×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Przewodnik po świadczeniach dla osób z niepełnosprawnością - aktywność zawodowa (część 2)

Jerzy Dziekoński
Kurier MP

Osoby z niepełnosprawnością mogą korzystać z szeregu przywilejów, uprawnień, ulg i zasiłków. Poniżej przedstawiamy przewodnik, w którym wyjaśniamy, jaka pomoc i na jakiej podstawie im przysługuje.

Warsztaty Terapii Zajęciowej

Osoby z niepełnosprawnością mogą być uczestnikami warsztatu terapii zajęciowej. Uczestnictwo w WTZ jest jedną z podstawowych form rehabilitacji zawodowej i społecznej osób z niepełnosprawnością.

Przepisy ustawy o rehabilitacji (...) definiują warsztat jako „wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówkę stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia”.

Głównym celem WTZ, poza rehabilitacją społeczną, jest aktywizacja zawodowa w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia przez osoby z niepełnosprawnością.

Realizacja powyższych celów zmierza do usamodzielnienia uczestników, poprzez wyposażenie ich w umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej, a także rozwijania psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy.

Wspieranie zatrudnienia

Ponadto należy zauważyć, że jednym z priorytetów polityki społecznej państwa jest wspieranie zatrudnienia osób z niepełnosprawnością przede wszystkim tych, które mają największe trudności w wejściu i samodzielnym utrzymaniu się na rynku pracy.

Mechanizmy i instrumenty rynku pracy, wspomagające zatrudnienie osób z niepełnosprawnością, zawarte są zarówno w przepisach ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz 1265, z późn. zm.), jak i ustawy o rehabilitacji (...).

Ustawa o rehabilitacji (...) zawiera szereg regulacji mających na celu skuteczną i trwałą aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnością.

Instrumenty aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością dzielą się na adresowane bezpośrednio do tych osób jak i te kierowane do pracodawców/przedsiębiorców zatrudniających bądź zainteresowanych ich zatrudnieniem.

Do instrumentów wspierających pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnością zaliczyć można:

  • miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością – pracodawcy przysługuje ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością zaliczonego do znacznego, umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności w kwocie odpowiednio: 1800 zł, 1125 zł i 450 zł. Kwoty te zwiększa się o 600 zł w przypadku osób z niepełnosprawnością, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych. Jest to instrument najpopularniejszy wśród pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnością, na który przeznaczana jest największa kwota środków PFRON – ok. 3 000 000 tys. zł rocznie;
  • zwrot kosztów związanych z przystosowaniem stanowisk pracy i pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb pracownika z niepełnosprawnością, a także kosztów adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie z niepełnosprawnością wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy oraz zakupu i autoryzacji oprogramowania na użytek pracowników z niepełnosprawnością oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności;
  • zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby z niepełnosprawnością do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia;
  • zwrot kosztów szkolenia pracownika z niepełnosprawnością;
  • zwrot miesięcznych kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi z niepełnosprawnością w pracy oraz szkolenia tego pracownika;
  • zwolnienie z wpłat na PFRON;
  • obniżenie wpłat z tytułu zakupu produkcji lub usługi u pracodawcy uprawnionego do udzielania ulg we wpłatach na PFRON.

Istnieją również instrumenty rehabilitacji zawodowej kierowane bezpośrednio do osób z niepełnosprawnością. Wśród nich wyróżnić można instrumenty skierowane do osób z niepełnosprawnością bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu takie jak:

  1. uprawnienie do korzystania przez te osoby z usług i instrumentów rynku pracy przewidzianych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w tym m.in. szkoleń, staży, przygotowania zawodowego dorosłych, prac interwencyjnych, studiów podyplomowych czy bonu na zasiedlenie, szkoleniowego lub stażowego; oraz instrumenty wsparcia skierowane do osób z niepełnosprawnością zainteresowanych podjęciem lub prowadzących działalność gospodarczą, jak:
  2. jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej lub wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej;
    Osoba z niepełnosprawnością, zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu, może otrzymać ze środków PFRON jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na podjęcie działalności w formie spółdzielni socjalnej na jednego członka założyciela spółdzielni oraz na jednego członka przystępującego do spółdzielni socjalnej po jej założeniu, jeżeli nie otrzymała bezzwrotnych środków publicznych na ten cel.
  3. dofinansowanie do 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie tej działalności;
    Osoba z niepełnosprawnością prowadząca działalność gospodarczą albo własne lub dzierżawione gospodarstwo rolne może otrzymać, ze środków PFRON dofinansowanie do wysokości 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie tej działalności, jeżeli:
    – nie korzystała z pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo pożyczka została w całości spłacona lub umorzona;
    – nie otrzymała bezzwrotnych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo prowadziła tę działalność co najmniej przez 24 miesiące od dnia otrzymania pomocy na ten cel.
  4. refundacji składek na ubezpieczenia społeczne dla osób z niepełnosprawnością prowadzących działalność gospodarczą lub rolniczą;
    Zgodnie z art. 25a ustawy o rehabilitacji (...) możliwa jest refundacja, ze środków PFRON:
    – osobie z niepełnosprawnością wykonującej działalność gospodarczą obowiązkowych składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe do wysokości odpowiadającej wysokości składki,– rolnikowi z niepełnosprawnością lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za domownika z niepełnosprawnością, składki na ubezpieczenia społeczne rolników – w tym – wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe.

Refundacja, osobie z niepełnosprawnością prowadzącej działalność gospodarczą, przysługuje w wysokości:

  1. 100 % kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
  2. 60 % kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
  3. 30 % kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Jednocześnie Biuro informuje, że osobie z niepełnosprawnością przysługują przedstawione poniżej uprawnienia pracownicze:

Czas pracy osoby z niepełnosprawnością – stosownie do przepisu art. 15 ustawy o rehabilitacji (...) – nie może on przekroczyć 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Natomiast czas pracy osoby z niepełnosprawnością zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo (art. 15 ust. 2 ww. ustawy). Wymiar czasu pracy, o którym mowa wyżej, obowiązuje od dnia przedstawienia pracodawcy zaświadczenia o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy.

Ustawa o rehabilitacji (...) wprowadza zakaz zatrudniania osób z niepełnosprawnością w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Istnieją jednak wyjątki od tej zasady, bowiem zgodnie z przepisem art. 16 ww. ustawy, przepisów jej art. 15 nie stosuje się:
- do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
- gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

Zgodnie z przepisami:

  1. art. 17 ustawy o rehabilitacji (...) osoba z niepełnosprawnością ma prawo do dodatkowej przerwy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy;
  2. art. 19 ust. 1 ww. ustawy, osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba zaliczona do jednego ze wskazanych stopni niepełnosprawności nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności;
  3. art. 20 ust. 1 ww. ustawy, osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:
    - w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku pod warunkiem, że zostanie skierowana do uczestnictwa w turnusie na wniosek lekarza, pod którego opieką się znajduje. Zgodnie z art. 20 ust. 3 ww. ustawy, łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego i zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, nie może przekroczyć łącznie 21 dni roboczych w roku kalendarzowym;
    - w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

17.09.2018
Zobacz także
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta