Ryfampicyna

Ryfampicyna jest zaliczanym do grupy antybiotyków ansamycynowych półsyntetycznym antybiotykiem, pochodną ryfamycyny B, która wytwarzana jest przez Streptomyces mediterranei - tlenowe bakterie z rzędu promieniowców. Wykazuje silne działanie bakteriobójcze (czyli powoduje śmierć komórki bakteryjnej) w stosunku do prątków gruźlicy, prątków atypowych i prątków trądu. Prątki są to bakterie o kształcie prostych lub lekko zakrzywionych pałeczek, otoczone ścianą komórkową o znacznej zawartości lipidów, co sprawia, że wykazują one znaczną odporność na takie czynniki środowiskowe, jak: wysuszenie, podwyższona i niska temperatura, wysokie i niskie pH. W zaschniętej plwocinie prątki mogą przeżyć do 3 miesięcy. W warunkach in vitro, czyli w warunkach laboratoryjnych, ryfampicyna wykazuje również zdolność hamowania wzrostu większości bakterii Gram-dodatnich (zwłaszcza gronkowców) i wielu Gram-ujemnych. Mechanizm działania ryfampicyny polega na tworzeniu trwałych połączeń (kompleksów) z polimerazą RNA zależną od DNA, czyli enzymem wytwarzającym nić kwasu rybonukleinowego, co prowadzi do zahamowania inicjacji tworzenia łańcucha, choć nie hamuje procesu jego wydłużania.
Aby antybiotyk zadziałał skutecznie, musi osiągnąć w miejscu zakażenia stężenie niezbędne do zahamowania wzrostu lub zabicia drobnoustroju chorobotwórczego, a równocześnie stężenie to musi pozostawać bezpieczne dla ludzkich komórek. Jeśli oba te warunki zostają spełnione, mówimy, że dany mikroorganizm jest wrażliwy na antybiotyk, jeśli nie – mamy do czynienia z opornością na antybiotyk. Oporność na antybiotyk może być wrodzona lub nabyta w wyniku mutacji genetycznej bakterii i selekcji szczepów opornych czy poprzez przekazywanie genów oporności między komórkami bakteryjnymi (jest to tzw. transfer horyzontalny). Prątki mogą rozwijać oporność przeciw ryfampicynie w procesie jednoetapowym, w niedługim czasie. Wykształca się ona w wyniku mutacji polimerazy RNA zależnej od DNA, skutkującej osłabieniem się wiązania leku z enzymem. Dlatego ryfampicynę stosuje się w leczeniu skojarzonym, po określeniu wrażliwości bakterii.
Wskazaniami do stosowania ryfampicyny są: wszystkie postacie gruźlicy, zarówno zdiagnozowane po raz pierwszy, jak i we wznowach, zawsze w skojarzeniu z innymi lekami przeciwprątkowymi (izoniazydem, pirazynamidem oraz streptomycyną lub etambutolem); trąd. W wyjątkowych sytuacjach, gdy szczep bakterii jest oporny na inne antybiotyki, ryfampicynę stosuje się w leczeniu: nosicielstwa Neisseria meningitidis (dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych) w celu zapobiegania meningokokowemu zapaleniu opon mózgowych, ciężkich zakażeń wywołanych gronkowcami opornymi na inne leki, w skojarzeniu z innymi antybiotykami odpowiednimi w danym zakażeniu, legionellozy w skojarzeniu z erytromycyną, nosicielstwa Haemophilus influenzae typu B.
Ryfampicyna wchłania się z przewodu pokarmowego prawie w 100%. Treść pokarmowa znajdująca się w żołądku znacznie ogranicza jego wchłanianie, dlatego lek przyjmuje się 1 h przed posiłkiem lub 2 h po nim. Biologiczny okres półtrwania wynosi ok. 3–5 h. Maksymalne stężenie we krwi osiąga po ok. 2–4 h. Ulega metabolizmowi w wątrobie – głównym metabolitem jest deacetylopochodna ryfampicyny (z moczem wydalane są w jednakowym stopniu forma macierzysta i metabolit). Ok. 60% ryfampicyny wydalane jest z kałem, 30% z moczem, niewielka ilość wydalana jest ze łzami, potem i innymi płynami ustrojowymi, które ulegają zabarwieniu na pomarańczowo. Dobrze przenika do narządów i tkanek, wnika także do wnętrza komórki (leukocyty), plwociny, do płynu mózgowo-rdzeniowego przenika tylko w stanie zapalnym opon, stężenie w zastawkach serca wynosi 60% stężenia w surowicy, przenika przez barierę łożyska i do mleka kobiet karmiących piersią.

Więcej informacji – patrz: opisy preparatów

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające ryfampicyna

Rifampicyna TZF (kapsułki)

Zobacz substancje złożone zawierające ryfampicyna

Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta