Jadwiga Czyżewska, Igor Kaczmarczyk i Maciej Mańka zostali zdobywcami 3 równorzędnych pierwszych nagród w polskiej edycji 28. Konkursu Prac Młodych Naukowców UE (EUCYS). We wrześniu będą reprezentować Polskę w międzynarodowych finałach EUCYS w Brukseli. Wyniki konkursu ogłoszono w niedzielę w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Organizatorem EUCYS w Polsce, z ramienia Komisji Europejskiej, jest Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci. Laureaci pierwszych nagród otrzymali po 6 tys. zł.
Maciej Mańka, jeden ze zdobywców nagrody w Konkursie Prac Młodych Naukowców UE, prezentuje swoje badania w Liceum Ogólnokształcącym im. Słowackiego w Chorzowie, 25 lutego 2016 r. Fot. Grzegorz Celejewski / Agencja Gazeta
Jadwiga Czyżewska z Warszawy przygotowała projekt "Kolorowanie płaszczyzny, prostych i okręgów" (to interesujący problem matematyczny).
Igor Kaczmarczyk (Osiniak-Piotrowo) jest autorem projektu "Amber Drug. Badanie wpływu ekstraktów z żywic kopalnych i subfosylnych oraz kwasu 1,4-butanodiowego na wybrane mikroorganizmy". Jak wykazał, uzyskane z bursztynu substancje czynne mogłyby zwalczać chorobotwórcze bakterie w rodzaju gronkowca złocistego, nie szkodząc bakteriom jelitowym takim jak E. coli.
Z kolei Maciej Mańka (Chorzów) zaprezentował "Urządzenie do produkcji płuca-na-chipie". Jego metoda wytwarzania modelu pęcherzyka płucnego jest wielokrotnie tańsza i znacznie prostsza od dotychczasowych. Dzięki temu możliwe będzie nie tylko prowadzenie eksperymentów naukowych, ale i klinicznych testów pozwalających dobrać najlepszy sposób leczenia pacjenta z rakiem płuca.
Jury przyznało też trzy równorzędne 2. nagrody w wysokości 4 tys. zł. Zdobyli je: Anna Lewandowska z Warszawy, Damian Pikor (Warszawa) oraz Tomasz Przybyłowski z Florianowa.
Lewandowska zbadała wpływ wybranych herbat, wód mineralnych, napojów izotonicznych i energetyzujących, soków, słodzików oraz jonów strontu i selenu na powstawanie i przebieg erozji szkliwa. Jak się okazało, szczególnie szkodzą zębom „wody smakowe” oraz herbatka z hibiskusa. Jednak dodając - na przykład - do wody truskawkowej jonów strontu można ograniczyć proces erozji szkliwa. Lewandowska zdobyła dodatkowo nagrodę specjalną w wysokości 4 tys. za najlepszą pracę z biotechnologii i medycyny.
Damian Pikor odkrył, że z niszczącym sosnowe lasy grzybem można walczyć zmieniając pH gleby. Z kolei Tomasz Przybyłowski zajął się właściwościami trójkątów. Oprócz wkładu w matematykę, jego praca może mieć znaczenie praktyczne przy tworzeniu oryginalnych wzorów parkietów, płytek podłogowych czy mozaik.
Trzy równorzędne trzecie nagrody i po 2 tys. zł zdobyli: Bartłomiej Bekier z Łodzi (opracował hydrożelowy opatrunek, który uwalnia leki i sygnalizuje zmianą koloru, kiedy należy go zmienić); Jakub Morawski z Bielska-Białej (za mapę rozmieszczenia obłoków wodoru w Drodze Mlecznej) i Krzysztof Zamarski z Krakowa (praca o ciągach komplementarnych, która może mieć zastosowanie w nowych gałęziach matematyki, a także w kryptologii).
Laureaci konkursu mają też prawo do uzyskania indeksów na wyższe uczelnie w Polsce na takich samych zasadach, jak w przypadku laureatów olimpiad przedmiotowych, ale na dowolnym kierunku studiów.
W międzynarodowych finałach EUCYS biorą udział laureaci konkursów krajowych. Tematyka prac obejmuje nauki ścisłe, przyrodnicze, technikę, a od 2004 r. także nauki społeczne i ekonomiczne. Każdy kraj może zgłosić najwyżej trzy prace. Nie mogą one mieć więcej niż trzech autorów. Oprócz Europejczyków w konkursie biorą udział m.in. reprezentanci USA i Chin. Pierwsza edycja konkursu odbyła się w roku 1989.
Polska od 21 lat bierze udział w EUCYS - z imponującymi sukcesami. Z kilkudziesięciu krajów biorących udział w EUCYS pod względem liczby zdobytych dotąd nagród lepsi od nas są tylko Niemcy (nawet jeśli liczyć statystyki z lat, gdy nie braliśmy udziału).
