– Nasze wyjście do bezdomnych to rodzaj wizyty domowej tam, gdzie oni przebywają. Na Planty wychodzimy od roku. Te regularne spotkania pomagają w procesie leczenia – powiedziała lek. Maria Maciaszek z Fundacji „Przystań Medyczna”, która wzięła udział w spotkaniu „Ludzie bezdomni” w Collegium Medicum UJ.
Akcja "Zupa na Plantach" w Krakowie, polegająca na częstowaniu bezdomnych ciepłym posiłkiem, rozdawaniu ubran, udzielaniu pomocy medycznej i wspólnym spędzaniu czasu. Fot. Mateusz Skwarczek / Agencja Gazeta
W środowy wieczór 24 kwietnia w Auli Nowodworskiego CM UJ dyskutowano na temat bezdomności. Wśród zaproszonych gości byli Kamilla Dołowska, Współprzewodnicząca Komisji Ekspertów ds. Przeciwdziałania Bezdomności przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, lek. Maria Maciaszek i Mateusz Gajda z Fundacji „Przystań Medyczna”, Piotr Żyłka z „Zupy na Plantach” oraz br. Jacek Hajnos, dominikanin, autor projektu „Różnica”.
Jak podkreśliła Kamilla Dołowska, bezdomny, aby skorzystać z pomocy medycznej lub socjalnej, musi przejść przez procedury, które mogą dla niego okazać się trudne do pokonania. – Wiele osób nie chce i nie potrafi poddać się rygorom formalnym. Problemem może być zwykły brak dowodu osobistego. Niektóre sprawy wymagają także przeprowadzenia wywiadu środowiskowego. Trudno to zrobić, jeśli ktoś nie ma domu – mówiła. Przedstawicielka biura RPO podkreśliła także, że nadal problemem jest zapewnienie bezdomnym dostępu do podstawowych świadczeń medycznych, m.in. takich jak wymiana opatrunków, cewników czy wykonanie zastrzyków.
– 99% bezdomnych wymaga stałej opieki i systematycznej terapii – podkreśliła z kolei lek. Maria Maciaszek. Jak dodała, podopieczni „Przystani medycznej” chorują m.in. na nadciśnienie, cukrzycę, cierpią także na różnego rodzaju problemy ortopedyczne. – Osoby w kryzysie bezdomności mają wyjątkowy profil medyczny. Naszym marzeniem jest stworzenie miejsca, w którym byliby specjaliści, tak, aby potrzebującym móc pomagać wieloaspektowo. – Niestety, wciąż nie mamy stałego miejsca do leczenia takich pacjentów – zaznaczyła.
Dyskutujący zgodzili się między sobą co do tego, że osoby bezdomne mają prawo do takiego samego traktowania, jak pozostali obywatele. – Duża grupa ludzi jest wykluczona z pomocy medycznej chociażby dlatego, że nie potrafi przestać pić. Ale to nie sprawia, że nie możemy im tej pomocy udzielić. Zdajemy sobie też sprawę z tego, że np. nagłe odstawienie alkoholu może stać się przyczyną padaczki. Jako „Przystań Medyczna” nie ograniczamy się do pomocy medycznej. Robimy tyle, ile możemy – mówił Mateusz Gajda. Dodał, że jego ludzie najwięcej czasu spędzają nie tyle na udzielaniu pierwszej pomocy, ile na rozmowie.
Piotr Żyłka z „Zupy na Plantach”, redaktor naczelny Deon.pl., podkreślił, że bezdomności nie da się rozwiązać systemowo. – Bardzo szanuję to, co robią różne organizacje, by pomagać bezdomnym, ale musimy pamiętać, że system może jedynie pomagać, ale całkowicie tego problemu nie zlikwiduje – mówił. – Jeśli na poziomie najprostszego myślenia społecznego nie zdecydujemy się na to, by być wrażliwym na drugiego człowieka, to nic się nie wydarzy. Czy to się opłaca? Nie opłaca się, ale ja generalnie polecam – dodał.
– Cierpimy na głód relacji i zapychamy go różnymi rzeczami – mówił br. Jacek Hajnos. Zanim stworzył projekt „Różnica”, pięć lat spędził z bezdomnymi. – Każdy człowiek potrzebuje drugiego człowieka. Toksyczne relacje są lepsze niż żadne, dlatego tak wiele osób decyduje się trwać w bezdomności i nie chce się z niej wyrwać – mówił. Jego zdaniem przyczyną bezdomności zawsze jest jakaś „rana relacyjna”. – Kolejne etapy bezdomności wynikają z niezaleczonych ran – dodał.
W Polsce, wg danych z raportu Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, bezdomnych jest nawet 36 tysięcy osób. Organizacje pozarządowe podkreślają, że liczby te są niedoszacowane przynajmniej o połowę – ich zdaniem liczba osób pozostających bez dachu nad głową może przekraczać 55 tysięcy.
Spotkanie „Ludzie bezdomni” zorganizowane zostało przez Studenckie Koło Naukowe Humanistyka w Medycynie. Patronat medialny nad wydarzeniem objęła Medycyna Praktyczna.
