×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Diastema


Zakład Dydaktyki Medycznej - Wydział Lekarski, Kraków

Co to jest diastema i jakie są jej przyczyny?

Diastema to przerwa występująca między siekaczami przyśrodkowymi górnymi (jedynkami górnymi) (ryc. 1). Może być wywołana wadą ortodontyczną, brakiem siekaczy bocznych, mikrodoncją (czyli nieprawidłowo małymi wymiarami zębów), obecnością zęba nadliczbowego (czyli nieprawidłowego zęba znajdującego się w kości od strony podniebiennej za siekaczami), obecnością nisko przyczepionego i rozbudowanego wędzidełka wargi górnej (gdy odciągnie się górną wargę do góry i do przodu to pomiędzy dziąsłem a wargą, w linii pośrodkowej widoczne jest napięte pasmo śluzówki), jak również wcześniej przebytego urazu, w wyniku którego nastąpiło przemieszczenie jednego lub obu siekaczy.
Występuje również fizjologicznie u dzieci w okresie wymiany uzębienia.

Ważne: jeśli diastema pojawia się nagle i szybko się powiększa, może to świadczyć o chorobie przyzębia lub rozwoju zmiany nowotworowej.

Jak się objawia?

Diastema jest dość łatwo zauważalna ze względu na miejsce występowania. Przerwa miedzy siekaczami jest widoczna nie tylko w trakcie uśmiechu, lecz również w trakcie mowy, a czasami nawet wtedy, gdy warga jest w spoczynku. Jedną ze słynniejszych posiadaczek diastemy jest piosenkarka Madonna.

Co robić w razie wystąpienia objawów?

Diastema jest przez wiele osób uznawana za defekt kosmetyczny i wyłącznie od osobistej oceny pacjenta zależy to, czy będzie chciał ją „zamknąć” czy nie. Zabieg zamykania diastemy jest dość popularnym zabiegiem, ale niektórzy – tak jak Madonna – uważają diastemę za swój atut i pozostawiają zęby bez ingerencji.

Jak lekarz stawia diagnozę?

Już na pierwszy rzut oka lekarz jest w stanie postawić rozpoznanie.

Jakie są sposoby leczenia?

Dostępnych jest kilka sposobów leczenia różniących się przede wszystkim poziomem ingerencji w ząb, trwałością, estetyką i ceną.

Najłatwiejszym, najtańszym i najszybszym sposobem jest uzupełnienie luki estetycznym materiałem kompozytowym. Polega to na „doklejeniu” materiału kompozytowego w taki sposób, aby imitował ząb.

Ważne jest, aby dodać równomiernie materiał do obu zębów siecznych, by jeden z nich nie był nadmiernie poszerzony, a drugi zwężony. Minusem takiego leczenia jest czasami niedostateczna estetyka uzupełnienia oraz występowanie zmiany jego koloru po pewnym okresie. Dodatkowo nadbudowany materiał kompozytowy może ulegać odłamaniu, najczęściej przy brzegu siecznym. Największą korzyścią ze stosowania tego sposobu leczenia jest pozostawienie niezmienionej lub prawie niezmienionej struktury naturalnego zęba. Dodatkową korzyścią jest możliwość łatwej naprawy uszkodzeń w razie ukruszenia bądź odłamania, jak również możliwość łatwej zmiany koloru, jeśli uzupełnienie okaże się niedopasowane kolorystycznie (kontrolę dopasowania koloru robi się dopiero na wizycie kontrolnej, co najmniej po 2 dniach).

Kolejnym sposobem leczenia jest zastosowanie licówki porcelanowej. W tej metodzie konieczne jest delikatne (0,3–0,5mm) zeszlifowanie powierzchniowej warstwy szkliwa (budowa zęba opisana została w artykule na temat ścierania zębów), tworząc w ten sposób miejsce na przyszłą licówkę. Bardzo ważne jest precyzyjne szlifowanie szkliwa, aby zapobiec przypadkowemu oszlifowaniu zębiny. Taki błąd niepotrzebnie osłabi ząb, powodując jednocześnie zmniejszenie siły „przyklejenia” licówki do jego powierzchni.

Korona protetyczna jest rozwiązaniem najbardziej ingerującym w ząb i jeżeli taki ząb nie jest mocno zniszczony, zawsze odradzam takie rozwiązanie swoim pacjentom. Zastosowanie korony rodzi jeden podstawowy problem – konieczność jej wymiany po pewnym okresie. Może się wtedy okazać, że próchnica wtórna (próchnica występująca na granicy tkanek zęba i materiału wypełniającego) tak bardzo zniszczyła ząb (czego nie widać przez koronę), że nie będzie już dla niego ratunku i trzeba będzie go usunąć.

Najmniej inwazyjnym w stosunku do tkanek zęba sposobem zamknięcia diastemy jest leczenie ortodontyczne. Im wcześniej się je rozpocznie, tym szybszy i bardziej stabilny efekt się uzyska. W obecnych warunkach w zasadzie nie ma górnej granicy wieku leczenia ortodontycznego, ale należy pamiętać, że z wiekiem jest ono trudniejsze i może wymagać długoletniego utrzymywania retencji (czyli aparatu ruchomego lub przyklejonego do wewnętrznej powierzchni zębów drucika), aby zęby nie wróciły do poprzedniej pozycji.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

Każdy z wymienionych powyżej sposobów spowoduje całkowite zamknięcie diastemy. Różnica polega na czasie leczenia, jego cenie, efekcie estetycznym oraz trwałości wyników leczenia.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?

W przypadku każdego ze sposobów leczenia najważniejsza jest higiena jamy ustnej (pozwalająca uniknąć przebarwień wypełnień oraz próchnicy wtórnej), jak również regularne wizyty kontrolne u dentysty, na których lekarz sprawdzi szczelność uzupełnień i – jeśli będzie taka konieczność – wypoleruje je, zapobiegając tym samym powstawaniu próchnicy wtórnej. W przypadku leczenia ortodontycznego najważniejsze będzie stosowanie retencji (w formie zalecanej przez ortodontę), jak również regularne zgłaszanie się na wizyty kontrolne. Jeśli zęby zaczną się przemieszczać, to dzięki częstym wizytom ortodonta będzie mógł skorygować retainer, aby utrzymać niezmieniony efekt leczenia.

Co robić, aby uniknąć zachorowania?

Jedną z możliwości zapobiegania powstawania diastemy jest wycięcie we wczesnym wieku nadmiernie rozbudowanego wędzidełka wargi górnej bądź usunięcie zęba nadliczbowego, jeśli zostanie on wykryty (ze względu na ochronę radiologiczną dzieci nie wykonuje się u nich rutynowo zdjęć RTG). Ważne jest też wczesne podjęcie leczenia ortodontycznego u dziecka, jeśli ortodonta zaleci takie leczenie.

21.10.2015
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta