×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Badanie kierowców i kandydatów na kierowców

dr med. Wiktor Stopyra
Oddział Okulistyczny Szpitala Specjalistycznego im. Stefana Żeromskiego w Krakowie

Każdy kandydat na kierowcę musi przejść obowiązkowe badanie lekarskie. Wymagana jest również konsultacja okulistyczna, która powinna obejmować:

  1. szczegółowy wywiad (przebyte choroby, urazy i operacje oczu, noszenie okularów bądź soczewek kontaktowych) oraz
  2. badania mające na celu określenie:
    a) ostrości wzroku bez korekcji okularowej,
    b) ostrości wzroku z korekcją (należy podać wartość szkieł korygujących i wadę wzroku),
    c) obuocznej ostrości wzroku po korekcji (zob. Badanie ostrości wzroku do dali),
    d) pola widzenia (zob. Badanie pola widzenia),
    e) rozpoznawania barw (zob. Badanie widzenia barwnego),
    f) widzenia obuocznego,
    g) widzenia zmierzchowego,
    h) wrażliwości na olśnienie.

15 kwietnia 2011 r. opublikowano Rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. Nr 88, poz. 503). Precyzyjnie reguluje ono kryteria okulistyczne wymagane od kierowców i kandydatów na kierowców.

Załącznik nr 1 powyższego rozporządzenia przedstawia sposób oceny stanu narządu wzroku w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Szczegółowe normy okulistyczne zawarte w tym załączniku przedstawiają tabele 1 i 2.


Tabela 1. Parametry okulistyczne wymagane od osób kierujących pojazdami kategorii A, B, T
Osoby ubiegające się lub posiadające prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, T, B+E
Ostrość wzroku Każdego oka osobno oraz przy patrzeniu razem nie mniej niż 0,5 po korekcji
Korekcja Bez ograniczeń: okularowa, soczewkami kontaktowymi lub wewnątrzgałkowymi pod warunkiem dobrej tolerancji i adaptacji do korekcji
Rozpoznawanie barw Nie jest wymagane
Pole widzenia Każdym okiem co najmniej 50° od skroni i 20° od nosa oraz w górę i w dół, w obrębie kąta 20° od punktu fiksacji nie powinny występować żadne ubytki
Widzenie obuoczne Dla kategorii A i A1 wymagane prawidłowe
Dla kategorii B, B1, B+E i T w przypadku stwierdzenia jednooczności można orzec brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami pod następującymi warunkami:
a) ostrość wzroku oka widzącego wynosi nie mniej niż 0,6 z korekcją dopuszczalną do +/- 8,0 D,
b) pole widzenia oka widzącego wynosi 80° od skroni i co najmniej 30° od nosa oraz w górę i w dół,
c) od powstania jednooczności upłynęło co najmniej 12 miesięcy i badany ukończył 20 lat
Widzenie zmierzchowe i wrażliwość na olśnienie Wymagane, jeżeli badany ma wszczepione soczewki wewnątrzgałkowe lub jest po laserowej korekcji wzroku oraz u osób kierujących pojazdami w ramach obowiązków służbowych

Tabela 2. Parametry okulistyczne wymagane od osób kierujących pojazdami kategorii C, D, tramwajami oraz od instruktorów i egzaminatorów
Osoby
– ubiegające się lub posiadające prawo jazdy kategorii C, C1, D, D1, C+E, C1+E, D+E, D1+E, pozwolenie na kierowanie tramwajem,
– kandydujące na instruktora lub egzaminatora,
– podlegające badaniom kontrolnym na podstawie art. 122 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.– Prawo o ruchu drogowym oraz art. 39 j ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym
Ostrość wzroku Oka lepiej widzącego nie mniej niż 0,8; oka gorzej widzącego nie mniej niż 0,5 po korekcji
Korekcja Korekcja okularowa, soczewkami kontaktowymi lub wewnątrzgałkowymi pod warunkiem dobrej tolerancji i adaptacji do korekcji. Dopuszczalna korekcja w granicach +/- 8,0 D
Rozpoznawanie barw Prawidłowe rozpoznawanie barwy czerwonej, zielonej, żółtej
Pole widzenia Każdym okiem co najmniej 80° od skroni i 30° od nosa oraz w górę i w dół, w obrębie kąta 30° od punktu fiksacji nie powinny występować żadne ubytki
Widzenie obuoczne Prawidłowe
Widzenie zmierzchowe i wrażliwość na olśnienie Prawidłowe

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 15 kwietnia 2011r. zmieniło dotychczas obowiązujące z dnia 7 stycznia 2004 r. (Dz.U. Nr 2, poz. 15). Zmiany dotyczą następujących parametrów okulistycznych:

  1. pole widzenia,
  2. korekcja,
  3. widzenie obuoczne,
  4. widzenie zmierzchowe i wrażliwość na olśnienie.

