×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Innowacyjne techniki przeszczepiania wątroby

WUM

8 października przypadał Europejski Dzień Donacji i Transplantacji, organizowany przez Radę Europy od 1996 roku. Z okazji tego wydarzenia prof. Michał Grąt, kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby UCK WUM opowiedział o planach kliniki związanych z zastosowaniem najnowocześniejszych metod przeszczepiania tego narządu.


Prof. Michał Grąt. Fot. Michał Teperek

  • Ze względu na zwiększająca się liczbę wskazań do przeszczepienia rośnie dysproporcja pomiędzy zapotrzebowaniem na leczenie przeszczepieniem wątroby a liczbą dawców
  • Wykorzystując perfuzję hipotermiczną jesteśmy w stanie bezpiecznie wykorzystać większą liczbę narządów
  • Planowane jest wykonanie pierwszych przeszczepienień podzielonych narządów jeszcze w tym roku

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby UCK WUM jest największym w Polsce i jednym z największych na świecie ośrodków przeszczepiania wątroby. Kiedy wykonano w niej pierwsze przeszczepienie?

Prof. Michał Grąt: Pierwsze udane przeszczepienie wątroby w Klinice wykonano w 1994 roku, było to również pierwsze udane przeszczepienie wątroby u dorosłego w Polsce. Od tego czasu program transplantacyjny Kliniki systematycznie się rozwijał, co doprowadziło do wykonania rekordowej liczby ponad 180 przeszczepień w samym tylko 2014 roku.

Jakie są wskazania do przeszczepienia tego narządu?

Przeszczepienie wątroby jest jedyną skuteczną metodą leczenia chorych z przewlekłą niewydolnością wątroby oraz ostrą niewydolnością wątroby, w przypadku której dostępność dawcy często warunkuje przeżycie chorego. W ostatnich latach do uznanych wskazań do przeszczepienia wątroby zaliczono szereg różnych nowotworów złośliwych, co doprowadziło do wyodrębnienia kolejnej gałęzi medycyny, określanej mianem onkologii transplantacyjnej. Obecnie wykonanie przeszczepienia wątroby można rozważać u wybranych chorych na raka wątrobowokomórkowego, raka zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych, przerzutów guzów neuroendokrynnych, nowotworów wywodzących się ze śródbłonka naczyń czy nawet przerzutów raka jelita grubego.

Według danych Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant” we wrześniu br. na przeszczepienie wątroby czekało 157 osób, rok wcześniej 119. Dlaczego zwiększa się liczba chorych oczekujących?

Ze względu na zwiększająca się liczbę wskazań do przeszczepienia. Doprowadziło to do wzrastającej dysproporcji pomiędzy zapotrzebowaniem na leczenie przeszczepieniem wątroby a liczbą dostępnych dawców. Takie zjawisko względnego, ale niezwykle istotnego niedoboru narządów jest powszechne na świecie i stanowi największe ograniczenie dla dalszego rozwoju tej metody leczenia. Warto tu podkreślić, że pomimo ograniczonej liczby dawców, w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby wykonano do chwili obecnej 2626 przeszczepień wątroby.

To duża liczba, jak dziś klinika radzi sobie ze zjawiskiem niedoboru narządów?

Od 1999 roku Zespół Kliniki współpracuje z Kliniką Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów Centrum Zdrowia Dziecka, kierowaną przez prof. Piotra Kalicińskiego, pobierając fragmenty wątroby od żywych dawców dla dzieci. O stopniu współpracy świadczy liczba wykonanych dotychczas pobrań fragmentów wątroby – 449. Stanowi ona najlepszą odpowiedź na niewystarczającą liczbę narządów pobieranych od zmarłych dawców, szczególnie dla dzieci. W odniesieniu do zwiększenia liczby narządów dostępnych dla dorosłych biorców, w naszej Klinice rozpoczęto program perfuzji pobranych wątrób w hipotermii z natlenianiem. Wykonanie tej procedury pozwala na zmniejszenie uszkodzenia związanego z niedokrwieniem i następczym przywróceniem przepływu krwi przez wątrobę, które to zjawisko leży u podstaw niepodjęcia funkcji przez przeszczepiony narząd. Wykorzystując perfuzję hipotermiczną jesteśmy w stanie bezpiecznie wykorzystać większą liczbę narządów poprzez wykorzystanie tych, które w innym przypadku byłyby obarczone zbyt dużym ryzykiem.

Zwiększenie puli dostępnych narządów pozostaje naszym priorytetem. W obliczu niedoboru dawców wykonanie każdego dodatkowego przeszczepienia pozwala uratować chorego, który w innym przypadku nie miałby szans na długotrwałe przeżycie. W skrócie – zwiększenie liczby przeszczepień o 20 rocznie pozwala uniknąć śmierci 20 chorym w populacji. Jednym ze sposobów jest dzielenie jednego narządu dla dwóch biorców (ang. split liver transplantation). Takie postępowanie jest możliwe w przypadku odpowiedniej masy wątroby pobranej od dawcy zmarłego przy braku istotnych czynników ryzyka niepodjęcia funkcji. W Klinice planowane jest wykonanie pierwszych przeszczepień podzielonych narządów jeszcze w tym roku. Podobnie jak w przypadku dzieci, możliwe jest wykorzystanie fragmentów wątroby pobieranych od żywych dawców dla dorosłych biorców. Priorytetem jest tu oczywiście bezpieczeństwo dawcy. W przyszłym roku planowane jest rozpoczęcie przeszczepiania lewych segmentów wątroby od żywych dawców, których pobranie jest związane ze zdecydowanie mniejszym ryzykiem w porównaniu do pobrania prawych.

11.10.2022
Zobacz także
  • Przełom w transplantologii jest tuż za rogiem, ale...
  • Transplantologia w kryzysie
  • Wyzwania transplantologii
  • Transplantologia wiąże się z życiem, nie ze śmiercią
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta