„Zbyt krótko grał, żeby go oceniać” – komentatorzy sportowi w ten sposób kwitują występy piłkarzy, których trener wpuszcza na boisko w końcówce meczu. Ktoś, kto gra kilkanaście minut, nie może liczyć na punktową ocenę – chyba że zdobył bramkę, albo przeciwnie – po minucie na boisku dostał czerwoną kartkę czy strzelił samobójczego gola.
Minister zdrowia Marian Zembala. Fot. Dawid Chalimoniuk / Agencja Gazeta
Cztery miesiące urzędowania to czas zbyt krótki, by stwierdzić, czy prof. Marian Zembala był ministrem dobrym, czy kiepskim. Krótkiego bilansu, zestawienia plusów i minusów, trudno jednak uniknąć.
Co się udało?
Dużym plusem była zmiana relacji z środowiskiem lekarskim oraz szerzej – nawiązanie i gotowość do dialogu z podmiotami zaangażowanymi w system ochrony zdrowia. Prof. Marian Zembala z jednej strony nie miał łatwego zadania, bo jego poprzednikowi udało się schłodzić relacje z wieloma środowiskami do temperatury zera bezwzględnego, tym samym uśmiercając również dialog z nimi. Z drugiej – właśnie to powodowało, że gorzej już być nie mogło. Gesty i słowa nowego ministra zdrowia były odczytywane i odbierane pozytywnie, nawet jeśli w pierwszych tygodniach urzędowania nie brakowało mniejszych i większych wizerunkowych wpadek.
Udało się poprawić relacje z lekarzami. Wyzwaniem były żądania pielęgniarek i groźba ogólnopolskiego protestu. Rozwiązanie, które wypracowało Ministerstwo Zdrowia zapobiegło eskalacji konfliktu, częściowo zaspokoiło roszczenia tej grupy zawodowej, ale zamiast rozwiązania problemu, najprawdopodobniej pociągnie za sobą kolejne – istotne dla stabilności systemu ochrony zdrowia – perturbacje. Trudno uznać to za sukces.
Dużym osiągnięciem Polski, w czasie urzędowania nowego ministra zdrowia, było pozyskanie z Unii Europejskiej 12 miliardów złotych na inwestycje w system ochrony zdrowia. Ale negocjacje w tej sprawie trwały długo i trudno je zaliczać na poczet osiągnięć prof. Mariana Zembali. Podobnie jak nie są jego sukcesem dwie ważne ustawy – o zdrowiu publicznym oraz nowelizacja przepisów zmieniających zasady finansowania szczepień ochronnych.
Minusy?
Najważniejszego zadania, jakiego podjął się prof. Marian Zembala obejmując urząd ministra zdrowia, nie udało się wykonać. Poprawa pakietu onkologicznego ciągle jest wyzwaniem – choć prace nad zmianą przepisów wykonawczych trwają. Eksperci nie mają wątpliwości, że większość z najbardziej wadliwych rozwiązań powinna zostać poprawiona już wczesną wiosną, najpóźniej zaś kilka tygodni po objęciu stanowiska przez nowego ministra zdrowia.
Nie do końca sprawdziła się też formuła „ministrowania w drodze” – cyklicznych spotkań pod wspólnym hasłem „Polaków zdrowia portret własny”. Być może było ich po prostu za dużo, zwłaszcza biorąc pod uwagę okres ministrowania prof. Zembali i liczbę zadań, na których wykonanie nie starczyło czasu. Niedosyt mogą czuć np. posłowie Komisji Zdrowia, którzy nie mieli zbyt wielu okazji do spotkań z ministrem podczas swoich posiedzeń. Nie da się przecież ukryć, że to w Sejmie – a nie na spotkaniach w regionach – zapadają decyzje istotne z punktu widzenia systemu ochrony zdrowia i dialog, relacje z parlamentarzystami mają niemniejsze znaczenie niż relacje z organizacjami pacjentów, pracodawców czy środowiskami naukowymi.
Prof. Marian Zembala nie zmienił biegu historii i nie odwrócił losów meczu, który zakończył się 25 października wraz z zamknięciem lokali wyborczych. Jednak, biorąc pod uwagę wynik wyborczy uzyskany w okręgu katowickim (ponad 53 tysiące głosów, blisko połowa wszystkich oddanych na listę Platformy Obywatelskiej), kardiochirurga z Zabrza obywatele zdecydowanie chcą oglądać w kolejnych występach. Zaś PO będzie się długo zastanawiać, czy gdyby zmiana na stanowisku ministra zdrowia dokonała się znacząco wcześniej – lub gdyby prof. Marian Zembala był na stanowisku pełną kadencję – wszystko nie potoczyłoby się inaczej.