Dla osób ubiegających się lub posiadających prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, T, B+E wymagane obecnie pole widzenia wynosi każdym okiem co najmniej 50° od skroni i 20° od nosa oraz w górę i w dół, a w obrębie kąta 20° od punktu fiksacji nie powinny występować żadne ubytki (w poprzednio obowiązujących wytycznych pole widzenia dla tej kategorii prawa jazdy wynosiło każdym okiem co najmniej 90° od skroni i 30° od nosa). Z kolei dla osób ubiegających się lub posiadających prawo jazdy kategorii C, C1, D, D1, C+E, C1+E, D+E, D1+E, pozwolenie na kierowanie tramwajami, a także kandydatów na instruktora lub egzaminatora dotychczas obowiązujące prawidłowe pole widzenia zostało złagodzone do następujących wartości: każdym okiem co najmniej 80° od skroni i 30° od nosa oraz w górę i w dół, a w obrębie kąta 30° od punktu fiksacji nie powinny występować żadne ubytki.

W obowiązującym obecnie rozporządzeniu zniesiono zapis o anizometropii oraz zwiększono dopuszczalną korekcję do +/-8,0 D (tylko przy prawie jazdy kategorii C, C1, D, D1, C+E, C1+E, D+E, D1+E, pozwoleniu na kierowanie tramwajami, a także u kandydatów na instruktora lub egzaminatora – dla tych kategorii przy ostrości wzroku każdego oka poniżej 0,5 dopuszczalna korekcja wynosiła do tej pory +/-4,0 D sferyczne, +/-2,0 D cylindryczne).

Znaczne zmiany dotyczą widzenia obuocznego (tylko dla kategorii B, B1, T, B+E). Dotychczas w przypadku stwierdzenia jednooczności można było orzec brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami pod warunkiem, że:

  • ostrość wzroku oka lepiej widzącego wynosiła nie mniej niż 0,8 bez korekcji,
  • od powstania jednooczności upłynęło co najmniej 12 miesięcy i badany ukończył 20 lat, ale należało określić termin ponownego badania lekarskiego.

Obecnie brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami kategorii B, B1, B+E i T stwierdzamy, jeśli:

  • ostrość wzroku oka widzącego wynosi nie mniej niż 0,6 z korekcją dopuszczalną do +/-8,0 D,
  • pole widzenia oka widzącego wynosi 80° od skroni i co najmniej 30° od nosa oraz w górę i w dół,
  • od powstania jednooczności upłynęło co najmniej 12 miesięcy i badany ukończył 20 lat.

Niewielkie różnice zaszły w badaniu widzenia zmierzchowego i wrażliwości na olśnienie, które obecnie jest obligatoryjne dodatkowo po laserowej korekcji wzroku i u osób kierujących pojazdami w ramach obowiązków służbowych.

Jak widać, obecne kryteria okulistyczne dotyczące sposobu oceny stanu narządu wzroku w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami są ogólnie bardziej liberalne niż dotychczas. Trzeba jednak pamiętać, że pojawiły się również nowe zapisy, które powinny być bezwzględnie przestrzegane. W dokumencie prawa jazdy określona musi być data wydania uprawnienia, data ważności uprawnienia (jeżeli jest ono terminowe) oraz ewentualne ograniczenia.

Stosowne kody ograniczeń związane z narządem wzroku przedstawiają się następująco:
01 – wymagana korekta i/lub ochrona wzroku,
01.01 – okulary,
01.02 – soczewki kontaktowe,
01.03 – szkła ochronne,
01.04 – szkło matowe,
01.05 – przepaska na oko,
01.06 – okulary lub soczewki kontaktowe.

Dla pacjenta z wadą wzroku najbardziej uniwersalny jest kod 01.06, gdyż ma wtedy możliwość stosowania naprzemiennie okularów lub soczewek kontaktowych podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych.

02.12.2013
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta