Obniżanie cen urzędowych leków refundowanych nie będzie już priorytetem Ministerstwa Zdrowia – zapowiedział wiceminister zdrowia Krzysztof Łanda.
Wiceminister zdrowia Krzysztof Łanda. Fot. MZ
– Nie będzie pogoni za obniżeniem cen. Ważniejsza jest dostępność do leków refundowanych dla pacjentów. Jeśli dostępność będzie zagrożona, będziemy nawet podnosić ceny, żeby zahamować eksport – mówił wiceszef resortu zdrowia podczas jednej z sesji na Kongresie Wyzwań Zdrowotnych w Katowicach. Krzysztof Łanda spodziewa się, że deklaracja ze strony ministerstwa zachęci firmy farmaceutyczne działające w Polsce do podjęcia rozmów z resortem, które zahamują eksport leków za granicę. – Jeśli polskie oddziały firm farmaceutycznych nie będą zainteresowane by ich leki były w aptekach i nie zgłoszą gotowości do renegocjacji cen, będziemy rozmawiać bezpośrednio z zarządami koncernów – podkreślił Łanda. Zaznaczył też, że ministerstwo ma jeszcze plan awaryjny, który może zastosować, by zagwarantować pacjentom dostęp do leków, ale – jak podkreślił – jest jeszcze za wcześnie, by o tym mówić. – Na razie proponujemy podniesienie cen urzędowych.
Wiceminister zapowiedział też zmiany w Komisji Ekonomicznej oraz trwające już szkolenia jej członków. – Poziom kompetencji tego organu wzrośnie – zaznaczył. Warto przypomnieć, że Krzysztof Łanda o konieczności podniesienia kwalifikacji osób, których decyzje mają bezpośredni wpływ na politykę lekową państwa, mówił już kilka tygodni po rozpoczęciu urzędowania. – Negocjacji nie mogą prowadzić osoby, które nie przeszły kursu evidence based medicine, które nie znają się na ocenie technologii, które nie wiedzą na czym polega value based pricing, które nie potrafią spełnić pewnych standardów związanych z negocjacjami z firmami farmaceutycznymi – podkreślał w grudniu.
Krzysztof Łanda potwierdził też, że jednym z kryteriów, które będzie brać pod uwagę Komisja Ekonomiczna, będzie aktywność biznesowa w Polsce. – Jeśli ktoś produkuje leki w Polsce i stąd eksportuje, jest partnerem polskiej gospodarki i będzie traktowany inaczej podczas negocjacji cenowych – zaznaczył.
Ważną zmianą w polityce lekowej ma być bardziej elastyczna formuła czasowa wydawania decyzji refundacyjnej – dziś może być ona podjęta na 5, 3 czy 2 lata. – Jeśli minister wie, że w ciągu pół roku w danym segmencie pojawi się nowy, skuteczniejszy, bardziej opłacalny lek, powinien móc podjąć decyzję o refundacji dotychczasowego leku np. na sześć miesięcy. A po tym okresie negocjacje powinny się rozpocząć na nowo.
Być może w Polsce zacznie obowiązywać rozwiązanie, znane choćby w australijskim systemie, że jeśli Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wyda opinię negatywną, dotyczącą wpisania leku na listę refundacyjną, minister zdrowia nie będzie mógł podjąć decyzji pozytywnej. W tej chwili, jak przyznał szef AOTMiT, zdarzają się przypadki, że takie decyzji mimo opinii negatywnej są podejmowane. – Jest to jednak moja autorska propozycja, nie przedyskutowana jeszcze w resorcie – zaznaczył Łanda.
Zmiany mają objąć też leki stosowane w chorobach rzadkich i ultrarzadkich. – Leki, które są pierwszymi technologiami o udowodnionej skuteczności w chorobie ultrarzadkiej, będą traktowane inaczej. Zamiast analizy ekonomicznej we wniosku o objęcie refundacją będzie musiało się znaleźć uzasadnienie ceny. Jednocześnie Krzysztof Łanda zapowiedział, że nie oznacza to ułatwień dla firm farmaceutycznych. – Uzasadnienie ceny może być wręcz trudniejsze do przejścia – przestrzegł. Pełna analiza ekonomiczna będzie wymagana dla kolejnych pojawiających się w danym obszarze leków.
Część zmian, zapowiadanych przez Łandę, powinna wyjść naprzeciw oczekiwaniom branży farmaceutycznej.
Ma zniknąć wymóg automatycznej 25 proc. obniżki ceny dla leków po utracie ochrony patentowej, które nie mają odpowiedników.
Pojawią się możliwości wydzielania określonych leków z grupy terapeutycznej i podwyższania ich ceny – dzięki kryteriom podziału ryzyka. – Wydzielanie leków do odrębnych limitów refundacyjnych powinno zatrzymać nielegalny eksport – przewiduje Łanda.
Będą też zmiany gwarantujące firmom farmaceutycznym zachowanie poufności ceny efektywnej. – Z jednej strony zgodnie z przepisami ta poufność jest zagwarantowana, z drugiej - na podstawie danych publikowanych przez NFZ bez problemu można tę cenę efektywną obliczyć. Tak być nie powinno – przyznał Łanda.
W zakresie instrumentów dzielenia ryzyka również ma nastąpić zmiana, bo firmy farmaceutyczne będą mogły przedstawiać oferty łączne – np. dla dwóch leków.
Będą też zmiany istotne dla pacjentów. Krzysztof Łanda zapowiedział, że we wczesnych fazach prac nad decyzją refundacyjną dotyczącą konkretnego leku (np. na etapie prac nad opisem programu lekowego) będą mogły do negocjacji dołączać grupy pacjentów, bezpośrednio nim zainteresowane. – Kołderka finansowa jest jednak krótka, pacjentom zależy, żeby przeciągnąć ją na swoją stronę. Minister zdrowia musi równoważyć interesy wszystkich grup pacjentów – zaznaczył. Dlatego w końcowych fazach prac na decyzją refundacyjną do negocjacji będą zapraszani przedstawiciele również innych grup pacjentów.
Można się spodziewać, że za około siedem tygodni zespół, który ma przygotować nowy dokument na temat polityki lekowej państwa, zakończy prace. – Będzie wtedy czas na szerszą dyskusję, na przykład dotyczącą leków sierocych – zaznaczył Łanda. Wiceminister podkreślił, że równolegle trwają prace nad Narodowym Programem Chorób Rzadkich, który będzie dotyczył wszystkich, nie tylko związanych z dostępem do leków, problemów pacjentów.
Ze strony wiceministra padła też ważna zapowiedź dotycząca podsumowania działania obecnej ustawy refundacyjnej. Prawdopodobnie zostanie ono zaprezentowane na początku kwietnia. – To przygotowane przez poprzedników nie zostało zaakceptowane przez ministra – podkreślił Łanda, zaznaczając że generalnie ustawa refundacyjna jego zdaniem zasługuje na dobrą ocenę, choć niewątpliwie znajdują się w niej niefortunne rozwiązania. – Ale to implementacja przepisów była horrendalna, a nie samo prawo – stwierdził.
