Redukcja masy ciała wydaje się resetować sygnały chemiczne wysyłane przez komórki tłuszczowe, co znacznie zmniejsza ryzyko cukrzycy typu 2, informują naukowcy z amerykańskiego Systemu Opieki Zdrowotnej dla Dzieci (Children's National Health System, CNHS).
Fot. iStock
Odkrycie to daje nadzieję blisko 2 miliardom osób z nadmierną masą ciała, które mogłyby pozbyć się szkodliwych skutków (nawet na poziomie molekularnym) otyłości i nadwagi.
W 2015 roku dr Robert J. Freishtat, specjalista z dziedziny medycyny ratunkowej w CNHS wraz z zespołem, udowodnili, że adipocyty u osób otyłych wysyłają sygnały, które zaburzają funkcje metaboliczne do innych komórek. Sygnały te mają postać egzosomów, których zawartość reguluje wytwarzanie białek przez geny. „Egzosomy są niczym biologiczne tweety, pokonujące duże odległości w ludzkim organizmie”, wyjaśnia dr Freishtat.
Wcześniejsze badania dr Freishtata wykazały, że wiadomości zawarte w egzosomach osób otyłych zmieniają sposób wydzielania insuliny przez trzustkę, „otwierając drzwi” cukrzycy typu 2. Naukowcy jednak nie do końca wiedzieli, czy te nieprawidłowe informacje wysyłane przez adipocyty poprawiają się po utracie zbędnych kilogramów. Aby odpowiedzieć sobie na nurtujące ich pytania, uczeni postanowili to sprawdzić i poddali 6 osób dorosłych zabiegowi operacyjnego leczenia otyłości. Średni współczynnik masy ciała (BMI) pacjentów o przeciętnym wieku 38 lat wynosił 51,2 kg/m2. Na dwa tygodnie zanim ochotnicy poddali się operacji, pobrano im krew i wykonano szereg różnych pomiarów. Następnie rok po zabiegu, kiedy BMI spadł do 32,6 kg/m2 pacjentom ponownie wykonano badanie krwi i powtórzono zestaw pomiarów.
Zespół dr Freishtata wykestrahował z adipocytów egzosomy pochodzące z obu próbek krwi i przeanalizował ich zawartość. W numerze styczniowym z 2017 roku czasopisma Obesity naukowcy donieśli, że co najmniej 168 miRNA – cząsteczek odpowiedzialnych za przesyłanie wspomnianych sygnałów – uległo zmianie w wyniku zabiegu. Dogłębna analiza wykazała, że cząsteczki miRNA brały udział w szlaku sygnałowym insuliny związanym z regulacją glikemii. Za pomocą zmiany miRNA adipocyty aktywnie wysyłały sygnały o zwiększonej insulinowrażliwości do innych komórek, zapobiegając rozwojowi cukrzycy typu 2. Rzecz jasna, u każdego pacjenta poprawiła się insulinowrażliwość i inne markery metabolizmu, włączając aminokwasy o rozgałęzionych łańcuchach bocznych.
Za sprawą kolejnych badań nad nieprawidłowymi sygnałami wysyłanymi przez miRNA z adipocytów naukowcy chcieliby opracować metody leczenia, które usuwałyby problemy metaboliczne u pacjentów z nadwagą i otyłością zanim osoby te pozbędą się zbędnych kilogramów. Uczeni nie wykluczają również scenariusza, według którego na podstawie badania krwi lekarze będą w stanie ostrzec wcześniej pacjentów przez zbliżającym się niebezpieczeństwem – zanim pojawią się objawy choroby.
