W latach 2008-2014 liczba hospitalizacji w polskich szpitalach z powodu odmrożeń z martwicą tkanek (T34, T35 wg ICD-10) wyniosła 3354. Wiązało się z tym 1146 zabiegów amputacji w obrębie kończyn (84.0xx, 84.1xx, 84.91 wg ICD-9) [1]. Jest to zatem schorzenie, którego przebieg naturalny często prowadzi do kalectwa. Utrata wszystkich palców jednej ręki to uszczerbek na zdrowiu sięgający 50-55% [2]. Upośledzenie sprawności związane z amputacją często skutkuje wykluczeniem zawodowym i społecznym, niesie też wymierne skutki ekonomiczne w postaci kosztów wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy, wydatków na pomoc społeczną i zmniejszenia zdolności wytwórczej.
Dominujący w Polsce model postępowania terapeutycznego obejmuje obserwację, pielęgnację i amputację, bez wdrażania leczenia przyczynowego. W przytoczonych danych znalazło się tylko 9 przypadków podania leku fibrynolitycznego. W tej sytuacji konieczne wydaje się upowszechnienie wiedzy na temat postępów w leczeniu odmrożeń. Ostatnie 20 lat przyniosło istotne zmiany w tej dziedzinie, począwszy od stosowania prostacykliny, poprzez trombolizę, tlenoterapię hiperbaryczną, na chirurgii rekonstrukcyjnej kończąc. Niniejsze opracowanie stanowi kompendium wiedzy na temat możliwości leczenia w ciągu pierwszych kilku dni, to jest w okresie decydującym o przyszłości odmrożonej kończyny. Na bazie aktualnego stanu wiedzy Polskie Towarzystwo Medycyny i Ratownictwa Górskiego rekomenduje podjęcie leczenia przyczynowego w każdym przypadku głębokiego odmrożenia.
Przedstawiona w załączniku nr 2 „karta leczenia odmrożeń” ma za zadanie usystematyzować w czasie poszczególne składowe procesu leczenia, ułatwić ich dokumentowanie, a w przyszłości (w oparciu o platformę elektroniczną) zebrać dane do analizy efektów leczenia. Użyte w tekście terminy oznaczają:
- odmrożenie – schorzenie wywołane czasowym zamarznięciem tkanek
- zamrożenie – proces schłodzenia tkanek poniżej temperatury krzepnięcia wody
- rozmrożenie – proces ogrzewania tkanek (czynny lub bierny)
Klasyfikację odmrożeń wg podziału klasycznego oznaczono cyframi rzymskimi, klasyfikację francuską cyframi arabskimi.
