Nieprzyjemny oddech

Pytanie nadesłane do redakcji

Borykam się z problemem nieświeżego zapachu z ust, gęstą śliną (lekka trudność przełykania), białym nalotem na języku oraz powstawaniem "czopików ropnych" (które co jakiś czas wypluwam). Rozmawiałem z rodzicami na ten temat i powiedzieli mi, iż problem nieświeżego oddechu dokucza mi od dziecka. Z relacji mamy dowiedziałem się, że wykonywano "jakieś" badania, włączając USG jamy brzucha, lecz nic nie wykazały. Było to mniej więcej 15 lat temu. Jakiś czas temu zdobyłem się na odwagę i udałem się do lekarza pierwszego kontaktu, który stwierdził refluks. Przypisał tabletki (nazwy nie pamiętam), na których było oznaczenie P20 (jak dobrze pamiętam), na 2 tygodnie i to wszystko. Nieświeżość wyczuwam w tylnej partii jamy ustnej. Nie mam pojęcia, czy ognisko pochodzi z okolic gardła czy żołądka. Ciotka lecząca się na raka mówiła, że radiolog zawsze zaczyna od sprawdzenia języka czy występuje biały nalot, który jest związany z żołądkiem lub jelitami. Obecnie nie wyobrażam sobie braku paczki gum do żucia. W mojej pracy mam bliski kontakt z ludźmi, zazwyczaj podczas rozmów odsuwam się nieco i odwracam głowę na bok. Z powodu mojej choroby jestem również osobą samotną, ponieważ boję się bliższych kontaktów przez zapach z ust. Powoli mam juz tego dość! Bardzo proszę o udzielenie informacji na temat mojego problemu, a także jakie badania powinienem wykonać itd. Jakub lat 21

Odpowiedział

dr n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii i Chorób Zakaźnych
Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Nieprzyjemny oddech (łac. halitosis, fetor ex ore) jest częstym problemem, który dotyczy aż 15–30% ludzi. Przyczyn nieświeżego oddechu jest wiele. Należą do nich np. wspomniany przez Pana refluks żołądkowo-przełykowy, choroby przyzębia oraz zatok. Z innych przyczyn warto wspomnieć o niedoborze śliny (np. w przebiegu ch. Sjögrena), zakażeniu Helicobacter pylori, złej higienie jamy ustnej (zwłaszcza brak czyszczenia przestrzeni między zębami), problemach dentystycznych (np. wadliwe protezy, mosty, nieszczelne korony, ropnie) oraz oddychaniu przez usta i innych przyczynach suchości w jamie ustnej (np. leki, zbyt długi odstęp pomiędzy posiłkami, stres i niepokój).

Zwykle, bo aż w 90% przypadków – przyczyna przykrego oddechu leży w obrębie jamy ustnej i jest wynikiem zachodzących tam procesów bakteryjnego rozkładu aminokwasów pochodzących z białek i glikoprotein (gnicia) w zalegającej ślinie, resztkach żywności, złuszczonych komórkach nabłonka, krwi i wydzielinie spływającej z nosa. Najczęściej przykry zapach powoduje nadmierny rozwój bakterii na języku. W tylnej jego części tworzy się tzw. biofilm. Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi biofilmu, który wytwarza nieprzyjemny zapach jest powierzchnia języka, gdzie mogą zalegać resztki pokarmowe i ulegają gniciu: lingua plicata (język mosznowy), częsty stan, w którym język ma wiele rowków i bruzd oraz lingua villosa (język włochaty), w którym prawidłowe brodawki nitkowate na stronie grzbietowej języka są dłuższe niż zwykle.

Przyczyny umiejscowione poza jamą ustną, np. refluks żołądkowo-przełykowy, uchyłki przełyku, schorzenia zatok przynosowych, rozstrzenie oskrzeli, choroby metaboliczne (np. kwasica w przebiegu cukrzycy – zapach acetonu) czy choroby nerek (mocznica) występują znacznie rzadziej.

Co robić? Przeanalizowałem Pana sytuację i doszedłem do wniosku, że:

1. Poprawę można uzyskać, dbając o higienę jamy ustnej, w tym o oczyszczanie języka, o czym się często zapomina (są dostępne specjalne skrobaczki i szczoteczki do języka) i stosując płyn dezynfekujący do płukania jamy ustnej.
2. Powinien Pan troskliwie dbać o zęby, wyleczyć wszystkie ewentualne zmiany próchnicze i choroby przyzębia (dziąseł).
3. Warto udać się do laryngologa (niedrożny nos, przewlekłe zapalenie zatok), gdyż oddychanie przez usta, również może prowadzić do nieprzyjemnego oddechu.
4. Należy sprawdzić, czy wytwarza Pan właściwą ilość śliny.
5. Warto skorzystać z porady gastrologa, który może wykluczyć bądź zająć się leczeniem uchyłków przełyku, refluksu żołądkowo-przełykowego i zakażenia H. pylori.