Estradiol jest hormonem płciowym, najważniejszym estrogenem wytwarzanym przez człowieka. Jego produkcja zachodzi głównie w jajniku u kobiet, jednak niewielkie jego ilości powstają również w jądrach u mężczyzn. Estrogeny odpowiadają za rozwój żeńskich narządów rozrodczych. Ma również korzystny wpływ na stan psychiczny, emocjonalny oraz libido.
U kobiet w okresie rozrodczym jego stężenie w surowicy krwi zależne jest od fazy cyklu miesiączkowego. Największe stężenie estradiolu można stwierdzić pomiędzy 12. a 14. dniem cyklu, czyli w okresie okołowowulacyjnym. Badanie stężenia estradiolu w tym czasie jest pośrednim testem potwierdzającym wystąpienie owulacji. Po menopauzie stężenie estradiolu się zmniejsza. Syntetycznie wytwarzany estradiol wykorzystywany jest w hormonalnej terapii zastępczej.
Zmniejszenie stężenia estradiolu występuje u kobiet, u których doszło do uszkodzenia jajnika – może ono mieć charakter wrodzony (np. zespół Turnera) lub nabyty (np. zniszczenie jajnika w przebiegu procesu nowotworowego).
Zmniejszenie stężenia może wystąpić również w przypadku, gdy jajniki nie są zdolne do produkcji hormonów (np. w przebiegu uszkodzenia przysadki mózgowej lub podwzgórza). Zwiększenie stężenia estradiolu u kobiet obserwuje się w ciąży oraz w przebiegu guzów jajnika. U mężczyzn stężenie estrogenów wzrasta w przypadku występowania guzów jąder (np. nasieniak). Bardzo duże stężenie estradiolu stwierdza się u noworodków, jednak jego poziom normalizuje się w przeciągu kilku dni po urodzeniu.
Badanie stężenia estradiolu wykorzystuje się do diagnostyki braku miesiączki u dziewcząt, ustania miesiączkowania u kobiet regularnie do tej pory miesiączkujących, nieregularnych miesiączek, diagnostyki nowotworów wytwarzających estrogeny czy ginekomastii (powiększenia się gruczołów piersiowych) u mężczyzn. Oznaczenie stężenia estradiolu wykorzystuje się również do monitorowania owulacji u kobiet, które były poddane stymulacji hormonalnej oraz planujących zabieg zapłodnienia in vitro. Stężenie estrogenów kontroluje się u kobiet stosujących hormonalną terapię zastępczą.
Badanie wykonuje się z próbki krwi żylnej pobranej jednorazową igłą z jednej z żył kończyny górnej.
Nie ma szczególnych zaleceń, jeśli chodzi o przygotowanie się do badania. Z uwagi na wahania stężenia estradiolu we krwi w trakcie cyklu miesiączkowego oznaczenie jego stężenia należy wykonywać w 2. lub 3. dniu cyklu z pobranej próbki krwi żylnej. Każde laboratorium powinno określić zakres norm zależny od stosowanej metody oznaczenia.
Nie ma przeciwwskazań do badania.
Powikłania mogą być związane z zabiegiem pobrania krwi żylnej (np. ból, krwiak w miejscu ukłucia, miejscowy stan zapalny).