×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Znamię truskawkowe – naczyniak powieki

prof. dr hab. med. Bronisława Koraszewska-Matuszewska
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 5
Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

Co to jest i jakie są przyczyny?

Znamię truskawkowe, to naczyniak, który jest guzem łagodnym. Znamię truskawkowe jest płaską, czerwoną zmianą powiek zbudowaną z poszerzonych naczyń włosowatych. Częściej występuje w powiece górnej. W rzadkich przypadkach może wrastać do oczodołu. Pojawia się w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia, wzrasta do 12. miesiąca życia, po czym zaczyna się zmniejszać, aż najczęściej całkiem zanika, zwykle do 7. roku życia.

Jak często występuje?

Występuje często, niektórzy autorzy podają, że u 1 na 10 dzieci, w 30% przypadków istnieje od urodzenia, u 95% chorych pojawia się do 6. miesiąca życia, częściej u dziewczynek niż u chłopców.

Jak się objawia?

W skórze powieki, najczęściej górnej, widoczny jest płaski, czerwony guz różnej wielkości. Ma on nieregularną powierzchnię przypominającą truskawkę, skąd bierze się jego nazwa. Może ograniczać ruchomość powiek, zwężać szparę powiekową, a nawet ją całkowicie przesłaniać (zob. Opadnięcie powieki [ptoza]). Wówczas bywa przyczyną powstania niedowidzeniazeza. Dzieje się tak w 30% przypadków znamienia truskawkowego, które może mieć także rozległą postać okołogałkową, znajdując się w oczodole, powiekach, obejmować skórę czoła i policzka. Rośnie powiększając rozmiary przez 2 pierwsze lata życia.

Jak lekarz stawia diagnozę?

Znamię truskawkowe ma charakterystyczny wygląd i nie budzi wątpliwości diagnostycznych. Lekarz mierzy je i zapisuje jego rozmiary w milimetrach oraz odnotowuje jego umiejscowienie. Ocenia szerokość szpary powiekowej i zaznacza ruchomość powiek, zwracając przy tym uwagę, czy źrenica jest odsłonięta. Bada osadzenie gałek ocznych (ewentualny wytrzeszcz), ich ustawienie (możliwy zez) i ruchomość (zob. Badanie wytrzeszczu [egzoftalmometria]). Poza tym lekarz wykonuje pełne badanie okulistyczne obu oczu obejmujące pomiar ostrości wzroku (zob. Badanie ostrości wzroku do daliBadanie ostrości wzroku do bliży) i ciśnienia wewnątrzgałkowego (zob. Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego [tonometria]) oraz biomikroskopową (zob. Badanie w lampie szczelinowej [biomikroskopia]) ocenę przedniego odcinka gałek ocznych. Po 2-krotnym zakropleniu do oczu 0,5–1% tropikamidu i bada refrakcję i dno oczu (zob. Badanie wady wzroku [wady refrakcji]Wziernikowanie dna oka [oftalmoskopia]).

W razie wątpliwości diagnostycznych wykonuje się dodatkowo rezonans magnetyczny (MR) z kontrastem (zob. Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny w okulistyce).

Jakie są sposoby leczenia?

Jeśli znamię nie jest duże i nie przesłania źrenicy, wystarczy je obserwować. Gdy rośnie i staje się niebezpieczne dla widzenia, można podawać kortykosteroidy (6 mg betametazonu i 40 mg triamcynolonu) bezpośrednio do tkanki guza. Jeśli skutek jest pozytywny, ale niepełny, zastrzyki można powtarzać co 6 tygodni (najwyżej 4 razy). W rzadkich przypadkach wraz z zanikiem naczyniaka może wystąpić scieńczenie i odbarwienie skóry, opisano też zator tętnicy środkowej siatkówki powodujący ślepotę oka. Kortykosteroidy można też podać ogólnie, najlepiej po uzgodnieniu z pediatrą, choć wiadomo, że stosowane przez dłuższy czas mają działania niepożądane m.in. przyrost masy ciała. W rozległych lub przesłaniających szparę powiekową albo uciskających gałkę oczną naczyniakach bywa stosowany interferon alfa. Może także być podawany doustnie propranolol w dawkach obliczanych indywidualnie dla pacjenta. Leczenie wspomaga laser powierzchowny ( pulsed dye laser – PDL; laser pulsacyjny barwnikowy) szczególnie w owrzodzonych lub szybko rosnących naczyniakach. Po laseroterapii obserwuje się u niektórych pacjentów odbarwienie i zanik skóry. W wyjątkowych przypadkach istnieją wskazania do leczenia operacyjnego i wówczas uzyskane tkanki należy przesłać do badania anatomopatologicznego.

Niezależnie od obserwacji bądź leczenia znamienia truskawkowego należy wyrównać wady refrakcji oraz leczyć niedowidzenie i zez.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

Guz znika samoistnie albo zostaje usunięty za pomocą wspomnianych powyżej metod. Efektem terapii może być całkowite wyleczenie.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?

Wskazane są okresowe kontrole u lekarza okulisty, terminy ustala lekarz leczący, możliwe jest leczenie niedowidzenia oka i operacja zeza.

UWAGA!

Badanie okulistyczne dziecka jest nieinwazyjne i niebolesne. Odbywa się w pozycji siedzącej i leżącej niemowlęcia lub dziecka, dlatego bezpośrednio przed badaniem nie należy ich karmić, poić i podawać słodyczy, aby uniknąć zachłyśnięcia. Przed badaniami wskazane jest okazanie okuliście książeczki zdrowia dziecka oraz kart informacyjnych z ewentualnego leczenia szpitalnego.
18.03.2014
Wybrane treści dla Ciebie
  • Jęczmień na oku - przyczyny, jak się go pozbyć, czy jest groźny?
  • Łagodne zmiany guzkowe powiek
  • Rak podstawnokomórkowy powiek
  • Gradówka (guzek na powiece) - jak powstaje, objawy, postępowanie i leczenie
  • Złośliwe guzy powiek
  • Rak kolczystokomórkowy powiek
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta