medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Neurohormon produkowany przez szyszynkę. Odgrywa rolę w wewnętrznej synchronizacji cyklu dobowego i zegara biologicznego człowieka. Wykazuje dobowy rytm wydzielania, charakteryzujący się małym stężeniem we krwi w ciągu dnia oraz szczytem stężenia od godziny 24.00 do 3.00 w nocy. Ułatwia zasypianie, zmniejsza liczbę przebudzeń w nocy, poprawia jakość snu. Zwiększa stężenie kwasu aminomasłowego i serotoniny w śródmózgowiu i podwzgórzu. Wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Uważa się, że działanie melatoniny na receptory MT1, MT2 i MT3 przyczynia się do jej właściwości wywoływania snu, gdyż receptory te (głównie MT1 i MT2) biorą udział w regulacji rytmów okołodobowych i regulacji snu.
Farmakokinetyka
Metabolizm melatoniny zachodzi w wątrobie, z udziałem izoenzymów CYP1A1, CYP1A2 i prawdopodobnie CYP2C19. Głównym, nieaktywnym metabolitem jest 6-sulfatoksymelatonina. Metabolit jest całkowicie wydalany w ciągu 12 h od przyjęcia leku. t1/2 wynosi 3,5–4 h; wydalanie z moczem, głównie w postaci metabolitów.
Zaburzenia rytmu dobowego, zaburzenia snu
Wspomagająco w zaburzeniach rytmu dobowego snu i czuwania u niewidomych, zaburzeniach snu związanych z szybką zmianą stref czasowych w czasie podróży międzykontynentalnych (jet lag), zaburzeniach snu związanych z zaburzeniami rytmu snu i czuwania, np. w związku z pracą na zmiany. Monoterapia w krótkotrwałym leczeniu pierwotnej bezsenności, charakteryzującej się niską jakością snu, u pacjentów ≥55. rż.
Nadwrażliwość na melatoninę, choroby wątroby. Nie stosować po spożyciu alkoholu.
Choroby auroimmunologiczne, dzieci
Nie zaleca się stosowania u dzieci ani u osób z chorobami autoimmunologicznymi.
Substancje czynne oddziałujące na enzymy CYP1A
Melatonina indukuje izoenzym CYP3A in vitro; znaczenie kliniczne tej obserwacji jest nieznane; w przypadku wystąpienia indukcji może nastąpić zmniejszenie stężeń w osoczu innych jednocześnie stosowanych leków. Melatonina nie indukuje enzymów CYP1A in vitro; interakcje między melatoniną i innymi substancjami czynnymi w efekcie oddziaływania melatoniny na enzymy CYP1A najprawdopodobniej nie są istotne. Metabolizm melatoniny następuje głównie z udziałem CYP1A; możliwe są interakcje między melatoniną i innymi substancjami czynnymi oddziałującymi na enzymy CYP1A.
Fluwoksamina
Należy zachować ostrożność u pacjentów leczonych fluwoksaminą, która zwiększa stężenia melatoniny, hamując jej metabolizm przez izoenzymy CYP1A2 i CYP2C19; należy unikać łączenia tych leków.
5-metoksypsoralen, 8-metoksypsoralen, cymetydyna, estrogeny, chinolony
Należy zachować ostrożność u chorych leczonych 5- lub 8-metoksypsoralenem, cymetydyną, estrogenami (m.in. doustnymi środkami antykoncepcyjnymi), chinolonami, które mogą zwiększać stężenia melatoniny poprzez hamowanie jej metabolizmu.
Palenie tytoniu
Palenie papierosów może zmniejszać stężenia melatoniny w wyniku indukowania CYP1A2.
Karbamazepina, ryfampicyna
Induktory CYP1A2, takie jak karbamazepina i ryfampicyna, mogą powodować zmniejszenie stężenia melatoniny w osoczu.
Inne leki
Istnieją liczne dane dotyczące wpływu agonistów/antagonistów receptorów adrenergicznych, agonistów/antagonistów receptorów opioidowych, leków przeciwdepresyjnych, inhibitorów prostaglandyn, benzodiazepin, tryptofanu i alkoholu na wydzielanie endogennej melatoniny; znaczenie kliniczne tych oddziaływań nie jest znane.
Alkohol
W trakcie stosowania melatoniny nie należy spożywać alkoholu, gdyż zmniejsza on skuteczność działania nasennego.
Zaleplon, zolpidem, zopiklon
Melatonina może nasilać działanie uspokajające leków, takich jak zaleplon, zolpidem i zopiklon; jednoczesne podawanie z zolpidemem prowadziło do nasilonych zaburzeń uwagi, pamięci i koordynacji w porównaniu ze stosowaniem samego zolpidemu.
Tiorydazyna, imipramina
Nie stwierdzono interakcji z tiorydazyną i imipraminą, może jednak wystąpić nasilone uczucie rozluźnienia oraz trudności z wykonywaniem zadań w porównaniu z leczeniem samą imipraminą oraz nasilone „zamroczenie” w porównaniu ze stosowaniem samej tiorydazyny.
Niezbyt często: drażliwość, niepokój, nerwowość, bezsenność, nietypowe sny, migrena, pobudzenie psychoruchowe, zawroty głowy, senność, bóle brzucha, zaparcie, suchość w ustach, hiperbilirubinemia, nadmierne pocenie się, astenia, zwiększenie masy ciała.
Rzadko: leukopenia, małopłytkowość, hipertriglicerydemia, zmiany nastroju, płacz, agresja, wczesne wybudzenia, zwiększone libido, niewyraźne widzenie, nasilone łzawienie, zawroty głowy przy zmianie pozycji ciała, nagłe zaczerwienienie, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, cuchnący oddech, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, wyprysk, rumień, świąd, suchość skóry, zmiany płytki paznokciowej, skurcze mięśni, kurcz karku, priapizm, zmęczenie.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania brak swoistego antidotum. Płukanie żołądka, leczenie objawowe.
Nie zaleca się stosowania w ciąży i okresie karmienia piersią.
P.o.
Zaburzenia rytmu dobowego u niewidomych: 1–6 mg 1 ×/d przed snem ok. godziny 21.00–22.00.
Zaburzenia snu związane ze zmianą stref czasowych. W przypadku lotów na wschód: 2 dni przed planowanym wylotem 1–6 mg ok. godziny 19.00, a następnie przez 4 dni 1–6 mg 1 h przed snem. W przypadku lotów na zachód: 1–6 mg 1 h przed snem przez 4 dni po przylocie.
W zaburzeniach snu związanych z zaburzeniami rytmu snu i czuwania: 1–6 mg 1 h przed snem.
Krótkotrwałe leczenie pierwotnej bezsenności z niską jakością snu u chorych po 55. rż. 2 mg 1 ×/d, 1–2 h przed snem; można stosować do 13 tyg.
Po zastosowaniu melatoniny nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych ani wykonywać czynności wymagających koncentracji.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
