medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Syntetyczny analog prostacykliny, wykazujący in vitro następujące działania: hamuje agregację i adhezję płytek krwi, rozszerza naczynia krwionośne tętnicze i żylne, zwiększa gęstość naczyń włosowatych, zmniejsza zwiększoną przepuszczalność naczyń włosowatych, aktywuje proces fibrynolizy. Dokładny mechanizm działania nie został dotychczas poznany.
Farmakokinetyka
Stan stacjonarny po podaniu i.v. osiągany jest w ciągu 10–20 min; farmakokinetyka ma charakter liniowy; t1/2 wynosi 0,5 h. 60% leku wiąże się z białkami osocza, głównie albuminami. Metabolizm zachodzi głównie w wyniku β-oksydacji bocznych łańcuchów grup karboksylowych; metabolity wydalane są w 68–80% przez nerki, a w 12–20% z żółcią. U osób z marskością wątroby i poddawanych dializie osób z przewlekłą niewydolnością nerek klirens iloprostu zmniejsza się 2–4 razy. Po podaniu leku w inhalacji obserwuje się bezpośrednie rozszerzenie naczyń łożyska tętniczego płuc z jednoczesnym zmniejszeniem ciśnienia w tętnicach płucnych, zmniejszeniem płucnego oporu naczyniowego, zwiększeniem rzutu serca oraz poprawą saturacji krwi żylnej. Podczas podawania leku w postaci wziewnej największe stężenie leku w surowicy występuje pod koniec inhalacji; t1/2 wynosi 5–20 min; nie prowadzono badań klinicznych dystrybucji, metabolizmu ani wydalania leku podanego w takiej postaci.
I.v.
Choroba Bürgera
Zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń (choroba Bürgera) z niedotlenieniem kończyn znacznego stopnia, w przypadkach, gdy udrożnienie naczyń jest niewskazane.
Zarostowe choroby tętnic obwodowych
Ciężkie przypadki zarostowych chorób tętnic obwodowych, zwłaszcza gdy występuje ryzyko amputacji i nie można wykonać zabiegu chirurgicznego lub zespolenia naczyniowego.
Zespół Raynauda
Ciężki, upośledzający zespół Raynauda u pacjentów niereagujących na inne sposoby leczenia.
Wziewnie.
Nadciśnienie płucne
W celu poprawy wydolności wysiłkowej i zmniejszenia objawów u pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem płucnym (III klasa wg NYHA).
I.v. i wziewnie. Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, ciąża, okres karmienia piersią, przypadki, gdy lek może zwiększyć ryzyko krwawienia (np. aktywne wrzody trawienne, uraz, krwawienie wewnątrzczaszkowe), ciężka choroba niedokrwienna serca, niestabilna dławica piersiowa, zawał serca w ciągu ostatnich 6 mies., ciężkie zaburzenia rytmu serca pogarszające rokowanie. W postaci do podawania i.v. także ostra lub przewlekła zastoinowa niewydolność serca (klasy II–IV wg NYHA), podejrzewany zastój krwi w krążeniu płucnym.
Amputacja
U pacjentów, u których konieczne jest przeprowadzenie szybkiej amputacji (np. z zakażoną zgorzelą), nie należy opóźniać wykonania zabiegów chirurgicznych. Należy zdecydowanie zalecić zaprzestanie palenia tytoniu.
Niskie ciśnienie tętnicze
U pacjentów z niskim ciśnieniem tętniczym należy nie dopuścić do dalszego jego obniżenia.
Choroby serca
Należy ściśle kontrolować stan osób z chorobami serca.
Hipotonia ortostatyczna
U pacjentów zmieniających szybko po zakończeniu wlewu pozycję z leżącej na stojącą może wystąpić hipotonia ortostatyczna.
Zaburzenia mózgowo-naczyniowe
U pacjentów, u których w ciągu ostatnich 3 mies. wystąpiły zaburzenia mózgowo-naczyniowe (np. przemijające niedokrwienie, udar) należy rozważyć stosunek korzyści do ryzyka.
Inne leki
Iloprostu nie należy mieszać z innymi lekami.
Podanie okołonaczyniowe
Przypadkowe okołonaczyniowe podanie nierozcieńczonego preparatu może prowadzić do powstania zmian w miejscu podania.
Droga podania, kontakt z błonami śluzowymi i skórą
Należy unikać podania p.o. oraz kontaktu z błonami śluzowymi. Należy unikać kontaktu leku ze skórą – może wystąpić długotrwałe niebolesne zaczerwienienie; w razie kontaktu skórę należy przemyć dużą ilością wody lub 0,9% roztw. NaCl.
Postać wziewna
W postaci wziewnej nie stosować także w przypadku niewyrównanej niewydolności serca, zaburzeń naczyniowo-mózgowych (np. przejściowe niedokrwienie mózgu, udar) przebytych w ciągu ostatnich 3 mies., nadciśnienia płucnego spowodowanego zarostową chorobą żył, wrodzonych lub nabytych wad zastawki z istotnymi klinicznie zaburzeniami czynności serca niezwiązanymi z nadciśnieniem płucnym.
Prawokomorowa niewydolność serca
Nie zaleca się stosowania u osób z niestabilnym nadciśnieniem płucnym z zaawansowaną prawokomorową niewydolnością serca; w przypadku zaostrzenia lub pogorszenia się prawokomorowej niewydolności serca należy rozważyć alternatywny sposób leczenia.
Omdlenia związane z nadciśnieniem płucnym
Pacjenci, u których występują omdlenia związane z nadciśnieniem płucnym, powinni unikać nadmiernego wysiłku fizycznego, mogą też stosować inhalacje leku przed spodziewanym wysiłkiem; jeśli omdlenia nadal występują w nocy lub podczas wysiłku, należy rozważyć dostosowanie i/lub zmianę sposobu leczenia.
Przewlekłe zapalenie oskrzeli i płuc, ciężka astma
Nie ustalono korzyści ze stosowania leku u chorych z przewlekłym zapaleniem oskrzeli i płuc oraz ciężką astmą; pacjentów z ostrymi zakażeniami płuc należy monitorować.
Niskie ciśnienie tętnicze
Należy zachować ostrożność w przypadku osób z niskim ciśnieniem tętniczym; nie stosować w przypadku hipotonii <85 mm Hg.
Obrzęk płuc
W przypadku wystąpienia obrzęku płuc podczas stosowania iloprostu należy rozważyć możliwość współistnienia choroby zakrzepowo-zatorowej; lek należy wówczas odstawić.
Przerwanie leczenia
W razie przerwania terapii może nastąpić nawrót choroby; chorych po zaprzestaniu leczenia należy bardzo uważnie obserwować i rozważyć alternatywny sposób leczenia.
Długotrwałe stosowanie
Nie można wykluczyć, że podczas długotrwałego stosowania leku może wystąpić zwiększenie stężenia glukozy we krwi.
Sposób wykonania inhalacji
Podczas inhalacji należy zapewnić odpowiednią wentylację pomieszczenia; stosować odpowiednie nebulizatory, w których uwalnianie leku jest inicjowane przez wdech, a inhalacje wykonywać nie za pomocą maski, tylko ustnika. Należy unikać kontaktu roztworu ze skórą i oczami oraz spożycia leku.
Nasilanie działania obniżającego ciśnienie
W postaci do podawania i.v. iloprost nasila działanie obniżające ciśnienie tętnicze β-adrenolityków, antagonistów wapnia i leków bezpośrednio rozszerzających naczynia krwionośne oraz działanie inhibitorów ACE; w przypadku wystąpienia znacznego obniżenia ciśnienia tętniczego, należy zmniejszyć dawkę leku.
Glikokortykosteroidy
W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach, którym uprzednio podawano glikokortykosteroidy, wykazano słabsze działanie iloprostu na naczynia krwionośne, natomiast wpływ na agregację płytek krwi pozostał bez zmian; znaczenie tych badań w odniesieniu do ludzi pozostaje niewyjaśnione.
Leki przeciwzakrzepowe
Podawanie iloprostu z kumaryną lub innymi lekami przeciwzakrzepowymi może zwiększać ryzyko krwawień; w przypadku wystąpienia krwawienia należy zaprzestać podawania iloprostu.
