Izosorbid (monoazotan izosorbidu) (opis profesjonalny)

Działanie - Izosorbid (monoazotan izosorbidu)

Mechanizm działania
Organiczny azotan, czynny metabolit diazotanu izosorbidu, lek o silnym działaniu rozszerzającym naczynia krwionośne. Mechanizm działania polega na uwalnianiu tlenku azotu (NO) i rozszerzaniu naczyń krwionośnych, głównie żylnych i tętniczych (w tym wieńcowych) oraz w mniejszym stopniu obwodowych naczyń przedwłosowatych. Zmniejsza obciążenie lewej komory serca, zwłaszcza wstępne (preload). Zmniejszeniu ulega rozmiar komór serca i napięcie mięśnia komór. W konsekwencji zmniejsza się zapotrzebowanie m. sercowego na tlen oraz poprawia przepływ krwi i utlenowanie mięśnia. Prowadzi to do przywrócenia równowagi tlenowej m. sercowego i zmniejszenia dolegliwości dławicowych.

Farmakokinetyka
Po podaniu p.o. jest prawie całkowicie wchłaniany. Nie podlega efektowi „pierwszego przejścia” w wątrobie, dostępność biologiczna wynosi prawie 90–100%. Działanie leku w postaci o natychmiastowym uwalnianiu rozpoczyna się w ciągu 20 min po jego przyjęciu. Maks. stężenie w surowicy osiąga mniej więcej 1 h po podaniu. Całkowicie metabolizowany w wątrobie do nieczynnych metabolitów, które są wydalane przez nerki. t_1/2 wynosi 4–5 h. Preparaty o zmodyfikowanym uwalnianiu charakteryzują się odmienną farmakokinetyką, w zależności od dawki i preparatu.

Wskazania do stosowania - Izosorbid (monoazotan izosorbidu)

Dławica piersiowa
Przewlekłe leczenie dławicy piersiowej i zapobieganie jej napadom.

Przeciwwskazania stosowania - Izosorbid (monoazotan izosorbidu)

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu lub inne azotany, jaskra z zamykającym się kątem przesączania, uraz głowy, krwotok mózgowy, znaczna niedokrwistość, kardiomiopatia przerostowa zaporowa, zaciskające zapalenie osierdzia, tamponada serca, ostre zaburzenia krążenia (wstrząs, zapaść naczyniowa), wstrząs kardiogenny z wyjątkiem sytuacji, gdy za pomocą odpowiedniego postępowania uzyskuje się wystarczająco wysokie ciśnienie końcoworozkurczowe w lewej komorze serca, ciężka hipotonia (ciśnienie skurczowe <90 mm Hg), równoległe stosowanie inhibitorów 5-fosfodiesterazy.

Stany wymagające zachowania szczególnej ostrożności
Zachować ostrożność w przypadku niskiego ciśnienia tętniczego (np. w świeżym zawale serca, niewydolności lewokomorowej), zmniejszenia objętości płynów, zawału prawej komory serca, zwężenia zastawki mitralnej lub aortalnej, skłonności do ortostatycznych zaburzeń krążenia, podwyższonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego, ciężkiej niewydolności wątroby lub nerek.

Przerywanie bólu dławicowego
Nie stosować w celu przerwania bólu dławicowego.

Dzieci
Brak badań dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania u dzieci.

Interakcje - Izosorbid (monoazotan izosorbidu)

Nasilanie działania preparatu
Równoległe stosowanie leków rozszerzających naczynia krwionośne, obniżających ciśnienie tętnicze, β-adrenolityków, antagonistów wapnia, inhibitorów ACE, leków moczopędnych, neuroleptyków, trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, inhibitorów 5-fosfodiesterazy, alkoholu i inhibitorów izoenzymu CYP3A4 cytochromu P-450 (np. leki przeciwgrzybiczne pochodne azolu, cyprofloksacyna, klarytromycyna, diklofenak, doksycyklina, erytromycyna, imatynib, izoniazyd, nefazodon, nikardypina, propofol, inhibitory proteazy, chinidyna, werapamil) może nasilać hipotensyjne działanie azotanów.

