Postępowanie
Pamiętaj!
na każdym etapie postępowania możesz poprosić o radę dyspozytora medycznego 999.Upewnij się, że można bezpiecznie podejść do poszkodowanego.
Jeśli uważasz, że nie jest bezpiecznie – nie podchodź! Wezwij służby ratunkowe i poczekaj.
Poleć poszkodowanemu, aby usiadł np. na ziemi.
Pomóż mu przyjąć najwygodniejszą dla niego pozycję. Możesz wykorzystać do tego meble, poduszki, torby lub asekurować go samemu.
Jeśli w wyniku urazu powstała silnie krwawiąca rana, przejdź do ⇒ KRWOTOK
Jeżeli doszło do amputacji (odcięcia) jakiejś części ciała, przejdź do ⇒
AMPUTACJA
Ustabilizuj i zabezpiecz kończynę
Rękę lub nogę, która boli w wyniku doznanego urazu, należy ustabilizować ręcznie w takiej pozycji, w której poszkodowany będzie odczuwał najmniejsze dolegliwości. Poproś poszkodowanego, aby pomógł ci zdrową ręką lub podpowiedział, co zrobić.
Z bolącej kończyny należy zdjąć biżuterię, zegarek lub rozpiąć obuwie poszkodowanego.
Odciążenie i ograniczenie ruchu urażonej ręki lub nogi
- uraz kości kończyny górnej (ramię, przedramię, ręka) – postaraj się unieruchomić dwa stawy sąsiadujące z bolącą kością, tak aby się nie zginały (możesz umieścić rękę na chuście, koszuli lub pasku zawiązanym na szyi) – w pozycji najwygodniejszej dla poszkodowanego
- uraz stawu kończyny górnej (bark, łokieć, nadgarstek, stawy w palcach) – postaraj się unieruchomić dwie kości sąsiadujące z bolącym stawem (tak, aby nie można zginać ani prostować ręki w bolącym stawie) – w pozycji najwygodniejszej dla poszkodowanego
- uraz kości kończyny dolnej (udo, podudzie, kości stopy) – postaraj się unieruchomić dwa stawy sąsiadujące z bolącą kością, tak aby się nie zginały (możesz ostrożnie przywiązać kończynę do zdrowej nogi za pomocą dostępnych materiałów, tak aby uniemożliwić poruszanie) – w pozycji najwygodniejszej dla poszkodowanego
- uraz stawu kończyny dolnej (biodro, kolano, kostka) – jeśli poszkodowany nie rusza nogą i znajduje się w komfortowej pozycji, to może w niej zostać, jeżeli nie – postaraj się unieruchomić dwie kości sąsiadujące z bolącym stawem (możesz podłożyć pod staw np. poduszki lub ostrożnie przywiązać kończynę do zdrowej nogi za pomocą dostępnych materiałów, tak aby uniemożliwić poruszanie) – w pozycji najwygodniejszej dla poszkodowanego
Jeśli doszło do widocznego zniekształcenia kości lub stawu – nie próbuj nastawiać kończyny (prostować do prawidłowego kształtu)!
Postępuj, tak jak w instrukcji powyżej – zawsze w pozycji zastanej i najwygodniejszej dla poszkodowanego.
Jeśli zauważyłeś, że uszkodzona kość przebiła skórę, delikatnie zabezpiecz miejsce krwawienia opatrunkiem
(uważając na krew – szczegółowe informacje o zabezpieczeniu się przed kontaktem z krwią znajdziesz tutaj ⇒ „KRWOTOK”) i ustabilizuj kończynę zgodnie z powyższą instrukcją.
Nie podawaj poszkodowanemu żadnych leków, nie pozwól jeść ani pić.
Jeśli poszkodowany jest w stanie się poruszać i samodzielnie dojechać do szpitala, powinien od razu po zabezpieczeniu urazu udać się na najbliższy szpitalny oddział ratunkowy (SOR)
Wezwij zespół ratownictwa medycznego (999 lub 112)
- jeśli poszkodowany nie jest w stanie się poruszać ani samodzielnie dojechać do szpitala
- powiedz dyspozytorowi, skąd dzwonisz (miasto, adres, opis nietypowego miejsca) oraz że poszkodowany ma uraz kończyny i nie jest w stanie samodzielnie się poruszać
- nie rozłączaj się z dyspozytorem, poczekaj na ewentualne pytania lub instrukcje
Jeżeli poszkodowany jest niepełnoletni, pomóż mu skontaktować się z jego rodzicami.
Ich obecność będzie niezbędna do rozpoczęcia badań i leczenia po przyjeździe do szpitala.
