Uwaga: ceny leków refundowanych są zgodne z przepisami obowiązującymi od 1 kwietnia 2024 r.
Szczegółowy mechanizm działania olanzapiny nie jest znany, prawdopodobnie związany jest z blokowaniem receptorów zależnych od serotoniny (5-HT2A/2C, 5-HT3, 5-HT6), i dopaminy (D1, D2, D3, D4, D5), a także cholinergicznych receptorów muskarynowych (M1–M5), 1-adrenergicznych i histaminowych H1. W większym stopniu oddziaływuje na receptory 5-HT2A niż na receptory D2. Posiada także działanie przeciwmaniakalne i stabilizujące nastrój. Wykazuje korzystny wpływ zarówno na negatywne, jak i pozytywne objawy schizofrenii.
Preparat jest wskazany w:
· leczeniu
schizofrenii· długoterminowym leczeniu podtrzymującym u osób, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie początkowe
· leczeniu średnionasilonych i ciężkich epizodów manii
· zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u osób, u których w leczeniu manii uzyskano dobrą odpowiedź na olanzapinę.
Niektóre choroby i inne okoliczności mogą stanowić przeciwwskazanie do stosowania lub wskazanie do zmiany dawkowania preparatu. W pewnych sytuacjach może okazać się konieczne przeprowadzanie określonych badań kontrolnych.
Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych, poprawa stanu klinicznego może nastąpić po kilku dniach lub tygodniach. W tym czasie należy chory powinien pozostawać pod szczególną opieką lekarza.
Preparat nie jest wskazany w leczeniu pacjentów z objawami psychozy i/lub zaburzeniami zachowania spowodowanymi
otępieniem, z powodu zwiększonej śmiertelności oraz ryzyka występowania niepożądanych zdarzeń naczyniowo-mózgowych. Czynnikami ryzyka predysponującymi do zwiększonej śmiertelności są: wiek powyżej 65 lat, utrudnienia połykania, uspokojenie, niedożywienie i
odwodnienie, choroby płuc lub jednoczesne stosowanie benzodiazepin.
Nie należy stosować olanzapiny w leczeniu psychozy wywołanej przyjmowaniem agonistów
dopaminy u osób z
chorobą Parkinsona (może dochodzić do nasilenia objawów i wystąpienia omamów).
Jeśli podczas leczenia wystąpi znaczne, niewyjaśnione podwyższenie temperatury ciała bez innych objawów, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem, gdyż może to stanowić objaw groźnego dla zdrowia i życia tak zwanego „złośliwego zespołu neuroleptycznego”. Inne jego objawy to:
· zwiększenie napięcia mięśniowego
·
zaburzenia świadomości· objawy niestabilności autonomicznego układu nerwowego (niemiarowe
tętno lub wahania ciśnienia tętniczego krwi, częstoskurcz, obfite pocenie się, zaburzenia rytmu serca);
· dodatkowo mogą wystąpić: wzrost aktywności fosfokinazy kreatyninowej i mioglobinuria spowodowana rozpadem mięśni (rabdomioliza) oraz
ostra niewydolność nerek.
Lekarz prawdopodobnie zaleci odstawienie preparatu i poinformuje o dalszym postępowaniu.
U niektórych pacjentów w początkowym etapie leczenia może wystąpić niedociśnienie ortostatyczne w połączeniu z tachykardią, zawrotami głowy i omdleniami.
Ryzyko wystąpienia tych zjawisk może być zredukowane przez zmniejszenie dawek początkowych preparatu przez lekarza.
Szczególną ostrożność należy zachować u osób z rozpoznaną chorobą układu krążenia (zawał mięśnia sercowego, niedokrwienie,
niewydolność serca lub zaburzenia przewodnictwa), u osób ze schorzeniami naczyń mózgowych oraz w warunkach, które mogą predysponować pacjentów do wystąpienia niedociśnienia (odwodnienie, małe wypełnienie łożyska naczyniowego, stosowanie leków przeciwnadciśnieniowych). Zaleca się okresowe pomiary ciśnienia tętniczego u chorych
po 65. roku życia.