Inne inhibitory płytek krwi
Lek wykazuje addycyjne lub hiperaddycyjne interakcje z innymi inhibitorami agregacji płytek krwi (kwas acetylosalicylowy lub inne NLPZ, inhibitory fosfodiesterazy, leki nitrowazodylatacyjne, np. molsydomina); w przypadku wystąpienia krwawienia należy zaprzestać stosowania iloprostu.
Digoksyna, tkankowy aktywator plazminogenu
Iloprost podany we wlewie i.v. nie wpływa na farmakokinetykę digoksyny podawanej w wielokrotnych dawkach p.o. ani na farmakokinetykę równolegle podawanego tkankowego aktywatora plazminogenu.
W postaci wziewnej
Iloprost podawany w nebulizacji może nasilać działanie leków rozszerzających naczynia krwionośne oraz obniżających ciśnienie tętnicze.
Może hamować czynność płytek krwi, a jego równoległe stosowanie z lekami przeciwzakrzepowymi (np. heparyną, pochodnymi kumaryny) lub innymi inhibitorami agregacji płytek krwi (np. kwas acetylosalicylowy, inne NLPZ, tiklopidyna, klopidogrel, abcyksymab, eptyfibatyd, tyrofiban) może zwiększać ryzyko krwawień; zaleca się unikanie takich skojarzeń i ścisłe monitorowanie chorych stosujących równolegle leki przeciwzakrzepowe.
Badania in vitro wskazują na brak wpływu iloprostu na farmakokinetykę leków metabolizowanych z udziałem cytochromu P-450.
W postaci do podawania i.v.
Bardzo często występują: zaczerwienienie twarzy i ból głowy oraz nudności, wymioty i potliwość.
Często: brak łaknienia, apatia, zawroty głowy, parestezje, mrowienie, pulsujący ból, hiperestezje, uczucie pieczenia, niepokój, podniecenie, uspokojenie, senność, bradykardia, niedociśnienie, biegunka, dyskomfort w jamie brzusznej, ból brzucha, ból żuchwy, ból mięśni, szczękościsk, ból stawów, ból innych okolic, gorączka, uczucie gorąca, osłabienie, złe samopoczucie, dreszcze, zmęczenie, pragnienie, reakcje w miejscu wstrzyknięcia.
Niezbyt często: niepokój, depresja, halucynacje, drżenie, migrena, omdlenie, nieprawidłowe widzenie, podrażnienie, ból oka, zaburzenia rytmu serca, skurcze dodatkowe, zawał serca, incydenty naczyniowo-mózgowe, udar niedokrwienny mózgu, głęboka zakrzepica żylna, zator płucny, astma, niestrawność, bolesne parcie na stolec, zaparcie, czkawka, dysfagia, krwawa biegunka, krwawienie z odbytnicy, suchość w ustach, zmieniony smak, żółtaczka, świąd, tężyczka, skurcze mięśni, hipertonia, ból nerek, bolesne parcie na mocz, nieprawidłowości dotyczące moczu, utrudnione oddawanie moczu, zaburzenia czynności dróg moczowych.
Rzadko: zaburzenia przedsionkowe, kaszel, zapalenie odbytnicy.
Bardzo rzadko: drgawki. Wymienione działania niepożądane zwykle szybko mijają po zmniejszeniu dawki.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania: wyraźne zaczerwienienie twarzy i silny ból głowy, ból kończyn i pleców, nagłe zblednięcie (reakcja wazowagalna), potliwość, nudności, wymioty, kurczowe bóle w nadbrzuszu, biegunka, nagłe podwyższenie lub obniżenie ciśnienia tętniczego, bradykardia lub tachykardia; należy zaprzestać podawania leku i rozpocząć leczenie objawowe.
W postaci wziewnej.
Bardzo często występują: ból głowy, rozszerzenie naczyń, krwawienia, dyskomfort/ból w klatce piersiowej, nudności, ból szczęki, szczękościsk, nasilony kaszel.
