu zdrowotnego. Istnieją sposoby przyzwyczajenia się do objawów, aby zminimalizować wpływ szumów usznych na codzienne życie.
Śpiączką nazywamy stan głębokiego zaburzenia świadomości, w którym pacjent pozostaje w bezruchu i nie reaguje nawet na bardzo silne bodźce z zewnątrz. Osoba pogrążona w śpiączce wygląda jakby spała, ale nie da się jej obudzić.
Światłowstręt oznacza nadwrażliwość na światło. Objawia się ona dyskomfortem lub bólem oczu przy ekspozycji na działanie światła, nawet o względnie niewielkim natężeniu.
Świąd to nieprzyjemne uczucie wyzwalające potrzebę drapania się. Jest to dość częsta dolegliwość, która przeważnie okazuje się niegroźna. Jeśli świąd dotyczy tylko określonego fragmentu ciała, to zazwyczaj jest spowodowany chorobą skóry. Świąd całego ciała może być spowodowany chorobą ogólnoustrojową.
Świąd oczu to dolegliwość polegająca na swędzeniu spojówek i powiek, zmuszająca do ich pocierania i drapania. Może dotyczyć wszystkich struktur zewnętrznych oka (skóry w okolicy oczodołu, powiek) i spojówek lub może być umiejscowiona tylko w kącikach oczu.
Świąd odbytu to nieprzyjemne uczucie w okolicy odbytu powodujące potrzebę drapania się. Często nasila się po wypróżnieniu, zwłaszcza przy biegunce oraz przed zaśnięciem. Swędzenie odbytu może powodować znaczny dyskomfort. Zwykle swędzenie jest spowodowane chorobami zapalnymi, zakaźnymi, układowymi, nowotworowymi i okolic odbytu (np. hemoroidami, szczeliną odbytu), a także nieprawidłową higieną odbytu. Leczenie zależy od przyczyny świądu odbytu.
Dźwięk, który powstaje podczas przepływu powietrza przez zwężone drogi oddechowe to świszczący oddech. Stridor pojawia się w przypadku zwężenia górnych dróg oddechowych na poziomie gardła, krtani lub górnej części tchawicy. Wheezing pojawia się natomiast przy zwężeniu dolnych odcinków dróg oddechowych, takich jak dolna część tchawicy, oskrzela i oskrzeliki. Świszczący oddech jest objawem najczęściej występującym u najmłodszych dzieci i towarzyszy zakażeniom dróg oddechowych.
Tętno to pulsowanie ścian tętnicy wywołane falą przepływającej przez nie krwi. Tętno można wyczuć, przykładając palce w miejscach, gdzie tętnice przebiegają płytko pod skórą (np. na nadgarstku, szyi). Nieprawidłowe tętno jest związane z zaburzeniami pracy serca lub nieprawidłowościami dotyczącymi tętnic. U zdrowych osób tętno jest zgodne z biciem serca, symetryczne i miarowe.
Zachwianie równowagi flory bakteryjnej pochwy może doprowadzić do powstania upławów, czyli nieprawidłowej wydzieliny pochwowej. Taki stan spowodowany jest zwykle infekcją układu rodnego, najczęściej wywołaną przez drożdżaki (grzyby), bakterie lub pierwotniaki. Pojawienie się dolegliwości może wiązać się z obecnością ciała obcego w pochwie lub z alergią na substancje chemiczne.
Urazy płuc to uszkodzenia płuc w wyniku obrażeń klatki piersiowej. W wyniku urazu, niezależnie od mechanizmu działania może dojść do stłuczenia miąższu płuca, rozerwania miąższu płuca, krwiaka śródmiąższowego płuca oraz rozerwania tchawicy i dużych oskrzeli.
Lista możliwych chorób będących przyczyną utykania jest bardzo długa i oczywiście każda z nich może wystąpić u dziecka. Jednak w poszczególnych grupach wiekowych najczęstsze przyczyny utykania są różne, najczęstsze przyczyny utykania u dzieci małych są inne niż w starszej grupie wiekowej.
Wielomocz to utrzymujące się wydalanie dużych objętości moczu.
Wodobrzusze to nadmierne gromadzenie wolnego płynu w obrębie jamy brzusznej ponad fizjologiczną ilość (norma to maksymalnie 150 ml). Może być objawem różnych chorób, wśród których najczęstsze przyczyny to marskość wątroby oraz choroby nowotworowe. Sposób leczenia oraz rokowanie zależą od przyczyny wodobrzusza.