W następujących przypadkach chory powinien pozostawać pod obserwacją lekarza (który zleci wykonanie odpowiednich badań dodatkowych):
· jeśli choruje na cukrzycę lub zalicza się do grupy wysokiego ryzyka zachorowania na tę chorobę (u takich osób należy odpowiednio często kontrolować masę ciała i poziom
glukozy we krwi)
· jeśli występują u niego zaburzenia stężenia
lipidów lub jest w grupie osób predysponowanych do wystąpienia takich zaburzeń
· jeśli cierpi na przerost
gruczołu krokowego, niedrożność porażenną jelit i podobne choroby, które mogą ulegać zaostrzeniu pod wpływem antycholinergicznych właściwości olanzapiny
· jeśli stwierdzono u niego małą liczbę leukocytów i/lub granulocytów obojętnochłonnych, jeśli przyjmuje leki mogące wywoływać neutropenię, stwierdzono u niego zahamowanie czynności i/lub toksyczne uszkodzenie szpiku indukowane przez leki w wywiadzie, cierpi na zahamowanie czynności szpiku spowodowane przez współistniejącą chorobę,
radioterapię bądź chemioterapię oraz jeśli stwierdzono u niego na hipereozynofilię lub chorobę mieloproliferacyjną.
Preparat należy stosować ostrożnie u osób:
· stosujących równolegle inne leki, mogące powodować wydłużenie odstępu QT, w podeszłym wieku, z wrodzonym zespołem wydłużonego odstępu QT, z zastoinową niewydolnością serca, przerostem mięśnia sercowego, zmniejszonym stężeniem
potasu lub magnezu we krwi
z napadami drgawkowymi lub z niskim progiem drgawkowym np. w
chorobie Alzheimera; obniżenie progu drgawkowego jest bardziej prawdopodobne u chorych po 65. roku życia
· z zaburzeniami czynności wątroby oraz u osób stosujących leki o właściwościach potencjalnie hepatotoksycznych; (obserwowano przemijający wzrost aktywności aminotransferaz, zwłaszcza na początku leczenia; zaleca się okresową kontrolę aktywności AlAT i AspAT, w przypadku stwierdzenia
zapalenia wątroby lekarz prawdopodobnie zaleci odstawienie preparatu)
· z czynnikami ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
· równolegle stosujących leki działające na ośrodkowy układ nerwowy lub alkohol.
Ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu odstawiennego (pocenie się,
bezsenność, drżenie, lęk, nudności lub wymioty), nie należy nagle przerywać leczenia.
Jeżeli wystąpią objawy późnych
dyskinez (mimowolne ruchy mięśni żwaczy, języka, kończyn górnych i tułowia), należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Wpływ połączenia takich czynników jak: wiek, palenie tytoniu, płeć, może doprowadzić do znaczących zmian stężenia preparatu we krwi. U młodych palących mężczyzn może ono być 3 razy większe niż u starszych, niepalących kobiet. Modyfikacja dawkowania przez lekarza może być konieczna w przypadku osób narażonych na połączenie czynników mających wpływ na zwolnienie metabolizmu preparatu.
Nie należy stosować preparatu u dzieci i młodzieży do 18. roku życia.
Informacje o dodatkowych składnikach preparatu:
Preparat zawiera laktozę; nie powinien być stosowany u osób z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, pierwotnym niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.
Czy ten preparat ma wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów?
Preparat może upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Podczas jego stosowania zachowaj ostrożność!
Preparat ma postać tabletek lub tabletek ulegających rozpadowi w jamie ustnej. Przeznaczony jest do stosowania doustnego. Stosuj preparat zgodnie z zaleceniami. Nie przekraczaj zaleconych dawek ponieważ nie zwiększy to skuteczności działania leku a może zaszkodzić Twojemu zdrowiu i życiu. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące stosowania preparatu skonsultuj się z lekarzem.
Dorośli, niezależnie od posiłków; tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej przyjąć natychmiast po wyjęciu z opakowania, ewentualnie rozpuścić w szklance wody tuż przed zażyciem. Początkowo zwykle 10 mg/dobę, a w przypadku średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii 15 mg 1 ×/dobę w monoterapii lub 10 mg/dobę w leczeniu skojarzonym. Następnie dawkę dobową ustalić w zależności od stanu klinicznego chorego, zwykle w zakresie 5–20 mg/dobę. Lekarz zaleci odpowiednie zwiększanie dawki po ocenie stanu klinicznego pacjenta, nie częściej niż co 24 godziny.
