Co to jest hormon folikulotropowy (FSH)?
FSH to hormon folikulotropowy, który jest wytwarzany w przysadce mózgowej. Jego wydzielanie jest regulowane za pomocą sprzężenia zwrotnego. FSH odpowiada u kobiet za rozwój i dojrzewanie pęcherzyków Graffa, wspomaga powstawanie estradiolu oraz progesteronu. Maksymalne stężenie obserwuje się w połowie cyklu miesiączkowego, tuż przed owulacją. Wysokie wartości są również po menopauzie, kiedy czynność jajników wygasa.
Stężenie hormonu folikulotropowego u mężczyzn po okresie dojrzewania jest stały. FSH u płci męskiej odpowiada za produkcję nasienia oraz białek, z którymi związane są hormony płciowe.
U dzieci stężenie FSH – poza okresem tuż po urodzeniu, kiedy obserwuje się skok wartości FSH – jest małe i zwiększa się przed okresem pokwitania.
Zwiększony stężenie FSH obserwuje się w pierwotnej niewydolności jajniików.
Na stężenie FSH mogą wpływać przyjmowane leki – środki antykoncepcyjne, niektóre hormony i leki (fenotiazyny zmniejszają jego stężenie, zaś lewodopa, glikozydy nasercowe, klomifen zwiększają jego stężenie).
Wartości prawidłowe u kobiet z uwzględnieniem fazy cyklu miesiączkowego:
- faza folikularna 1,4–9,6 IU/l
- owulacja 2,3–21 IU/l
- po menopauzie 42–188 IU/l
Jakie są wskazania do badania stężenie FSH?
Wskazania po badania stężenie FSH są następujące:
- diagnostyka niepłodności u kobiet i mężczyzn,
- diagnostyka zaburzeń miesiączkowania,
- diagnostyka chorób przysadki mózgowej,
- diagnostyka chorób jajników,
- diagnostyka małej ilości plemników w nasieniu (oligospermii),
- diagnostyka chorób jąder,
- diagnostyka nieprawidłowego pokwitania u dzieci (przedwczesne, opóźnione),
- diagnostyka przedwczesnej menopauzy.
Jak przebiega badanie stężenie FSH?
Pobiera się krew, zwykle z żyły łokciowej. Można oznaczyć FSH również w próbce moczu lub w dobowej zbiórce moczu.
Jak należy przygotować się do badania stężenie FSH?
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. U kobiet miesiączkujących należy uwzględnić fazę cyklu miesiączkowego.
Jakie są powikłania po badaniu stężenie FSH?
Nie ma charakterystycznych dla tego badania powikłań. Po pobraniu krwi mogą wystąpić krwiak w miejscu wkłucia, zakażenie, uszkodzenie naczynia.