Często: zawroty głowy, omdlenia, niedociśnienie, duszność, ból gardła i krtani, podrażnienie gardła, jamy ustnej i języka, biegunka, wymioty, wysypka.
Częstość krwawień, przeważnie krwiaków, była bardzo duża w populacji pacjentów z dużym odsetkiem osób stosujących równolegle leki przeciwzakrzepowe. Inne możliwe działania niepożądane: nadwrażliwość, skurcz oskrzeli, świszczący oddech, zaburzenia smaku.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania można się spodziewać reakcji hipotonii i/lub wazowagalnej, bólu głowy, zaczerwienienia twarzy, nudności, wymiotów i biegunki; postępowanie jest objawowe; brak swoistego antidotum.
Nie stosować w okresie ciąży i karmienia piersią. Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczne metody antykoncepcji.
I.v., wyłącznie po rozcieńczeniu, we wlewie trwającym codziennie 6 h. Szybkość wlewu zależy od indywidualnej tolerancji i wynosi 0,5–2 ng/kg mc./min. Początkowo podaje się 0,5 ng/kg mc./min przez 30 min, następnie dawkę należy zwiększać o 0,5 ng/kg mc./min co 30 min do dawki 2 ng/kg mc./min. W czasie pierwszych 2–3 dni ustala się maks. tolerowaną przez pacjenta dawkę leku. Jeśli wystąpią działania niepożądane, takie jak: ból głowy, nudności, znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego, szybkość wlewu należy zmniejszyć; w przypadku ciężkich działań niepożądanych należy zaprzestać podawania leku. Leczenie kontynuuje się zwykle przez 4 tyg. dawką dobrze tolerowaną w pierwszych 2–3 dobach. Od momentu rozpoczęcia wlewu oraz po każdym zwiększeniu dawki należy monitorować ciśnienie tętnicze i czynność serca. U dializowanych chorych z przewlekłą niewydolnością nerek oraz u chorych z marskością wątroby należy podawać mniejsze dawki leku. Nie zaleca się podawania we wlewie ciągłym przez kilka dni.
W postaci roztworu do inhalacji przez ustnik z nebulizatora. Dorośli. 2,5 lub 5 µg 6–9 ×/d, w zależności od indywidualnych potrzeb i tolerancji pacjenta. Czas trwania leczenia zależy od oceny klinicznej stanu pacjenta; w przypadku pogorszenia należy rozważyć leczenie prostacykliną podawaną i.v. U osób z zaburzeniami czynności wątroby eliminacja iloprostu jest wolniejsza, dlatego aby zapobiec kumulacji leku, początkowo podaje się dawkę 2,5 µg, zachowując co najmniej 3-godz. odstępy między podaniami (maks. 6 dawek/d); dawkę można zwiększyć do 5 µg co najmniej z 3-godz. przerwami; jeśli konieczne jest dalsze zwiększanie dawki, można skracać odstępy między podaniami leku. Nie ma konieczności dostosowywania dawki leku u pacjentów z klirensem kreatyniny >30 ml/min; brak danych dotyczących stosowania leku u osób z klirensem kreatyniny ≤30 ml/min oraz u dzieci i młodzieży; dane dotyczące iloprostu podawanego i.v. wskazują, że jego wydalanie jest spowolnione w przypadku niewydolności nerek wymagającej dializy, dlatego należy stosować takie same zalecenia dotyczące dawkowania jak u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby.
Bezpieczeństwo i skuteczność działania leku wykazano w przypadku stosowania nebulizatorów HaloLite i Prodose oraz Venta-Neb i I-Neb AAD; ze względu na różnice fizycznych właściwości aerozolu wytwarzanego przez nebulizatory zamiany nebulizatora można dokonywać jedynie pod nadzorem lekarza prowadzącego; nie przeprowadzono badań skuteczności i tolerancji iloprostu podawanego za pomocą innych systemów nebulizacji o odmiennej charakterystyce.
Niektóre działania niepożądane związane z niedociśnieniem, np. zawroty głowy, mogą niekorzystnie wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych; na początku leczenia należy zachować ostrożność.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 12 zł
Lekarz dla uchodźcy
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
