Mechanizm i skutki
Podstawowe znaczenie w patomechanizmie tonięcia ma niedotlenienie. Dzięki odruchowemu skurczowi krtani, do płuc zazwyczaj dostaje się bardzo niewielka ilość wody, nieutrudniająca znacząco wentylacji ofiary, natomiast rozkład i wypłukanie surfaktantu zmniejsza podatność płuc. Woda połknięta stwarza ryzyko zachłyśnięcia. Nie znając okoliczności tonięcia, bierz pod uwagę możliwość urazu kręgosłupa (np. wskutek skoku do wody). Uraz kręgosłupa z uszkodzeniem rdzenia kręgowego na poziomie C5-C7 może spowodować porażenie czterokończynowe i wstrząs neurogenny (rdzeniowy).
Fot. Pixabay.com / Unsplash
Postępowanie na miejscu zdarzenia
- Zadbaj o bezpieczeństwo własne i innych świadków zdarzenia (potencjalnych ratowników nieprzeszkolonych w ratownictwie wodnym): nawiąż z tonącym kontakt słowny (jeśli to możliwe) i go uspokajaj, raczej podpłyń do tonącego łodzią; wchodź do wody w ostateczności, zabezpieczając się nietonącym przedmiotem lub formując łańcuch wzajemnie ubezpieczających się ludzi.
- Wezwij pomoc i powiadom system pomocy doraźnej: pogotowie ratunkowe (tel. 999 lub 112) albo straż pożarną (tel. 998) lub Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (tel. 601 100 100).
- Jeśli to możliwe, wydobądź tonącego na brzeg, najlepiej na podłożonej desce, jednocześnie zabezpieczając (stabilizując) kręgosłup szyjny.
- Jeśli tonący nie oddycha - jak najwcześniej podejmij sztuczną wentylację (już w płytkiej wodzie). Zwykle łatwiej jest podtrzymywać głowę jedną ręką, unosić żuchwę drugą i prowadzić oddechy ratownicze sposobem usta-nos (możliwe nawet wtedy, gdy w jamie ustnej są wodorosty). Po ułożeniu na brzegu rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową. Nie zaprzestawaj resuscytacji przed przybyciem karetki - znane są przypadki uratowania ofiary nawet po kilkudziesięciu minutach, zwłaszcza w sytuacji tonięcia w bardzo zimnej wodzie.
- Zabezpieczając drogi oddechowe, unikaj zgięcia kręgosłupa szyjnego, stabilizuj go np. między swoimi kolanami, udrażniaj drogi oddechowe poprzez wysunięcie żuchwy do przodu lub pociągnięcie żuchwy za zęby do przodu (uniesienie żuchwy).
- Osusz skórę i okryj ofiarę, aby zahamować utratę ciepła.
