Trzeci dzień funkcjonowania limitów na wystawianie recept przyniósł niemal wyłącznie pytania, a skala zamieszania wokół wystawiania recept i systematyzowania skutków, jakie dla funkcjonowania zarówno świadczeniodawców, jak i pacjentów będzie mieć decyzja ministra zdrowia, jest olbrzymia.
Fot. Adobe Stock
- Mnożą się pytania – od tych fundamentalnych (jaka podstawa prawna) po techniczne (dlaczego akurat trzysta?)
- Tweet ministra zdrowia odbił się szerokim echem w mediach społecznościowych
- Konstytucja jasno mówi, że organy władzy państwowej mogą sięgać tylko po takie środki, które są niezbędne do osiągnięcia celu i ani o milimetr więcej nie mogą naruszać konstytucyjnych praw podmiotowych
- W Polsce rocznie lekarze wystawiają ok. 250 mln recept. Uwzględniając łączną liczbę lekarzy i lekarzy dentystów (185 tys.), daje to rocznie ok. 1,5 tys. recept na jedno PWZ
- Limit 300 recept na dzień nie wydaje się dużym problemem, gdyby ministerstwo nie zapomniało, że są obszary w systemie oraz specjalizacje, w których wypisywanie recept jest skumulowane
Lekarze nie wiedzą na przykład, jak funkcjonuje limit, co jest istotne zwłaszcza dla osób, które pracują więcej niż 10 godzin dziennie i łączą różne miejsca pracy. A to jest w zawodzie norma. Z zaprezentowanego jesienią ubiegłego roku raportu Uczelni Łazarskiego i NIL wynika, że tylko 40 proc. lekarzy pracuje w jednym miejscu. Co piąty lekarz pracuje w trzech, a kolejne 10 proc. – w czterech i więcej miejscach! 70 proc. lekarzy pracuje więcej niż ustawowo określone 40 godzin tygodniowo. Ponad 20 proc. badanych zadeklarowało, że spędza w pracy ponad 60 godzin tygodniowo.
Trudno się dziwić, że mnożą się pytania. Od tych fundamentalnych (jaka podstawa prawna) po techniczne (dlaczego akurat trzysta?).
W poniedziałek, bez uprzedzenia, do systemu wprowadzono limit na wystawianie recept. To fakt. Pytanie: na jakiej podstawie prawnej? Przedstawienia tej podstawy żąda samorząd lekarski, ale wyczekują jej też prawnicy, chcąc zawczasu wiedzieć, jak formułować ewentualne zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, względnie pozwy cywilne o odszkodowania związane choćby z ograniczeniem konstytucyjnie gwarantowanej swobody działalności gospodarczej (i złamaniem, w kilku miejscach, ustaw regulujących wykonywanie zawodu lekarza i lekarza dentysty, izb lekarskich etc.).
W środę po południu otrzymaliśmy odpowiedź z biura prasowego MZ na pytanie o podstawę prawną. Cytujemy: „W imieniu rzecznika prasowego informujemy, że – aby zapobiec nadużyciom – wprowadziliśmy obostrzenia w systemie elektronicznym, który obsługuje recepty w postaci ich limitu godzinowego. Nie ma prawnych przeciwwskazań, aby zastosować mechanizm zwiększający bezpieczeństwo zdrowotne Polaków.” Będzie truizmem przypomnieć, że w państwie prawa urzędnik może tyle, na ile pozwalają mu przepisy. Do każdej decyzji potrzebuje podstawy prawnej. To obywatel może cieszyć się przywilejem twierdzenia, że „co nie jest zakazane, jest dozwolone”.
Biuro prasowe ministerstwa przesłało nam również "link do informacji ministra zdrowia Adama Niedzielskiego w tej sprawie":
W 2 dni 283 lekarzy próbowało przekroczyć granicę 300 recept dla więcej niż 80 pacjentów w ciągu tylko 10h swojej pracy. Większość to pracownicy tzw receptomatów. Rekordzista chciał wystawić w dwa dni 60 tys. recept. Czy to jeszcze medycyna czy już tylko biznes. #ZdrowieNieBiznes
— Adam Niedzielski (@a_niedzielski) July 5, 2023
283 lekarzy próbowało w ciągu dwóch dni przekroczyć limit 300 recept – tweet ministra zdrowia Adama Niedzielskiego, opublikowany w środę przed południem, odbił się szerokim echem na lekarskich grupach w mediach społecznościowych i tam był komentowany (minister od dłuższego czasu ma wyłączoną możliwość komentowania tweetów ze względu na ataki antyszczepionkowców). Biorąc pod uwagę, że w Polsce mamy blisko 200 tys. lekarzy i lekarzy dentystów, liczba 283 – mówiąc oględnie – nie poraża. Pytanie: czy Ministerstwo Zdrowia, a więc państwo, zachowało konstytucyjną zasadę proporcjonalności środków, przyjętych dla walki ze zdefiniowaną przez siebie patologią? Bo warto przypomnieć, że konstytucja jasno mówi, że organy władzy państwowej mogą sięgać tylko po takie środki, które są niezbędne do osiągnięcia celu i ani o milimetr więcej nie mogą naruszać konstytucyjnych praw podmiotowych.
Rekordzista chciał wystawić w dwa dni 60 tys. recept – to kolejne ze stwierdzeń ministra. Biorąc pod uwagę, że zaledwie kilka dni temu Adam Niedzielski jako rekordzistę wskazał lekarza, który w ciągu roku wystawił 400 tys. recept, atmosfera się wyraźnie zagęściła, bo gdyby nowy (a może ten sam) rekordzista utrzymał tempo, mógłby, z górką, przekroczyć milion recept w ujęciu rocznym. Pytanie: Czy to system się zawiesił i automatycznie wysyłał do systemu żądanie, czy być może rzeczywiście uchwycono jakiś w pełni zautomatyzowany receptomat?
Limit 300 recept na 80 pacjentów na 10 godzin pracy lekarza. Pytanie: Jak to wyliczono? Nie wiadomo. W Polsce rocznie lekarze wystawiają ok. 250 mln recept. Uwzględniając łączną liczbę lekarzy i lekarzy dentystów (185 tys.), daje to rocznie ok. 1,5 tys. recept na jedno PWZ. Limit 300 recept na dzień (a tak naprawdę na 10 godzin) nie wydaje się dużym problemem, gdyby ministerstwo nie zapomniało, że są obszary w systemie (POZ, nocna i świąteczna pomoc lekarska) oraz specjalizacje, w których wypisywanie recept jest skumulowane. Wiadomo, że lekarze rodzinni, interniści, pediatrzy oraz ci specjaliści, którzy zajmują się dużymi populacjami osób chorujących przewlekle (diabetolodzy, kardiolodzy) wystawiają recept wielokrotnie więcej, niż np. okuliści czy ortopedzi.
I drugie pytanie o sens limitu: czy 300 to nie granica patologii? Minister zdrowia na piątkowej konferencji prasowej wskazywał, że lekarze, w sprawie których skierował zawiadomienie do prokuratury, wystawiali dziennie od trzystu do ponad tysiąca recept dziennie. Przypomnijmy: chodzi o dziesięciu (!) lekarzy, których minister uznał za wyjątkowo „niebezpiecznych”.
