Sejm ponownie zajmie się obywatelskim projektem ustawy, przewidującym zwiększenie publicznych nakładów na ochronę zdrowia do 6,8 proc. PKB w 2021 r. Posłowie będą też debatować nad projektem ustawy o warunkach zatrudnienia w ochronie zdrowia, zgodnie z którym wynagrodzenia lekarzy miałyby wynieść od jednej do trzech średnich krajowych. Marszałek Elżbieta Witek skierowała obydwa projekty do pierwszego czytania.
Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta
Wiosną 2017 roku, wobec przeciągających się prac i negocjacji nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu pracowników medycznych (oraz dochodzących z Ministerstwa Zdrowia i Zespołu Trójstronnego ds. Ochrony Zdrowia niesatysfakcjonujących pracowników informacji, jak rządowy projekt może wyglądać, jeśli powstanie), Porozumienie Zawodów Medycznych zebrało niemal 240 tys. podpisów pod własnym projektem, który przewidywał m.in. uwzględnienie postulatów lekarzy dotyczących wysokości wynagrodzenia zasadniczego – od średniej krajowej dla stażysty po trzy średnie dla lekarza specjalisty. Zdecydowana większość pozostałych pracowników ochrony zdrowia miała zarabiać od półtorej do dwóch średnich krajowych, w zależności od kwalifikacji i stażu pracy.
Pierwsze czytanie projektu odbyło się w lipcu 2018 roku. Sejm podjął decyzję o skierowaniu go do dalszych prac w dwóch komisjach: Zdrowia oraz Finansów Publicznych. Dalszego ciągu prac nie było, bo wkrótce rząd wysłał do Sejmu własny projekt ustawy, pospiesznie przyjęty przez Komisję Zdrowia. W trakcie dyskusji nad rządowym projektem co prawda pojawiał się wątek projektu obywatelskiego, ale wszelkie dyskusje na ten temat posłowie Prawa i Sprawiedliwości błyskawicznie gasili.
Efekt? Komisje „zapomniały” o obowiązku przygotowania sprawozdania – nawet formalnego, rekomendującego odrzucenie projektu w drugim czytaniu.
Takie sprawozdanie Komisja Zdrowia przygotowała w przypadku drugiego projektu, który w Sejmie pojawił się pod koniec 2017 roku, gdy trwał protest rezydentów. Głównym postulatem młodych lekarzy było szybkie zwiększenie publicznych nakładów na zdrowie – konkretnie, do 6,8 proc. PKB w 2021 roku. I właśnie to zostało ujęte w obywatelskim projekcie, pod którym w stosunkowo krótkim czasie udało się zebrać niemal 150 tys. podpisów.
Tu sytuacja była jednak odwrotna: wcześniej rząd skierował do Sejmu projekt ustawy 6 proc. PKB, przewidujący stopniowe zwiększanie nakładów do 2025 roku. Ustawa została uchwalona na jednym posiedzeniu, choć posłowie opozycji apelowali, by wstrzymać prace, właśnie ze względu na zapowiedziany projekt obywatelski. Opozycja chciała dyskusji łącznej nad obiema propozycjami, ale Prawo i Sprawiedliwość czekać, z takich samych zapewne przyczyn, nie chciało.
Zarówno podczas pierwszego czytania na posiedzeniu plenarnym (8 lutego), jak i potem podczas pracy w Komisji Zdrowia posłowie PiS twierdzili, że problem zwiększania nakładów na zdrowie został już rozwiązany, a opozycja (Platforma Obywatelska) nie ma moralnych racji do podnoszenia tego problemu, ponieważ przez osiem lat rządów nie podjęła decyzji o zwiększaniu wydatków na zdrowie. Ostatecznie Komisja Zdrowia przyjęła sprawozdanie, rekomendujące odrzucenie obywatelskiego projektu, ale Sejm nie podjął w tej sprawie żadnej decyzji.
To zaś oznacza, że zgodnie z przepisami, obywatelskie projekty muszą być w nowej kadencji rozpatrzone jeszcze raz. Sytuacja jest kuriozalna: logika wskazywałaby, że Prawo i Sprawiedliwość będzie wnioskować o odrzucenie obu projektów w pierwszym czytaniu. Jednocześnie jednak PiS w ostatniej kadencji stało na stanowisku, że projektów obywatelskich – co do zasady – w pierwszym czytaniu się nie odrzuca.
Jednak nawet jeśli Sejm odbędzie tylko pierwsze czytanie obu projektów, bez wątpienia będzie to ważna okazja do wyartykułowania i nagłośnieniu postulatów środowisk medycznych na forum Sejmu.
