Cykl o Harrym Potterze ma 53 tomy, najdłuższy słownik języka angielskiego aż 145, a alfabet dla niewidomych wynalazł 16-letni chłopiec! To nie żadne rewolucje, ale ciekawostki o piśmie Braille’a – najpopularniejszym na świecie systemie stworzonym dla osób niewidomych.
Fot. pixabay.com
10 października w Instytucie Tyflologicznym Polskiego Związku Niewidomych odbyła się konferencja pod wiele mówiącym tytułem „Pismo Braille’a – przeżytek czy konieczność”. Wydarzenie to było swego rodzaju odpowiedzią na coraz mniejszą popularność pisma punktowego wśród osób niewidomych oraz początkiem debaty społecznej na temat użyteczności pisma brajlowskiego we współczesnym świecie.
Konferencję rozpoczęła Prezes PZN Anna Woźniak-Szymańska, która przypomniała, że od ponad 200 lat niewidomi na całym świecie korzystają z pisma punktowego stworzonego przez Louisa Braille’a. – Był to ogromny przełom w życiu tych osób na całym świecie. Dzięki tej technice mogły one tak naprawdę rozpocząć proces edukacji – uczyć się czytać, pisać, zdobywać wiedzę, a co za tym idzie – zawód, a następnie pracę – podkreśliła Woźniak-Szymańska.
Jak dodała, nauka pisma brajllowskiego jest niezbędna w procesie rehabilitacji osób niewidomych i zagrożonych utratą widzenia bez względu na wiek. – Z naszych doświadczeń wynika, że coraz więcej osób w wieku starszym traci wzrok i z dostępnością do nauki brajla jest bardzo różnie w zależności od regionów Polski – powiedziała Woźniak-Szymańska.
W pierwszej części Elżbieta Oleksiak, Kierownik Centrum Rehabilitacji Instytutu Tyflologicznego PZN, i Małgorzata Pacholec, Dyrektor Instytutu Tyflologicznego PZN przedstawiły statystyki, m.in. przybliżyły słuchaczom dane na temat liczby instruktorów pisma Braille’a, dzieci i młodzieży uczących się go, a także brajlistów na uczelniach wyższych.
Po teorii przyszedł czas na praktykę. Teresa Dederko odczytała w brajlu esej „Widzę palcami”, za który w ubiegłym roku została nagrodzona I nagrodą w międzynarodowym konkursie organizowanym przez Europejską Unię Niewidomych (EBU).
O swoich doświadczeniach z brajlem w domu i o możliwościach zastosowania tego pisma w nowoczesnych technologiach opowiedzieli pracownicy Instytutu, biegli brajliści, Ewa Fraszka-Groszkowska i Rafał Kanarek, a w dalszej części Ryszard Sitarczuk, specjalista w dziedzinie tworzenia map wypukłych, przedstawił problem ich dostępności. O zastosowaniu brajla w nauce matematyki i stworzonej do tego celu platformie Platmat opowiedział nauczyciel Adam Miziołek.
Brajl – konieczność czy przeżytek? Pod takim hasłem zorganizowano dyskusję panelową, w której udział wzięli: prof. Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz, Dziekan Wydziału Nauk Pedagogicznych UKSW, Monika Leszczyńska, specjalista z Departamentu Zwiększania Szans Edukacyjnych MEN, Tomasz Wojakowski, pracownik działu komunikacji społecznej PFRON, Monika Cieniewska, dyrektor działu Zbiorów dla Niewidomych w Głównej Bibliotece Pracy i Zabezpieczenia Społecznego, Wiesław Pawłowski, Instruktor Brajla w Ośrodku Rehabilitacyjno-Leczniczym „Klimczok”, a także dr Małgorzata Paplińska, kierownik specjalności Tyflopedagogika w Instytucie Pedagogiki Specjalnej na APS. Dyskusję moderowała Dyrektor Małgorzata Pacholec.
Paneliści przedstawili swoje poglądy na temat pisma punktowego w świetle dziedzin, którymi się zajmują. Wniosek z każdej kolejnej wypowiedzi był jeden: że pismo punktowe, choć kosztowne, jest konieczne i można nauczyć się go w każdym wieku.
Wydarzenie zakończyło się wręczeniem nagrody Człowieka Roku im. Włodzimierza Kopydłowskiego Zofii Krzemkowskiej, wieloletniemu instruktorowi pisma Braille’a w Ośrodku Rehabilitacji i Szkolenia PZN „Homer” w Bydgoszczy.
Pod koniec dyrektor Małgorzata Pacholec przypomniała też o prowadzonym w Instytucie Tyflologicznym projekcie Aktywna Warszawa.
Konferencja nie zakończyła dyskusji na temat użyteczności brajla – Instytut Tyflologiczny PZN zamierza opublikować również raport w postaci białej księgi, w którym zawarte zostaną wnioski z dyskusji, rekomendacje i propozycje rozwiązań.