U osób w podeszłym wieku nie zaleca się rutynowo mniejszej dawki początkowej (5 mg/dobę), należy jednak rozważyć jej podanie u chorych po 65. roku życia, jeśli przemawiają za tym dane kliniczne.
U chorych z zaburzeniami czynności nerek i/lub wątroby należy rozważyć zastosowanie dawki początkowej 5 mg/dobę. U osób z umiarkowaną niewydolnością wątroby początkowo 5 mg/dobę; dawkę należy zwiększać ze szczególną ostrożnością.
W przypadku występowania więcej niż jednego czynnika, który może spowalniać metabolizm (płeć żeńska, podeszły wiek, niepalenie tytoniu) należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki.
Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych ostatnio lekach, również o tych, które są wydawane bez recepty.
Niektóre leki i inne substancje metabolizowane przez ten sam układ enzymatyczny mogą wpływać na stężenie olanzapiny. Karbamazepina i palenie tytoniu mogą powodować zmniejszenie jej stężenia we krwi, fluwoksamina i ciprofloksacyna mogą je zwiększać. W niektórych przypadkach konieczna może być modyfikacja dawkowania przez lekarza.
Węgiel aktywny zmniejsza dostępność biologiczną olanzapiny, lei te powinny być podawane z 2-godzinną przerwą.
Należy zachować ostrożność u pacjentów spożywających alkohol lub stosujących leki mogące hamować aktywność ośrodkowego układu nerwowego.
Nie zaleca się równoległego stosowania olanzapiny i produktów podawanych w leczeniu choroby Parkinsona u pacjentów z chorobą Parkinsona i otępieniem.
Należy zachować ostrożność stosując równolegle olanzapinę i leki, które powodują wydłużenie odstępu QT.
Jak każdy lek, również Olanzaran może powodować działania niepożądane, chociaż nie wystąpią one u wszystkich chorych stosujących ten preparat. Pamiętaj, że oczekiwane korzyści ze stosowania leku są z reguły większe, niż szkody wynikające z pojawienia się działań niepożądanych. W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z działaniami niepożądanymi należy skonsultować się z lekarzem.
Często mogą wystąpić: eozynofilia, zwiększenie stężenia cholesterolu, glukozy i/lub triglicerydów we krwi, cukromocz, zwiększenie apetytu, zawroty głowy, parkinsonizm, akatyzja, dyskineza, niedociśnienie ortostatyczne, łagodne, przemijające działanie antycholinergiczne (suchość błony śluzowej jamy ustnej, zapacia), przejściowe, bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych, szczególnie na początku leczenia, wysypka, zaburzenia erekcji, zmniejszone libido u kobiet i mężczyzn, astenia, zmęczenie, obrzęk.
Niezbyt często mogą się pojawić: leukopenia, neutropenia, rzadkoskurcz, wydłużenie odstępu QT, zakrzep z zatorami (w tym zator płucny i zakrzepica żył głębokich), nadwrażliwość na światło, nietrzymanie moczu, zatrzymanie moczu, łysienie, brak miesiączki, powiększenie piersi, wydzielanie mleka poza okresem karmienia, ginekomastia lub powiększenie piersi u mężczyzn, duża aktywność fosfokinazy kreatyninowej, zwiększenie stężenia całkowitego bilirubiny.
Ponadto, z nieokreśloną dotąd częstością, mogą wystąpić: małopłytkowość, reakcja alergiczna, rozwój lub nasilenie cukrzycy sporadycznie związane z kwasicą ketonową lub śpiączką, w tym przypadki śmiertelne, hipotermia, napady drgawek (u osób predysponowanych), złośliwy zespół neuroleptyczny, dystonia (w tym rotacja gałek ocznych), późna dyskineza, objawy odstawienne, częstoskurcz komorowy lub migotanie komór, nagła śmierć, zapalenie trzustki, zapalenie wątroby, rozpad mięśni poprzecznie prążkowanych, uczucie parcia na pęcherz, zespół odstawienny u noworodków, priapizm (długotrwały, bolesny wzwód bez pobudzenia seksualnego), zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej.