medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Pochodna pirydyny. Jej postać aktywna – ester z kwasem fosforowym – wchodzi w skład grup prostetycznych wielu enzymów uczestniczących w syntezie amin katecholowych, tryptofanu, hemoglobiny i serotoniny oraz w metabolizmie białek, węglowodanów i tłuszczów. Pirydoksyna ułatwia wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego. Dzienne zapotrzebowanie na pirydoksynę wynosi ok. 2 mg i jest w całości pokrywane przez typową dietę; niedobór wit. B6 należy do rzadkości. Największe ilości pirydoksyny występują w kukurydzy, trzcinie cukrowej, drożdżach, wątrobie, rybach, jajach i mleku. Zapotrzebowanie na pirydoksynę zwiększa się w ciąży i w czasie karmienia piersią, podczas stosowania diety bogatobiałkowej oraz u osób w podeszłym wieku. Zawartość pirydoksyny w organizmie człowieka wynosi od 16 do 25 mg. Niedobór pirydoksyny może powodować zmniejszenie zawartości serotoniny w tkankach i objawy awitaminozy B6: nudności, wymioty, osłabienie, zaburzenia psychiczne, drgawki, zaburzenia funkcji nerwów obwodowych, niedokrwistość niedobarwliwą i mikrocytarną, stany zapalne skóry i błon śluzowych. Objawy awitaminozy B6 występują również po zastosowaniu deoksypirydoksyny – silnego konkurencyjnego antagonisty pirydoksyny.
Farmakokinetyka
t1/2 wynosi ok. 15–20 dni. Lek jest magazynowany przede wszystkim w wątrobie, a wydalany z moczem.. Pirydoksyna przenika zarówno przez barierę łożyskową, jak i do pokarmu kobiecego.
Zapobieganie niedoborom pirydoksyny wynikającym z niedostatecznej jej ilości w diecie, wrodzonych defektów enzymatycznych, stosowania izoniazydu lub doustnych środków antykoncepcyjnych i leczenie ich. Wit.
Leczenie
B6 stosuje się również w leczeniu chorób skóry (wyprysku, łojotoku, poporodowych przebarwień skóry), zapobieganiu oparzeniom skóry u chorych z nadwrażliwością, leczeniu choroby popromiennej, wymiotów ciężarnych, wrodzonej niedokrwistości mikrocytarnej i niedobarwliwej, nerwic, depresji, zespołu napięcia przedmiesiączkowego, alkoholizmu, polineuropatii cukrzycowej, dystrofii mięśniowych, cystynurii i nadmiernego wydalania szczawianów z moczem.
Także w obwodowej polineuropatii wywołanej stosowaniem izoniazydu lub w zatruciach tym lekiem.
Nadwrażliwość na preparat.
Objawy abstynencyjne
Nagłe odstawienie pirydoksyny stosowanej w dawce 200 mg/d przez dłuższy okres może wywołać objawy abstynencyjne.
Dodatkowe składniki preparatu
Preparaty pirydoksyny do stosowania pozajelitowego zawierają alkohol benzylowy, który może wywoływać poważne zaburzenia oddychania u wcześniaków, noworodków i niemowląt.
Zmniejszanie ilości wit. B6 w organizmie
Izoniazyd, cykloseryna, hydralazyna, kortykosteroidy, kortykotropina, cyklosporyna, doustne środki antykoncepcyjne i penicylamina mogą zmniejszać ilość wit. B6 w organizmie i wywoływać objawy jej niedoboru.
Lewodopa
Pirydoksyna zmniejsza skuteczność lewodopy stosowanej w leczeniu choroby Parkinsona. Działanie to nie występuje w obecności dopa-dekarboksylazy obwodowej.
Parestezje, nadmierna senność oraz zmniejszenie stężenia kwasu foliowego w osoczu. Długotrwałe stosowanie dużych dawek wit. B6 powoduje ciężką polineuropatię obwodową.
Kategoria A. Podczas karmienia piersią zapotrzebowanie na pirydoksynę zwiększa się, brak jednak danych potwierdzających bezpieczeństwo stosowania jej w tym okresie.
P.o. dorośli:
awitaminoza B6 20–1000 mg/d przez 1 mies.; następnie przez kilka tyg. podaje się preparaty wielowitaminowe;
zapobieganie polineuropatii wywołanej izoniazydem: 10–50 mg/d;
leczenie polineuropatii wywołanej izoniazydem: 100–300 mg/d;
zapobieganie leukopenii 50 mg/d;
nudności ciężarnych, choroba popromienna 50–100 mg/d w dawce jednorazowej;
zapobieganie oparzeniom skóry u chorych z nadwrażliwością 150–200 mg w dawce jednorazowej lub 50–100 mg co 1 h przez 10 h;
cystynuria 150–450–600 mg/d w 3 daw. podz.,;
leczenie zespołu uzależnienia od wit. B6 leczy się dawką 600 mg/d; leczenie kontynuuje się do końca życia.
Dzieci:
drgawki noworodków zależne od niedoboru pirydoksyny 0,5–4 mg/kg mc.;
pozostałe wskazania u dzieci po 2. mż.: 25–150 mg/d w 2 daw. podz., homocystynuria do 450 mg/d.
I.m., i.v.
Dorośli w stanach ostrych 50–150 mg w dawce jednorazowej; wypadanie włosów w przebiegu łojotoku 100–150 mg/d w 2–3 daw. podz.
Dzieci 25–150 mg/d w 2–3 daw. podz.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
