Ochronie zdrowia potrzebna jest nowa filozofia. Powinniśmy rozbić dominację lecznictwa zamkniętego, przeformułować zadania stawiane systemowi, odejść od płacenia fee-for-service. O wyzwaniach stojących przed nowym ministrem zdrowia pisze dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, wiceprzewodnicząca Rady NFZ.
Dr Małgorzata Gałązka-Sobotka. Kadr z nagrania Uczelni Łazarskiego
Nowy minister będzie musiał określić, w jakim systemie chcemy funkcjonować – czy takim, który jest nastawiony na profilaktykę, ograniczanie kosztów pośrednich, szybką diagnostykę, skuteczną rehabilitację, czy takim, który nadal chce się opierać o katalog świadczeń ocenianych z perspektywy kosztów księgowych. To bardzo istotne pytanie, bo taki katalog wyklucza traktowanie zdrowia jako inwestycji, z odsuniętą w czasie, ale wysoką stopą zwrotu, wciąż naraża nas na mówienie, że wydatki na zdrowie są kosztem systemu. A przez to uzasadnia ciągłe ich ograniczanie.
Ochronie zdrowia potrzebna jest nowa filozofia. Powinniśmy rozbić dominację lecznictwa zamkniętego na rzecz mniej kosztochłonnego, bardziej dostępnego i bardziej przyjaznego dla pacjenta lecznictwa otwartego. Powinniśmy więc przeformułować zadania stawiane ochronie zdrowia i większy nacisk położyć na dostępność i jakość leczenia w POZ i w opiece specjalistycznej. Odejść od płacenia fee-for-service, czyli za każdą wykonaną w ochronie zdrowia usługę, ograniczyć liczbę powielanych niepotrzebnie świadczeń i przenieść akcent na efektywność procesu profilaktycznego i terapeutycznego. Mierzyć zarówno efektywność systemu, jak satysfakcję jego beneficjentów, a więc pacjentów.
To ostatnie zadanie jest prawdziwym wyzwaniem dla nowego ministra. Pytanie pacjentów o satysfakcję z jakości leczenia, które jest jedną z ostatnich inicjatyw NFZ, zostało fatalnie przyjęte przez lekarzy. Uznali oni, że większość patologii systemu wynika z organizacji samego płatnika. Może tak jest, ale jednocześnie standardem w nowoczesnym świecie jest pytanie kluczowych beneficjentów danego procesu o ich ocenę i satysfakcję. Nie ulega wątpliwości, że nie uda się na kolejne lata odsuwać pacjenta od głosu.
Mam nadzieję, że nowy minister ma wizję rozwoju systemu, którą już niebawem przedstawi opinii publicznej wraz ze swoim zespołem. Jest wiele pytań, na które społeczeństwo i uczestnicy rynku zdrowia oczekują odpowiedzi. Już dzisiaj wiemy, że jedną z propozycji jest zamiana systemu ubezpieczeniowego na budżetowy. Czy to oznacza, że jako obywatele zwolnienie zostaniemy z łożenia na zdrowie? Zapewne nie, ale czy nowa danina oparta będzie o zasadę solidaryzmu? Czy zapowiadane prawo do świadczeń dla każdego obywatela oznaczać ma, że nieważne, czy łożysz na zdrowie, czy nie, masz takie prawa jak inni? Czy będzie to system oparty na monopolu płatnika publicznego (np. budżetu), czy przeciwnie – oparty na konkurencji płatników?
To więcej, niż rozwiązanie mniejszych i większych kryzysów, choć i ich czeka na nowego ministra wiele. Już na starcie konieczne jest zmierzenie się z problemami wywołanymi przez pakiet onkologiczny, rzeczywiste stawienie czoła kolejkom, dokończenie procesu mapowania potrzeb zdrowotnych, dalsza, nieprzerwana taryfikacja świadczeń, rozwiązanie problemów związanych z refundacją i niekontrolowanym eksportem leków.
To bardzo poważne zadania, ale nasze oczekiwania, jako obserwatorów i beneficjentów systemu są jeszcze większe. Zależy nam na określeniu klarownej strategii dojścia, w jasno określonej perspektywie, do nowoczesnego, efektywnego, przyjaznego dla pacjentów systemu. Wierzymy, że stoimy na progu odważnych i racjonalnych decyzji.
Not. Syl.
