Powiększenie katalogu specjalistów uprawnionych do pobierania i przeszczepiania narządów i tkanek, wyższe kwalifikacje koordynatorów ds. przeszczepień, regulacja uprawnień lekarzy pracujących w zespołach transplantacyjnych – to najważniejsze zmiany, które wprowadzi nowe rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie szczegółowych warunków pobierania, przechowywania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów.
Przeszczep nerki w Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantologii w Lublinie, styczeń 2006. Fot. Rafał Michałowski / Agencja Gazeta
Projekt trafił właśnie do konsultacji publicznych, które potrwają do 23 maja.
Ponieważ zmiany są zasadnicze i jest ich dużo, ministerstwo zdecydowało się na zastąpienie rozporządzenia z 2009 roku zupełnie nowym aktem prawnym, odstępując od drogi nowelizacji.
Co ma się zmienić?
Prawo do pobierania tkanek do przeszczepień przyznano lekarzom dentystom. - Biorąc pod uwagę rozwój zabiegów stomatologicznych w obrębie szczęki, żuchwy i wyrostka zębodołowego, w których dość powszechnie są obecnie wykorzystywane przeszczepy kostne, w pełni uzasadnione jest uznanie uprawnień do pobierania i przeszczepiania komórek i tkanek przez lekarzy dentystów reprezentujących dziedziny stomatologiczne zabiegowe, tj. periodontologię, chirurgię szczękowo twarzową i chirurgię stomatologiczną – czytamy w uzasadnieniu rozporządzenia.
Minister zdrowia chce również, by prawo do pobierania tkanek do przeszczepień przysługiwało poszczególnym członkom zespołu pobierającego – dotąd pobrań mógł dokonywać tylko cały zespół pobierający.
Katalog specjalistów, uprawnionych do pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów rozszerzono też o urologa dziecięcego, chirurga onkologicznego, chirurga naczyniowego i otolaryngologa.
Prawo pobierania komórek krwi pępowinowej zyskają lekarze położnicy i ginekolodzy oraz upoważnione przez lekarza położne. Do tej pory takich czynności mogli się podejmować tylko specjaliści w dziedzinie transplantologii klinicznej lub transfuzjologii. - Z medycznego punktu widzenia nie ma uzasadnienia, aby tego typu pobrania krwi pępowinowej były dokonywane przez lekarzy o takiej specjalizacji – oceniają autorzy projektu.
Rozporządzenie wprowadza też rozróżnienie wymaganych kwalifikacji w stosunku do lekarzy pobierających narządy ze zwłok i lekarzy pobierających narządy od żywych dawców, co wymaga większych umiejętności. Kwalifikacje dla lekarzy pobierających narządy od żywych osób mają być analogiczne jak w przypadku przeszczepiania narządów.
Według proponowanych przepisów lekarze odbywający specjalizacje będą mogli dokonywać pobrań tylko pod bezpośrednim nadzorem specjalisty.
Rozporządzenie dotyczy też koordynatorów pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów. W tej chwili do pełnienia takiej funkcji wystarczyło wykształcenie średnie medyczne. Po zmianach kandydat na koordynatora będzie się musiał legitymować wyższym wykształceniem medycznym (minimum licencjat). Wymóg ten będzie dotyczyć nowych kandydatów na koordynatorów.
Rozporządzenie określa też wymogi dla placówek, w których dokonuje się pobrań i przeszczepień narządów. Szpitale będą musiały posiadać bank tkanek i komórek bądź zawierać umowy z takimi bankami, niezbędne będzie też posiadanie laboratorium diagnostycznego lub umowa takim laboratorium. Te wymogi będą obowiązywać tylko te placówki, które będą wnioskować o zgodę na przeprowadzanie pobrań lub przeszczepień po wejściu w życie rozporządzania.
