Badanie stężenia kalprotektyny

Pytanie nadesłane do redakcji

Choruję na przewlekłe biegunki i chciałabym oznaczyć kalprotektynę w kale, co wykaże, czy mam stan zapalny w jelicie. Spotkałam się z dwoma rodzajami tego badania: badaniem metodą Elisa oraz metodą ilościową. Czym różnią się te dwie metody badań? Która jest lepsza, którą radzi mi Pan/Pani wykonać?

Odpowiedziała

lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii UJ CM w Krakowie

Kalprotektyna razem z laktoferryną należy do biomarkerów. Stężenie tych substancji w stolcu koreluje ze stanem zapalnym w obrębie przewodu pokarmowego. Kalprotektyna nie jest markerem specyficznym tylko dla nieswoistych zapaleń jelit (choroby Leśniowskiego i Crohna, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego). Jej stężenie w stolcu zwiększa się także w nowotworach jelita grubego, aktywnych schorzeniach reumatologicznych, ostrym zapaleniu trzustki, marskości wątroby, po znacznym wysiłku fizycznym czy w trakcie przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Zwiększenie stężenia kalprotektyny w stolcu pozwala różnicować zaburzenia czynnościowe od organicznych, jest użyteczne w ocenie stanu zapalnego w przebiegu chorób zapalnych jelit. Zwiększenie stężenia tego markera pozwala na przewidzenie zaostrzenia chorób zapalnych jelit (kiedy obecne są zmiany zapalne w obrębie przewodu pokarmowego, ale nie ma jeszcze objawów klinicznych). Z uwagi na nieinwazyjność metoda ta zyskuje coraz większą popularność i na szczęście obecnie coraz łatwiej można wykonać takie oznaczenie. Niestety w większości przypadków badanie to jest odpłatne.

Obecność kalprotektyny jest oznaczana w stolcu głównie za pomocą testów immunoenzymatycznych typu ELISA, w których wykorzystuje się przeciwciała skierowane przeciwko kalprotektynie. Testy te mogą być ilościowe (określające stężenie) i jakościowe (określające wynik, np. jako dodatni lub ujemny). W większości laboratoriów dostępne są testy ELISA ilościowe (określające wynik w metodzie ilościowej).

Z uwagi na przewlekłe biegunki warto skonsultować się z lekarzem (internistą, lekarzem rodzinnym lub gastroenterologiem), który uzupełni wywiad, zbada fizykalnie oraz zadecyduje o konieczności dodatkowych badań, w tym badań biochemicznych i ewentualnych badań endoskopowych.