Nadciśnienie tętnicze złośliwe u pacjentów z nefrektomią

Pytanie nadesłane do redakcji

Mój 20-letni brat od kwietnia tego roku ma bardzo wysokie ciśnienie (wcześniej było cały czas w normie), rozwija się ono już dosyć długo i aktualnie ciśnienie wzrasta niekiedy do 240/150 mm Hg. W klinice, gdzie przebywał 4 miesiące wykonano badania, m.in. scyntygrafię. Lekarz nam powiedział, że badania jakie są tylko w Polsce możliwe zostały przeprowadzone i ostateczna diagnoza, że nerki indukują takie ciśnienie. 19 września przeprowadzono nefrektomię jednej nerki (nie przyniosła rezultatów) i 20 listopada ma być przeprowadzona nefrektomia drugiej nerki. Drżę ze strachu czy to przyniesie pozytywny skutek. Brat źle to znosi, dokuczają mu niekiedy silne bóle głowy, komora serca jest przerośnięta, co wykazały ostatnie badania. Proszę o odpowiedź, czy jest możliwe, żeby nerka takie ciśnienie indukowała i co robić, jeżeli to ciśnienie nadal będzie wykazywało takie skoki. Bardzo proszę o odpowiedź na moje pytanie. Z góry dziękuję, Monika.

Odpowiedział

dr n. med. Robert Drabczyk
specjalista chorób wewnętrznych
nefrolog
Oddział Nefrologii i Stacja Dializ
Szpital Wojewódzki, Bielsko-Biała

Utrzymujące się skrajnie wysokie wartości ciśnienia krwi prowadzące do uszkodzenia tkanek, to tzw. nadciśnienie tętnicze złośliwe. Sytuacja taką spotykano częściej w przeszłości, gdy brak było skutecznych leków hipotensyjnych oraz obecnej wiedzy na temat przyczyn nadciśnienia tętniczego. Narządy podlegające uszkodzeniu to serce, nerki oraz oczy. Dochodzi do przerostu lewej komory serca i jego niewydolności, postępującej niewydolności nerek oraz szybko postępującego upośledzenia wzroku w następstwie uszkodzenia siatkówki. W części przypadków jest to tzw. nadciśnienie tętnicze wtórne, tzn. wywołane lub nasilone przez określoną przyczynę, najczęściej są to zaburzenia hormonalne oraz choroby nerek lub naczyń nerkowych. U chorych z nadciśnieniem złośliwym wykonuje się badania w celu wykluczenia wszystkich znanych przyczyn nadciśnienia wtórnego. Usunięcie takiej przyczyny prowadzi do istotnego obniżenia ciśnienia tętniczego lub jego normalizacji.

U pacjentów z nadciśnieniem złośliwym nefrektomia jedno- lub obustronna jest tzw. leczeniem ratunkowym. Jest to interwencja inwazyjna, uszkadzająca i związana z ryzykiem wystąpienia i postępu niewydolności nerek w przypadku nefrektomii jednostronnej. Nefrektomia obustronna wiąże się z koniecznością leczenia nerkozastępczego (dializy lub transplantacja nerki).

Nowa metoda leczenia, której celem jest uzyskanie efektów podobnych jak w przypadku nefrektomii, polega na uszkodzeniu nerwów współczulnych w obrębie tętnic nerkowych. Jest to zabieg wykonywany z użyciem odpowiedniego cewnika wprowadzanego do światła tętnicy nerkowej, który emituje fale radiowe o odpowiedniej częstotliwości uszkadzające włókna nerwowe. Do takiego leczenia kwalifikuje się chorych z nadciśnieniem opornym na leczenie farmakologiczne. Metoda nie jest powszechnie stosowana i nadal jest przedmiotem badań naukowych. Obecnie trwa nabór pacjentów do kolejnego z tych badań o nazwie Symplicity HTN-3.