W prokuraturach powstają wyspecjalizowane piony lub zespoły, które mają się zajmować postępowaniami w sprawach błędów medycznych. Jeden efekt tego działania łatwo już teraz przewidzieć – lawinę skarg od pacjentów lub ich rodzin.
Powstawanie w prokuraturach struktur, które mają zajmować się błędami medycznymi, jest możliwe dzięki temu, że od 15 kwietnia 2016 r. obowiązuje rozporządzenie ministra sprawiedliwości (Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury), które – jak czytamy na stronie Prokuratury Generalnej, „przewiduje możliwość tworzenia odrębnych komórek organizacyjnych zajmującymi się sprawami karnymi związanymi z błędami lekarskimi”.
Prof. Eleonora Zielińska. Fot. Jerzy Gumowski / Agencja Gazeta
– Jestem temu przeciwna. To stymulowanie ludzi do składania skarg. Często czują się pokrzywdzeni i nie chcą przyjąć do wiadomości, że czasem tak jest, iż pacjent umiera pomimo leczenia. Spodziewam się, że prokuratury zostaną zalane teraz skargami, także tymi przedawnionymi – mówi karnistka z Uniwersytetu Warszawskiego prof. Eleonora Zielińska.
Jaki jest powód takiego wydzielenia w prokuraturach? „Liczba spraw karnych dotyczących błędów lekarskich i ich skomplikowany charakter to podstawowe powody przyjęcia nowych rozwiązań sprzyjających specjalizacji prokuratorów w tych sprawach” – czytamy w komunikacie Prokuratury Generalnej.
– Problem w tym, że bardzo rzadko mamy do czynienia z błędem lekarskim. Jeśli pacjentowi wytnie się niewłaściwą nerkę, to najczęściej mamy do czynienia z niedochowaniem należytej staranności i błędem organizacyjnym – mówi pani profesor.
Podkreśla, że jest za tym, by błędami związanymi z leczeniem i diagnozowaniem zajmowali się prokuratorzy, którzy mają sporą wiedzę na temat prawa medycznego. Ale powoływanie specjalnych pionów ma – jej zdaniem – fatalny odbiór społeczny.
Dr Krzysztof Kordel. Fot. wil.org.pl
Tego samego zdania jest lekarz sądowy i biegły dr Krzysztof Kordel, pełniący funkcję prezesa Wielkopolskiej Okręgowej Rady Lekarskiej. Skojarzenie jest zresztą proste: są przecież w prokuraturach działy ds. przestępczości zorganizowanej.
- Staram się dostrzec w tym działaniu pozytywy. Jest jasne, że prokurator, który ma sprawę medyczną raz na 200 innych, ma z nią problem. Niepokoi mnie jednak odbiór społeczny wydzielania osobnych pionów i zespołów, bo trochę wygląda to tak, że powstaje wydział ds. bandytów w białych kitlach – mówi.
Jakie są szczegóły rozwiązania? W prokuraturach regionalnych mogą być utworzone działy zajmujące się prowadzeniem i nadzorowaniem spraw dotyczących błędów medycznych, których skutkiem jest śmierć pacjenta. Natomiast na poziomie prokuratur okręgowych mogą być utworzone działy do prowadzenia i nadzorowania wspomnianych spraw, których skutkiem jest ciężkie uszkodzenie ciała człowieka.
Ponadto, jeżeli w prokuraturze regionalnej lub okręgowej nie zostały utworzone wspomniane działy, prokurator regionalny lub okręgowy może powierzyć prowadzenie i nadzorowanie tych spraw, jednemu lub kilku prokuratorom. Samodzielne Działy do Spraw Błędów Medycznych zostały utworzone w prokuraturach regionalnych w Warszawie, Katowicach, Krakowie i Lublinie, a w prokuratorach regionalnych w Łodzi, Gdańsku, Szczecinie, Wrocławiu, Rzeszowie, Białymstoku i Poznaniu sprawami związanymi z błędami lekarskimi będą zajmować się koordynatorzy.
Zbigniew Ziobro. Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta
W obawach wyrażanych wobec nowego rozwiązania zarówno przez prawników, jak i środowisko medyczne, znaczenie ma zapewne fakt, że rozporządzenie wydał Zbigniew Ziobro.
Był ministrem sprawiedliwości w poprzednim rządzie Prawa i Sprawiedliwości. Szefem Centralnego Biura Antykorupcyjnego był wówczas Mariusz Kamiński, obecnie koordynator służb specjalnych. Prowadzono wtedy kampanię antykorupcyjną w ochronie zdrowia. Efektem były głośne aresztowania i procesy lekarzy: dr. Mirosława Garlickiego ze szpitala MSWiA oraz gen. prof. Jana Podgórskiego z Wojskowego Instytutu Medycznego przy ul. Szaserów.
Odnosząc się do tego pierwszego, Zbigniew Ziobro na konferencji prasowej powiedział, że „już nikt nigdy przez tego pana życia pozbawiony nie będzie”. Tego dnia Mirosław Garlicki w świetle kamer został wyprowadzony ze szpitala w kajdankach. Sądy oczyściły Garlickiego z zarzutu zabójstwa w zamiarze ewentualnym, które stawiła mu prokuratura na podstawie materiałów CBA.
Ziobro przegrał natomiast proces cywilny z dr. Garlickim za cytowaną wyżej wypowiedź na konferencji prasowej. Ostatecznie lekarz został skazany na rok więzienia w zawieszeniu na dwa lata i grzywnę za przyjęcie ponad 17,5 tys. zł od pacjentów. Ogółem został skazany za część zarzutów korupcyjnych z łącznej liczby 42 zarzutów, jakie usłyszał. Uniewinniono go od 23 zarzutów, m.in. mobbingu wobec podwładnych i części zarzutów korupcyjnych.
Prof. Jan Podgórski został natomiast nazwany „lekarzem gangsterów”. Mariusz Kamiński, informując o jego zatrzymaniu, na konferencji prasowej mówił, że miał on „organizować najgroźniejszym przestępcom w Polsce dokumentację medyczną”. Sprawa profesora zaczęła się od anonimu o rzekomych łapówkach od pacjentów, zwłaszcza tych, którzy mieli problemy z wymiarem sprawiedliwości. Profesor został prawomocnie oczyszczony ze wszystkich zarzutów.
Konstanty Radziwiłł. Fot. Dawid Zuchowicz / Agencja Gazeta
Niepokoić muszą też przyjęte przepisy o prokuraturze, która daje prokuratorowi krajowemu – czyli obecnie Zbigniewowi Ziobrze – możliwość bezpośredniego wpływania na postępowania prokuratorskie.
Ministrem zdrowia jest obecnie Konstanty Radziwiłł, który w czasach poprzedniego rządu PiS był aktywnym działaczem samorządowym. Samorząd lekarski występował w obronie lekarzy. Co mówi teraz o działaniach swojego kolegi z Rady Ministrów?
- Ministrowie wzajemnie nie oceniają swoich działań – odpowiedział na ostatniej konferencji prasowej na pytanie o jego punkt widzenia na powstawanie oddzielnych pionów śledczych dotyczących błędów medycznych. Dodał, że prokuratury zajmują się przestępstwami, zaś w resorcie zdrowia trwają prace nad stworzeniem nowego modelu dochodzenia pozasądowego rekompensat za szkody medyczne.