Osłabianie działania preparatu
Induktory izoenzymu CYP3A4 cytochromu P-450 (np. aminoglutetymid, karbamazepina, nafcylina, newirapina, fenobarbital, fenytoina, ryfampicyna) mogą zmniejszać działanie obniżające ciśnienie tętnicze azotanów.

Dihydroergotamina
Stosowanie leku równolegle z dihydroergotaminą może nasilać jej działanie i spowodować wzrost ciśnienia tętniczego.

Działania niepożądane - Izosorbid (monoazotan izosorbidu)

W początkowym okresie leczenia mogą wystąpić bóle głowy, ustępujące zwykle po kilku dniach regularnego stosowania.

Ponadto często: zawroty głowy, napadowa tachykardia, niedociśnienie lub niedociśnienie ortostatyczne, zwłaszcza na początku leczenia lub po zwiększaniu dawki, zmęczenie; niezbyt często: zaostrzenie objawów dławicy piersiowej, migotanie przedsionków, bradykardia, omdlenie, nudności, wymioty, impotencja, nagłe zaczerwienienie, reakcje alergiczne skóry, zapaść; bardzo rzadko złuszczające zapalenie skóry. Działania niepożądane są słabiej wyrażone, jeśli stosuje się postaci o przedłużonym działaniu. W ciężkim zatruciu występuje spadek ciśnienia ortostatycznego, napadowa tachykardia, bóle głowy, osłabienie, zawroty głowy, nagłe zaczerwienienie, nudności, wymioty, biegunka.

Przedawkowanie
W przypadku dużych dawek (>20 mg/kg mc.) mogą wystąpić: zespół zaburzeń oddechowych, tachypnoe, sinica i methemoglobinemia, a w przypadku bardzo dużych dawek zaburzenia ze strony OUN jako konsekwencja wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Leczenie zatrucia: sprowokowanie wymiotów, płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego, wspomaganie powrotu żylnego, tlenoterapia, uzupełnianie niedoboru objętościowego łożyska naczyniowego, monitorowanie parametrów życiowych i leczenie wstrząsu, a w przypadku bardzo niskiego ciśnienia tętniczego podawanie dopaminy lub norepinefryny. W przypadku methemoglobinemii: wit. C, błękit metylenowy, błękit toluidynowy, tlenoterapia, w razie konieczności sztuczna wentylacja i hemodializa. W zatruciu azotanami epinefryna jest nieefektywna i w związku z tym przeciwwskazana.

Ciąża i laktacja - Izosorbid (monoazotan izosorbidu)

Kategoria C. Stosować ostrożnie w okresie karmienia piersią.

Dawkowanie - Izosorbid (monoazotan izosorbidu)

P.o., po posiłku. Zwykle podaje się dawkę 40–60 mg/d, w razie potrzeby dawkę dobową można zwiększyć do 100 mg/d. Leczenie rozpoczyna się od podawania małych dawek przez kilka dni, aż do uzyskania dawki docelowej. Ze względu na możliwość rozwoju tolerancji lek stosować z zachowaniem przerwy między dawkami trwającej 8–12 h. Lek w postaciach o przedłużonym uwalnianiu stosuje się w dawkach 40–100 mg 1 ×/d rano lub wieczorem (jeżeli bóle wieńcowe występują przeważnie w nocy, np. w dławicy Prinzmetala); leku nie należy rozgryzać.

Osoby w podeszłym wieku, niewydolnośc watroby i/lub nerek
U osób w podeszłym wieku z niewydolnością wątroby lub nerek dawkę leku należy zmniejszyć.

Nagłe odstawienie leku
Z powodu możliwości wystąpienia efektu „odbicia” unikać nagłego przerwania podawania leku.

Uwagi dla Izosorbid (monoazotan izosorbidu)

Alkohol
Podczas leczenia nie wolno spożywać alkoholu.

Lek może upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych.

Przeczytaj też artykuły

• Dławica piersiowa stabilna

Preparaty na rynku polskim zawierające izosorbid (monoazotan izosorbidu)