Wydzielina z nosa może być wynikiem wielu chorób i stanów. Może być surowicza, śluzowa, ropna (galaretowata) lub krwista. Wodnista wydzielina, która następnie może robić się gęsta, zielonkawa, a nawet ropna, może być jednym z objawów przeziębienia. Zwykle nie wymaga specjalnego leczenia (można stosować do nosa roztwór NaCl lub leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa). Wodnista lub śluzowa wydzielina z nosa może być objawem alergicznego nieżytu nosa. Szczególnej uwagi wymaga wyciek z nosa wydzieliny przypominającej wodę – płynu mózgowo-rdzeniowego, co może wystąpić po urazie głowy i wymaga pilnego leczenia.
Wyciek wydzieliny z ucha jest objawem choroby. Zwykle pojawia się w przebiegu ostrego zapalenia ucha zewnętrznego lub ostrego albo przewlekłego zapalenia ucha środkowego. W zależności od przyczyny obecności wydzieliny, z ucha może wyciekać ropa, płyn surowiczy lub śluzowy. W warunkach prawidłowych w przewodzie słuchowym znajduje się jedynie woskowina. W przypadku pojawienia się wycieku z ucha, należy zgłosić się do lekarza.
Naturalną wydzieliną oczu są łzy. W stanach zapalnych gałki ocznej może pojawić się dodatkowo wysięk zapalny. Jest on wynikiem [toczącego się w oku] procesu zapalnego, który powoduje zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych. Wysięk zawiera składniki osocza krwi i komórki zapalne, a w przypadku ropy – także bakterie.
Nieprawidłowe ustawienie głowy wywołane przyczynami ocznymi najczęściej ma na celu poprawę ostrości wzroku lub utrzymanie obuocznego widzenia choćby w części pola obuocznego spojrzenia.
Wzdęcia to subiektywne odczucie, że w jamie brzusznej znajduje się nadmierna ilość gazów, której może towarzyszyć wrażenie powiększonego brzucha (zwiększenia obwodu brzucha) oraz dyskomfortu w jamie brzusznej. Zwykle odczucie wzdętego brzucha nie jest związane z rzeczywistą nadmierną produkcją gazów jelitowych. Wzdęcia mogą mieć wiele przyczyn, z których zdecydowana większość jest łagodna, zwłaszcza jeśli nie towarzyszą im inne objawy.
Zaburzenia czucia mogą mieć postać osłabienia lub zniesienia jednego lub kilku rodzajów czucia lub odwrotnie – mogą obejmować odczuwanie nieprawidłowych wrażeń czuciowych w postaci parestezji, takich jak mrowienie lub drętwienie, lub nadwrażliwości na bodźce czuciowe – bólu i przeczulicy. Zaburzenia czucia mogą być wynikiem uszkodzenia każdego elementu drogi czuciowej. Parestezje mogą być spowodowane chorobą lub występować w niektórych sytuacjach u osób zdrowych (np. w ciąży, po znacznym wysiłku fizycznym, w stresie, podczas hiperwentylacji).
Zaburzenia czynności ruchowych stanowią grupę objawów, których wspólną cechą są nieprawidłowości w zakresie ruchów ciała, napięcia mięśni, zdolności do koordynowania złożonych czynności, co skutkować może także zaburzeniami chodu. Do tej grupy zalicza się objawy, takie jak zaburzenia napięcia mięśniowego, spowolnienie ruchowe oraz występowanie ruchów mimowolnych.
Do najczęstszych przyczyn zaburzeń czynności zwieraczy należy uszkodzenie rdzenia kręgowego. Stany chorobowe które mogą prowadzić do uszkodzenia rdzenia to między innymi urazy, guzy nowotworowe, zapalenia a także dyskopatia. Zaburzenia czynności zwieraczy spotykane są nierzadko w takich jednostkach chorobowych jak stwardnienie rozsiane oraz zespół Guillaina-Barrego.
Upośledzenie drożności nosa (zwykle określane przez pacjenta jako uczucie zatkania nosa) to ograniczenie przepływu powietrza przez jamy nosa, najczęściej wynikające z obrzęku błony śluzowej z różnych przyczyn.
Cyklowi miesiączkowemu mogą towarzyszyć różne problemy i zaburzenia emocjonalne, a objawy te niekorzystnie wpływają na samopoczucie i jakość życia kobiet, na ich relacje interpersonalne i aktywność towarzyską oraz funkcjonowanie w domu, na zajęciach edukacyjnych i w sytuacjach zawodowych.
Zaburzenia miesiączkowania można podzielić ze względu na przyczynę ich pojawienia się oraz ich charakter. Najczęściej spotykane zmiany równowagi występowania miesiączki dotyczą regularności cykli, obfitości krwawień oraz występowania nasilonych dolegliwości bólowych.
