Zalecenia szczepień u pacjentów po splenektomii

Pytanie nadesłane do redakcji

21 kwietnia trafiłem do szpitala z powodu uszkodzenia śledziony w wyniku pobicia. Wykonano zabieg splenektomii. W rozpoznaniu: ostra niewydolność oddechowa, wstrząs krwotoczny, packing jamy brzusznej, stan po drenażu grawitacyjnym prawej jamy opłucnej. Jestem w tej chwili pod opieką chirurga i lekarza rodzinnego. Wyniki morfologii na razie w porządku i rana dobrze się goi. Rozumiem, że nic oprócz spacerów nie mogę wdrożyć na tym etapie. Mam pytania odnośnie do szczepień; lekarz zalecił szczepienia przeciw pneumokokom i grypie wykonać razem we wrześniu. A co z pozostałymi? Czy można zaszczepić się na meningokoki już teraz? Mam 28 lat. Do tej pory nie chorowałem. Nie miałem nawet ospy. Prowadziłem bardzo zdrowy tryb życia. Teraz boję się każdej infekcji, która może znacznie pogorszyć mój stan zdrowia. Proszę o jakieś zalecenia, jak mam dalej postępować.

Odpowiedziała

lek. med. Izabela Tarczoń
specjalista pediatrii, konsultant ds. szczepień ochronnych;
kierownik Specjalistycznej Poradni Medycznej „Przylądek Zdrowia”

Dla osoby z brakiem śledziony (po jej usunięciu na skutek urazu lub z brakiem jej funkcji), szczególnie ważna jest profilaktyka zakażeń bakteriami otoczkowymi. Zalicza się tu szczepienia ochronne przeciwko zakażeniom pneumokokowym, meningokokom oraz Haemophilus influenzae typu b (Hib). Szczepienia te należy wykonać tak szybko, na ile pozwala na to stan kliniczny pacjenta. A  więc jeśli po wypisie ze szpitala, lekarz pierwszego kontaktu nie stwierdzi czasowych przeciwwskazań do szczepień (np. objawów ostrej infekcji o średnim lub ciężkim przebiegu, z gorączką lub bez), należy rozpocząć immunizację jak najszybciej.

Ponadto osoby po splenektomii powinny corocznie szczepić się przeciwko grypie dostępnymi w Polsce szczepionkami tzw. zabitymi. Najlepszym momentem jest początek sezonu grypowego, a więc wrzesień.

W przypadku braku dotychczasowego zachorowania i dwukrotnego szczepienia przeciwko ospie wietrznej, należy wykonać szczepienie przeciwko tej chorobie. Identycznie przedstawia się sytuacja z koniecznością ewentualnego szczepienia przeciwko odrze.

Należy pamiętać, że osoby dorosłe, w tym również pacjenci bez śledziony powinni mieć co dziesięć lat podawane dawki przypominające szczepień przeciwko tężcowi i błonicy (Td). Profilaktykę taką zaleca się poszerzyć o ochronę przeciwko krztuścowi z użyciem szczepionek z acelularnym komponentem krztuśca (Td-ap).

Jeśli u pacjenta wykonano w przeszłości szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, to należy oznaczyć stężenie przeciwciał anty HBs.