Krew pępowinowa może ratować życie chorych ludzi tak jak komórki szpiku kostnego. Jednak, w Polsce jest ona najczęściej bezpowrotnie tracona - oceniają eksperci. Dlatego we wrześniu rusza akcja społeczna zbierania krwi pępowinowej do banku publicznego. Organizatorzy II edycji ogólnopolskiej akcji Dni Krwi Pępowinowej poinformowali o tym w środę na konferencji prasowej w Warszawie.
- Podczas akcji, każda kobieta rodząca w jednym z 16 szpitali w wybranych miastach Polski będzie mogła bezinteresownie przekazać krew pępowinową swojego dziecka na potrzeby publiczne - powiedział Tomasz Baran, lekarz z Polskiego Banku Komórek Macierzystych (PBKM), inicjatora przedsięwzięcia.
Akcja jest realizowana we współpracy z Ministerstwem Zdrowia oraz Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnym ds. Transplantacji POLTRANSPLANT i ma na celu zwiększenie w Polsce zasobów krwi pępowinowej, która podobnie jak szpik kostny zawiera bezcenne komórki macierzyste i może być wykorzystana w leczeniu np. nowotworów krwi.
- W codziennej praktyce nie zdarzyło nam się ani razu, by którakolwiek z kobiet, oczywiście po uprzednim poinformowaniu, odmówiła pobrania i bezinteresownego oddania krwi pępowinowej - powiedziała dr Anna Cyganek ze Szpitala Klinicznego im. Dzieciątka Jezus w Warszawie, który jako pierwszy ośrodek w kraju zaczął od kwietnia 2011 r. pobierać we współpracy z PBKM krew pępowinową na cele publiczne.
Podkreśliła, że pobranie krwi pępowinowej jest prostym, krótkim i nieinwazyjnym zabiegiem, zupełnie nieszkodliwym dla noworodka i matki. Tuż po urodzeniu dziecka i odcięciu pępowiny nakłuwa się naczynie pępowiny i pobiera krew dopóki łożysko się nie odklei, do czego dochodzi zazwyczaj w przeciągu 30 minut po porodzie.
Z danych przedstawionych przez Tomasza Barana wynika, że obecnie, aż 98% krwi pępowinowej jest w Polsce niszczone, a tylko 2% pobierane, z czego ok. 95% trafia do banków rodzinnych, głównie do PBKM, a ok. 5% na potrzeby publiczne.
- Tego cennego materiału komórkowego możemy nie stracić tylko wtedy, gdy go pobierzemy - podkreśliła dr Cyganek. Zwróciła uwagę, że w przeciwieństwie do bankowania rodzinnego, na którym może skorzystać wyłącznie rodzina, do publicznego banku krwi pępowinowej może zgłosić się każda potrzebująca osoba chora. Ponieważ próbka taka trafia do rejestru POLTRANSPLANT informacja o niej jest dostępna na całym świecie. Oznacza to, że potencjalnymi jej biorcami jest kilka miliardów ludzi na świecie. Warunkiem otrzymania takiej krwi jest jej zgodność tkankowa z biorcą.
- Dlatego im więcej krwi pępowinowej mamy w puli w banku publicznym tym większa możliwość, że dany pacjent znajdzie odpowiednie dla siebie komórki macierzyste - wyjaśniła dr Cyganek.
Zdaniem transplantologa dr. Dariusza Boruczkowskiego z PBKM, jednego z pionierów przeszczepiania krwi pępowinowej w Polsce, jej zaletą jest m.in. to, iż materiał biologiczny "czeka" na potrzebującego go pacjenta zdeponowany w ciekłym azocie. Natomiast, w przypadku komórek macierzystych szpiku to chory czeka na odpowiedniego dawcę i jego komórki.
W 2011 r. PBKM pobrał na potrzeby publiczne 482 porcje krwi pępowinowej, z czego większość została zdyskwalifikowana (m.in. na zbyt małą liczbę komórek macierzystych w próbce). Do POLTRANSPLANT-u zgłoszono 140 porcji, które mogą posłużyć do leczenia osób niespokrewnionych z dawcą, przy czym dzięki finansowaniu z MZ udało się sfinansować 100 próbek, a dzięki własnym funduszom PBKM - 40. W sumie, dzięki ubiegłorocznej akcji, publiczne zasoby krwi pępowinowej wzrosły w Polsce o 30%.
- Nie są to jeszcze zasoby wystarczające i zadowalające, ale mamy nadzieję, że dzięki tegorocznej akcji uzyskamy co najmniej taki sam wynik - powiedział Baran.
Zdaniem dr Cyganek, im większa edukacja społeczeństwa i im większe poparcie dla tego typu akcji tym większa możliwość, że pula krwi pępowinowej w Polsce będzie większa. - Trzeba mieć nadzieję, że w przyszłości, może niedalekiej, pobieranie krwi pępowinowej na cele publiczne stanie się w naszym kraju rutynowym działaniem - podsumowała dr Cyganek.
Niestety, przygotowanie, przebadanie i przechowywanie komórek macierzystych kosztuje. - Dlatego przeszczepienia krwi pępowinowej są częstsze w najbogatszych krajach świata, np. w USA - powiedział dr Boruczkowski. Z danych amerykańskich wynika, że w USA do transplantacji komórek macierzystych krwi u dzieci wykorzystuje się głównie krew pępowinową. Na świecie przeszczepienia krwi pępowinowej stanowią obecnie ok. 20% wszystkich przeszczepień komórek macierzystych.
