Pytanie nadesłane do redakcji:
Czy mogę zachorować na tężec, jeśli zaszczepiłem się na niego około pół roku temu? Czy ukłucie szpilką biurową w trzech miejscach może wywołać tężec u osoby zaszczepionej około pół roku temu?
Odpowiedziała:
Tężec jest ostrą chorobą zakaźną, do której dochodzi w wyniku zakażenia rany zarodnikami drobnoustroju – laseczki tężca. W warunkach naturalnych znajdować może się w glebie nawożonej naturalnie, stąd zanieczyszczenie miejsca zranienia ziemią rolną lub ogrodową stanowi ryzyko choroby. Z drugiej strony, ze względu na konieczne warunki beztlenowe do rozwoju laseczki tężca w ranie, szczególnie niebezpieczne są rany głębokie, kłute, zawierające ciała obce we wnętrzu, rozległe oparzenia czy odmrożenia, ale również rany nieopracowane chirurgicznie lub zakażone bakteriami. Jednak drobne otarcia, zadrapania i ukłucia mogą być miejscem wniknięcia zarodników laseczki tężca i przyczyną rozwoju choroby.
Dlatego w przypadku zranienia konieczna jest zarówno profilaktyka nieswoista (chirurgiczne opracowanie rany, dezynfekcja najlepiej wodą utlenioną, ewentualnie antybiotyk), jak i profilaktyka swoista – czyli szczepienia ochronne oraz, jeśli to konieczne, podanie preparatu gotowych immunoglobulin (przeciwciał) przeciwtężcowych. Wybór metody zależy od rodzaju rany i czasu, jaki upłynął od szczepienia podstawowego lub dawki przypominającej.
W opisanym przypadku przy czystej, płytkiej ranie zaliczanej do grupy małego ryzyka tężca, u osoby bez zaburzeń immunologicznych, w okresie pół roku po podaniu dawki przypominającej szczepionki, przy wcześniej prawidłowo prowadzonym schemacie szczepień występuje protekcja przed zachorowaniem na tężec.
Piśmiennictwo:
Cianciara J., Juszczyk J.: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Czelej, Lublin 2007, s. 658–661
Centers for Disease Control and Prevention. Preventing Tetanus, Diphtheria and Pertussis among Adults: Use of Tetanus Toxoid, Reduced Diphtheria Toxoid and Acellular Pertussis Vaccine: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR 55(No. RR-17): 1–33, 2006
Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 26.10.2011 w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciwko chorobom zakaźnym w 2012 roku. Dz. U. Nr 234, poz. 1570, z 2009 r. Nr 76, poz. 641 oraz z 2010 r. Nr 107, poz. 679 i Nr 257, poz. 1723)
