Fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny) (opis profesjonalny)

Działanie - Fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny)

Mechanizm działania
Barwnik z grupy trifenylometanu, którego wodny roztwór ma żółty kolor. W niebieskim świetle wykazuje silną żółtozieloną fluorescencję. Podana i.v. pozwala na rozgraniczenie obserwowanych naczyń od przylegającego do nich obszaru. Luminescencja naczyń siatkówki pojawia się 7–14 s po podaniu.

Farmakokinetyka
Ok. 50–84% fluoresceiny wiąże się z białkami osocza (głównie albuminami), a 15–17% – z erytrocytami. Fluoresceina jest szybko metabolizowana do monoglukuronidu fluoresceiny. t_1/2 fluoresceiny wynosi 23,5 min, a glukuronidu fluoresceiny 264 min. Wydalana głównie przez nerki. Po podaniu i.v. mocz pozostaje lekko fluoryzujący przez 24–36 h. Klirens układowy fluoresceiny jest w zasadzie całkowity po 48–72 h od podania dawki 500 mg i.v. Czas wydalania wydłuża się u chorych z zaburzeniami czynności nerek, ale dostosowanie dawki nie wydaje się konieczne. Po podaniu miejscowym do worka spojówkowego wybarwia miejsca, w których uszkodzony został nabłonek rogówki.

Wskazania do stosowania - Fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny)

Okulistyczne badania diagnostyczne
Substancja stosowana w okulistycznych badaniach diagnostycznych, takich jak angiografia fluoresceinowa dna oka i tęczówki, ocena uszkodzeń nabłonka rogówki i urazów przenikających rogówki, tonometria aplanacyjna.

Przeciwwskazania stosowania - Fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny)

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu. Nie wstrzykiwać dokanałowo ani dotętniczo.

Przygotowanie do stosowania preparatu
Przed zastosowaniem należy zebrać dokładny wywiad dotyczący chorób układu krążenia, płuc, alergii oraz stosowanych leków, w tym β-adrenolityków stosowanych do worka spojówkowego. β-adrenolityki mogą hamować reakcje kompensacyjne na wstrząs anafilaktyczny.

Astma, alergia
Zachować ostrożność u chorych na astmę oskrzelową lub z ciężką alergią w wywiadzie.

Reakcja anafilaktyczna
Ze względu na ryzyko wystąpienia reakcji anafilaktycznej fluoresceinę należy podawać w warunkach umożliwiających resuscytację, pacjenta należy monitorować podczas angiografii i co najmniej 30 min po niej, wkłucie dożylne utrzymać co najmniej 5 min po podaniu fluoresceiny.

Badania radiologiczne
Badania radiologiczne do 36 h po podaniu fluoresceiny mogą być błędnie interpretowane ze względu na silne zobrazowanie w promieniach X narządów wydzielniczych.

Wynaczynienie
W razie wydostania się preparatu poza naczynie należy natychmiast przerwać iniekcję.

Dodatkowe składniki preparatu
Należy uwzględnić zawartość sodu w preparacie.

Dzieci i młodzież
Nie ustalono bezpieczeństwa ani skuteczności stosowania u dzieci i młodzieży do 18. rż.

Interakcje - Fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny)

Brak danych.

Białka transportujące aniony organiczne
Mogą wystąpić reakcje z białkami transportującymi aniony organiczne. Substancje hamujące lub konkurujące z aktywnym transportem anionów organicznych (np. probenecyd) mogą zaburzać profil farmakokinetyczny fluoresceiny.

Leki β-adrenolityczne
Stosowana z lekami β-adrenolitycznymi może spowodować ciężki wstrząs anafilaktyczny.

Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych
W ciągu 3–4 dni po podaniu fluoresceina może wpływać na niektóre wyniki badań krwi i moczu.

Działania niepożądane - Fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny)

Bardzo często nudności.

Często: wymioty, uczucie dyskomfortu w brzuchu, omdlenia, świąd, wynaczynienie.

Niezbyt często: reakcje nadwrażliwości, parestezje, zawroty głowy, ból głowy, zakrzepowe zapalenie żył, kaszel, uczucie ściskania w gardle, ból brzucha, pokrzywka, zaburzenia mowy, ból, uczucie gorąca.

Rzadko: reakcja anafilaktyczna, zatrzymanie czynności serca, niedociśnienie, wstrząs, skurcz oskrzeli.

Bardzo rzadko: wstrząs anafilaktyczny, drgawki, dławica piersiowa, bradykardia, tachykardia, nadciśnienie, skurcz lub rozszerzenie naczyń, bladość, uderzenia gorąca, zatrzymanie czynności oddechowej, obrzęk płuc, astma, obrzęk krtani, duszność, obrzęk śluzówki nosa, kichanie; ponadto: niewydolość krążenia tętnicy kręgowej i podstawnej

Ciężkie działania niepożądane (obrzęk naczynioruchowy, zaburzenia oddychania, spadek ciśnienia tętniczego, duszność, wstrząs anafilaktyczny, zatrzymanie oddychania i krążenia) występowały w krótkim czasie po iniekcji. Po podaniu występuje żółte zabarwienie skóry, utrzymujące się przez 6–12 h, i intensywne zabarwienie moczu, ustępujące po 24–36 h.

Ciąża i laktacja - Fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny)

Kategoria C. Unikać stosowania w ciąży (zwłaszcza w I trymestrze).

Fluoresceina jest wydzielana do pokarmu kobiecego przez 4 dni po podaniu i.v., z tego względu przez 2–4 dni po podaniu nie należy karmić piersią.

Dawkowanie - Fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny)

I.v. wstrzykiwać szybko (1 ml/s) do żyły dołu łokciowego.

Angiografia fluoresceinowa.
Dorośli: zwykle 5 ml i.v. W przypadku stosowania urządzeń obrazujących o dużej czułości (np. skaningowego oftalmoskopu laserowego) należy zmniejszyć dawkę do 2 ml i.v. U chorych z zaburzeniami czynności nerek i klirensem kreatyniny do 20 ml/min zmiana dawki nie jest konieczna; u chorych poddawanych dializom 2,5 ml i.v.
Dzieci: 5 mg/kg mc. i.v. U osób w wieku podeszłym nie ma konieczności modyfikacji dawki.

Tonometria aplanacyjna: kropla roztw. 0,25% do worka spojówkowego, ocena nabłonka rogówki: kropla roztw. 2% do worka spojówkowego.

Uwagi dla Fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny)

Testy śródskórne nie są wiarygodne w przewidywaniu reakcji nietolerancji na fluoresceinę.

Sposób podawania leku
W przypadku używania kaniuli dożylnej do podawania innych leków przed podaniem i po nim należy przepłukać kaniulę sterylnym 0,9% roztw, NaCl, aby uniknąć reakcji niezgodności fizycznych z fluoresceiną. Przez ten sam, co fluoresceina, zestaw do wlewów dożylnych nie podawać leków o kwaśnym odczynie, zwłaszcza przeciwhistaminowych, ponieważ powodują wytrącanie się fluoresceiny.

Preparaty na rynku polskim zawierające fluoresceina (sól sodowa fluoresceiny)