Somatropina

Somatropina, inaczej zwana hormonem wzrostu (GH), jest wytwarzana przez komórki przedniego płata przysadki mózgowej. Wcześniej otrzymywano ją z ludzkich przysadek. Obecnie uzyskuje się rekombinowany ludzki hormon wzrostu metodami inżynierii genetycznej. U osób dorosłych lek jest stosowany w razie niedoboru hormonu wzrostu. U dzieci somatropinę podaje się w przypadku niedoboru wzrostu spowodowanego niewystarczającym wydzielaniem hormonu wzrostu, zespołu Turnera, niedoboru wzrostu przed okresem dojrzewania spowodowanego przewlekłą niewydolnością nerek oraz w przypadku potwierdzonego genetycznie zespołu Pradera i Willego, w celu zwiększenia wzrostu i poprawy budowy ciała. Lek jest wskazany w zaburzeniach wzrostu u dzieci z opóźnieniem wzrastania wewnątrzmacicznego (SGA).
Wydzielanie somatropiny zmienia się w ciągu życia; maksymalny poziom osiąga w okresie dojrzewania i jest wysokie w wieku dziecięcym; po okresie dojrzewania zmniejsza się w miarę starzenia się organizmu. Wydzielanie hormonu wzrostu jest regulowane przez inne substancje obecne w ustroju. GH wiąże się ze specjalnymi receptorami przynosząc określone efekty. Jednym z nich jest pobudzanie podłużnego wzrostu kości. GH dodatkowo zwiększa gęstość mineralną kości po zakończeniu wzrostu podłużnego i zamknięciu nasad. Somatropina przyspiesza ziarninowanie i gojenie ran. Powoduje wzrost komórek, całych narządów, odgrywa rolę w procesach regeneracyjnych, w metabolizmie tłuszczów, białek i węglowodanów. Działa bezpośrednio na komórki tłuszczowe, zwiększając rozkład tłuszczów oraz na komórki wątrobowe, pobudzając powstawanie glukozy z różnych prekursorów. Somatropina działa również za pośrednictwem tzw. somatomedyn, np. insulinopodobnego czynnika wzrostu – IGF-1. Działanie anaboliczne i pobudzające wzrost jest zależne od stymulacji uwalniania IGF-1.
Podobnie jak w przypadku innych hormonów, zarówno nadmiar, jak i niedobór GH prowadzi do rozwoju różnych zaburzeń.
Somatropinę stosuje się w terapii zastępczej u dzieci z niewystarczającym wydzielaniem hormonu, co objawia się niskim wzrostem. Hormon ten podaje się także w przypadku innych schorzeń objawiających się niskim wzrostem, jednak z prawidłowym poziomem GH, włączając uwarunkowany genetycznie zespół wad wrodzonych (zespół Turnera), zespół Pradera i Willego (przy braku chorobliwej otyłości), przewlekłą niewydolność nerek, dzieci urodzone z masą ciała za małą w stosunku do wieku płodowego i dzieci niskim wzrostem o niejasnej przyczynie.
Somatropinę podaje się podskórnie. Dostępność biologiczna po takim podaniu wynosi 80%. Maksymalne stężenie osiąga po 3–6 h po podaniu. Eliminowana jest głównie przez nerki i wątrobę. Biologiczny okres półtrwania hormonu wynosi 2–3 h.

Przeczytaj też artykuły

• Niedoczynność przysadki

Preparaty na rynku polskim zawierające somatropina