Co to jest i jakie są przyczyny?
Znamię truskawkowe, to naczyniak, który jest guzem łagodnym. Znamię truskawkowe jest płaską, czerwoną zmianą powiek zbudowaną z poszerzonych naczyń włosowatych. Częściej występuje w powiece górnej. W rzadkich przypadkach może wrastać do oczodołu. Pojawia się w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia, wzrasta do 12. miesiąca życia, po czym zaczyna się zmniejszać, aż najczęściej całkiem zanika, zwykle do 7. roku życia.
Jak często występuje?
Występuje często, niektórzy autorzy podają, że u 1 na 10 dzieci, w 30% przypadków istnieje od urodzenia, u 95% chorych pojawia się do 6. miesiąca życia, częściej u dziewczynek niż u chłopców.
Jak się objawia?
W skórze powieki, najczęściej górnej, widoczny jest płaski, czerwony guz różnej wielkości. Ma on nieregularną powierzchnię przypominającą truskawkę, skąd bierze się jego nazwa. Może ograniczać ruchomość powiek, zwężać szparę powiekową, a nawet ją całkowicie przesłaniać (zob. Opadnięcie powieki [ptoza]). Wówczas bywa przyczyną powstania niedowidzenia i zeza. Dzieje się tak w 30% przypadków znamienia truskawkowego, które może mieć także rozległą postać okołogałkową, znajdując się w oczodole, powiekach, obejmować skórę czoła i policzka. Rośnie powiększając rozmiary przez 2 pierwsze lata życia.
Jak lekarz stawia diagnozę?
Znamię truskawkowe ma charakterystyczny wygląd i nie budzi wątpliwości diagnostycznych. Lekarz mierzy je i zapisuje jego rozmiary w milimetrach oraz odnotowuje jego umiejscowienie. Ocenia szerokość szpary powiekowej i zaznacza ruchomość powiek, zwracając przy tym uwagę, czy źrenica jest odsłonięta. Bada osadzenie gałek ocznych (ewentualny wytrzeszcz), ich ustawienie (możliwy zez) i ruchomość (zob. Badanie wytrzeszczu [egzoftalmometria]). Poza tym lekarz wykonuje pełne badanie okulistyczne obu oczu obejmujące pomiar ostrości wzroku (zob. Badanie ostrości wzroku do dali i Badanie ostrości wzroku do bliży) i ciśnienia wewnątrzgałkowego (zob. Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego [tonometria]) oraz biomikroskopową (zob. Badanie w lampie szczelinowej [biomikroskopia]) ocenę przedniego odcinka gałek ocznych. Po 2-krotnym zakropleniu do oczu 0,5–1% tropikamidu i bada refrakcję i dno oczu (zob. Badanie wady wzroku [wady refrakcji] i Wziernikowanie dna oka [oftalmoskopia]).
W razie wątpliwości diagnostycznych wykonuje się dodatkowo rezonans magnetyczny (MR) z kontrastem (zob. Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny w okulistyce).
Jakie są sposoby leczenia?
Jeśli znamię nie jest duże i nie przesłania źrenicy, wystarczy je obserwować. Gdy rośnie i staje się niebezpieczne dla widzenia, można podawać kortykosteroidy (6 mg
Niezależnie od obserwacji bądź leczenia znamienia truskawkowego należy wyrównać wady refrakcji oraz leczyć niedowidzenie i zez.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Guz znika samoistnie albo zostaje usunięty za pomocą wspomnianych powyżej metod. Efektem terapii może być całkowite wyleczenie.
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Wskazane są okresowe kontrole u lekarza okulisty, terminy ustala lekarz leczący, możliwe jest leczenie niedowidzenia oka i operacja zeza.