U zdrowej osoby liczba oddechów w spoczynku wynosi 12–15 na minutę. Zaburzenia oddychania to nieprawidłowa częstość oddechów (zwolniony lub przyspieszony oddech), nieprawidłowa ilość nabieranego powietrza, nieregularne oddychanie, nieprawidłowa praca klatki piersiowej podczas oddychania, zmiany toru oddechowego. Przyspieszony oddech może być skutkiem wielu różnych chorób, ale także występować u osób zdrowych w związku z wysiłkiem fizycznym, emocjami, ostrym bólem lub gorączką.
Zaburzenia pamięci występujące sporadycznie (np. trudności z przypomnieniem sobie, gdzie zostawiło się klucze) mogą wystąpić u każdej zdrowej osoby. Na zdolność koncentracji i zapamiętywania wpływa nie tylko stan zdrowia, ale także czynniki przemijające – czy dana osoba jest wypoczęta, czy w danym momencie przeżywa stres psychiczny, czy dociera do niej dużo bodźców. Pamięć robocza służy do przechowywania danych potrzebnych na bieżąco do wykonania danej czynności. Jej zaburzenia powodują zapominanie, np. numeru telefonu, gdzie został samochód na parkingu. Najcięższy stopień zaburzeń poznawczych to otępienie (demencja).
Zaburzenia ruchów oczu mogą być spowodowane uszkodzeniem ośrodków i szlaków zarządzających obuocznymi ruchami oczu na skutek chorób neurologicznych.
Zaburzenia smaku to brak lub nieprawidłowe odczuwanie smaku. Zwykle zaburzenia smaku towarzyszą innym objawom, np. zaburzeniom węchu. Przyczynami zaburzeń smaku mogą być różne choroby – dróg oddechowych, uszkodzenie nerwu twarzowego, a także przyjmowane leki lub palenie tytoniu. Zaburzenia smaku są dość częstym objawem występującym przy COVID-19 - zwykle ustępują wtedy bez leczenia.
Krótkotrwała utrata przytomności, która ma gwałtowny początek i samoistnie ustępuje po kilku–kilkunastu sekundach to omdlenie. Zasłabnięcie to inaczej stan przedomdleniowy – człowiek ma uczucie, że zaraz straci przytomność, ale nie musi dojść do omdlenia. Jeśli utrata przytomności trwa dłużej niż 20 sekund, może stanowić początek śpiączki, która jest ciężkim zaburzeniem świadomości. Omdlenie może być stanem łagodnym i występować u osób predestynowanych w szczególnych okolicznościach, np. po długotrwałym staniu w dusznym pomieszczeniu. Śpiączka jest zawsze stanem poważnym i stanowi zagrożenie życia, niezależnie od wywołującej ją przyczyny.
Utrata lub zaburzenia węchu są najczęściej związane z chorobami laryngologicznymi. Przyczyną zaburzeń lub utraty węchu mogą być też często występujące infekcje dróg oddechowych (np. COVID-19). Narażenie na toksyczne susbstancje, dymy, pyły, a także palenie tytoniu osłabia węch. Wraz z wiekiem także dochodzi do osłabienia węchu. Leczenie zależy od przyczyny zaburzeń węchu.
Zaburzenia węchu są zaburzeniami percepcji zapachów. Należą do nich np.: anosmia – całkowita utrata węchu, hyposmia – osłabienie węchu, parosmia – odczuwanie zapachu jako innego niż rzeczywisty (w tym phantosmia – halucynacje węchowe, kakosmia – opaczne odczuwanie zapachu jako cuchnącego), hyperosmia – zwiększenie wrażliwości na zapachy.
Zaburzenia widzenia najczęściej przybierają formę osłabienia ostrości wzroku, jednak mogą się także przejawiać zawężeniem pola widzenia, ubytkami w polu widzenia lub pojawieniem się różnego rodzaju dodatkowych wrażeń wzrokowych, takich jak mroczki lub błyski.
Dziennie wydzielamy około 1000–1500 ml śliny. Bez stymulacji największą ilość śliny wytwarza ślinianka podżuchwowa, śluzowo-surowicza.
Źrenica jest naturalnym otworem w tęczówce oka, który kontroluje dopuszczanie do jego wnętrza optymalnej ilości światła, czyli działa jak przesłona aparatu fotograficznego.
„Czerwone oko” jest jednym z najczęściej spotykanych objawów okulistycznych. Zwykle oznacza obecność stanu zapalnego. Zapalenie to może prowadzić do zaczerwienienia, łzawienia, pojawienia się patologicznej wydzieliny, świądu i/lub bólu oka.
Zaparcie to zbyt mała częstotliwość wypróżnień i towarzyszące temu objawy. Zaparcia są częste, a jeśli występują przewlekle, to najczęściej ich przyczyną są zaburzenia czynnościowe (czyli nie są związane z chorobą organiczną). Leczenie polega na wprowadzeniu nawyków sprzyjających prawidłowym wypróżnieniom: aktywności fizycznej oraz przyjmowaniu odpowiedniej ilości płynów i błonnika.
Zatorowość płucna jest wynikiem zwężenia lub zamknięcia tętnicy płucnej lub jej rozgałęzień przez materiał zatorowy.
Rtęć jest toksycznym pierwiastkiem, który może powodować zatrucie ostre i przewlekłe. Rtęć metaliczna (np. z termometrów) nie wywołuje zatrucia ostrego ani skutków odległych po spożyciu, ale jej opary są toksyczne. Ryzyko ostrego zatrucia parami rtęci jest obecnie rzadko spotykane (głównie w środowisku zawodowym).
Zawroty głowy i zaburzenia równowagi należą do częstych dolegliwości. Zgłasza je około 5–8% pacjentów zgłaszających się do lekarzy rodzinnych. W gabinetach laryngologicznych liczba chorych z zawrotami głowy sięga 10–15%.
Zawroty głowy to złudzenie kołowego ruchu otoczenia lub własnego ciała, często współistniejące z nudnościami lub wymiotami. Czasem pacjenci interpretują zaburzenia równowagi, uczucie chwiejnego chodu lub wrażenia zapadania się jako zawroty głowy. Najczęstszą przyczyną zawrotów głowy są przyczyny obwodowe, czyli zlokalizowane poza ośrodkowym układem nerwowym (mózgiem i rdzeniem). Do tego typu zawrotów głowy należą łagodne położeniowe zawroty głowy, które są spowodowane przemieszczaniem się kamyczków błędnikowych w uchu. Ich leczenie polega na wykonaniu odpowiednich manewrów. Czasem zawroty głowy są objawem poważnych chorób, zwłaszcza, jeśli towarzyszą im inne objawy – niedowłady, osłabienie czucia lub ból głowy
Zawrót głowy jest to subiektywne odczucie wirowania otoczenia lub własnego ciała, któremu towarzyszą często oczopląs, zaburzenia równowagi oraz objawy wegetatywne (nudności, wymioty, bladość skóry).
Zespół hiperglikemiczno-hiperosmolalny to zaburzenie metaboliczne przebiegające ze znacznym odwodnieniem organizmu, powstające zwykle u starszych chorych na cukrzycę typu 2 w wyniku dużych glikemii, zwykle >600 mg/dl (33,3 mmol/l).
Zespół rakowiaka to zespół objawów występujących u chorych na rzadki rodzaj nowotworu, zwanego rakowiakiem. Rakowiak jest nowotworem neuroendokrynnym, co oznacza, że wydziela do krwi substancje biologicznie czynne (np. serotoninę, histaminę) powodujące różnorodne objawy.
Zgaga jest to uczucie palenia i pieczenia w klatce piersiowej i przełyku, za mostkiem, niekiedy dochodzące aż do gardła. Zgaga jest głównym, typowym objawem choroby refluksowej przełyku. Czasem zgaga może występować sporadycznie po spożyciu określonych pokarmów (np. po alkoholu, kawie, czekoladzie). Leczenie zgagi obejmuje modyfikację stylu życia oraz przyjmowanie leków.
Zmiany dermatologiczne u ciężarnych stanowią niejednorodną grupę objawów skórnych, które ze względu na specyfikę stanu jakim jest ciąża, stanowią częstą przyczynę zmartwień pacjentek i trosk lekarzy.
Rogówka mała to rogówka o średnicy (mierzonej w poziomie) równej lub mniejszej niż 10 mm (u noworodka <9 mm) w oku o prawidłowej wielkości.
Rogówka olbrzymia dotyczy częściej mężczyzn. Wada ta może mieć związek z zaburzeniami syntezy głównego białka rogówki – kolagenu, gdyż towarzyszy zazwyczaj chorobom o takim podłożu. Rogówka kulista charakteryzuje się uogólnionym ścieńczeniem rogówki na całym jej obszarze, przez co przybiera ona kształt kulisty.
Żółtaczka to objaw, który może towarzyszyć wielu różnych chorobom, także poważnym i wymagającym pilnego leczenia. Żółte zabarwienie skóry i białkówek oczu spowodowane jest odkładaniem się w tkankach nadmiaru bilirubiny. W każdym przypadku wystąpienia żółtaczki należy zgłosić się do lekarza.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
