Ministerstwo Finansów ogłosiło główne założenia do Krajowego Planu Działań Administracji Podatkowej na 2016 r., czyli wskazało zjawiska i obszary, na których organy podatkowe w przyszłym roku powinny skupić swoje działania. Jednym z takich obszarów są usługi medyczne.
Fragment obrazu Martinusa van Reymerswaele "Poborcy podatków". Autor, niderlandzki malarz z okresu manieryzmu, stworzył ponad 20 wersji tego obrazu. Il. Wikimedia
Jak wyjaśnia resort finansów, chodzi zarówno o porady lekarskie, działalność dentystyczną, praktykę pielęgniarek i położnych, jak i działalność szpitali sanatoriów, prewentoriów, centrów rehabilitacyjnych oraz pozostałych placówek medycznych zapewniających pacjentom zakwaterowanie i wyżywienie, a także działalność paramedyczną.
MF wylicza, że w tej branży na dzień 30 czerwca 2014 r. w rejestrze REGON zarejestrowanych było 188 343 aktywne podmioty, tj. o 3,7% więcej niż rok wcześniej. Dla porównania liczba podmiotów na analogiczny dzień 2012 r. wynosiła 174 962, a w 2011 r. – 169 364. Systematycznie wzrasta zatem liczba przedsiębiorców funkcjonujących w tym sektorze.
"Rozwój rynku usług zdrowotnych spowodował coraz większe zainteresowanie lekarzy prowadzeniem prywatnej praktyki nie tylko jako źródła dodatkowych dochodów, ale także jako podstawowej formy wykonywania zawodu" - twierdzi MF.
Przychody związane z prowadzeniem praktyk lekarskich mogą być opodatkowane w formie: karty podatkowej, ryczałtu ewidencjonowanego, opodatkowania na zasadach ogólnych. W większości usług medycznych są to usługi zwolnione z podatku VAT, przy czym od marca bieżącego roku istnieje ustawowy obowiązek stosowania kas rejestrujących, niezależnie od wielkości osiąganego obrotu.
"Branża ta, na co wskazują wyniki kontroli podatkowych, jak i liczne wpływające do urzędów i izb skarbowych z terenu całego kraju doniesienia podmiotów zewnętrznych, przez dłuższy okres czasu była szczególnie narażona na generowanie uszczupleń podatkowych, poprzez niewykazywanie do opodatkowania w pełnej wysokości kwoty dochodów osiągniętych z działalności, w szczególności w ramach prywatnych gabinetów lekarskich i stomatologicznych" - uważa resort.
"Funkcjonowanie w ramach tzw. szarej strefy niewątpliwie ułatwiał ustawowy brak obowiązku ewidencjonowania przychodów na kasach rejestrujących przez tę grupę zawodową. Utrudnione, z uwagi na specyficzny charakter świadczonych usług, było również wykazanie tego rodzaju nieprawidłowości w trakcie kontroli podatkowych. Usługi medyczne nie są bowiem co do zasady związane z wytwarzaniem dóbr materialnych. Są niematerialnymi usługami dla konsumentów, które trudno wycenić" - wskazuje MF.
1 maja 2011 r. poszerzono listę przedsiębiorców, którzy mają obowiązek ewidencjonowania obrotów ze sprzedaży towarów i usług za pomocą kas rejestrujących, zaliczając do niej m.in. lekarzy oraz dentystów. "Zmiana regulacji prawnych w tym obszarze nie przyczyniła się jednak w istotnym stopniu do wyeliminowania wskazanych nieprawidłowości podatkowych, z uwagi na ograniczenie obowiązku posiadania kas rejestrujących tylko do tych lekarzy/stomatologów, którzy w minionym roku podatkowym uzyskali obroty przekraczające 40 tys. zł (a przy podmiotach rozpoczynających działalność w tym roku - powyżej kwoty 20 tys. zł)" - twierdzi resort.
"Brak wykazywania obrotów w pełnej wysokości (a jedynie w kwocie nie przekraczającej ustawowego limitu) w dalszym ciągu eliminował bowiem powinność dysponowania kasą rejestrującą i ewidencjonowania za jej pomocą przychodów, ułatwiając tym samym ukrycie faktycznych rozmiarów prowadzonej działalności gospodarczej" - dodaje MF.
Z tej też przyczyny, na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz. 1544), od 1 marca 2015 r. na każdego lekarza i lekarza dentystę, który przyjmuje pacjentów i pobiera od nich zapłatę za usługę, nałożono obowiązek rejestrowania takiej transakcji na kasie rejestrującej.
Wg MF, wyniki przeprowadzonych kontroli podatkowych w okresie obejmującym drugie półrocze 2014 r. oraz pierwsze półrocze 2015 r. wskazują, że nieprawidłowości podatkowe z najwyższymi kwotami uszczupleń generowali przede wszystkim przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie praktyk lekarskich: specjalistycznej, ogólnej oraz dentystycznej.
Jak wylicza resort, największa ich liczba wiązała się z niedokonywaniem wpłat zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku, niewywiązywaniem się z obowiązku płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych oraz ewidencjonowaniem faktur zakupu niemających związku z osiąganym przychodem.