EEG (elektroencefalografia) to nieinwazyjne, bezbolesne badanie fal mózgowych. Badanie polega na rejestracji fal mózgowych przez komputer za pośrednictwem elektrod umieszczanych na głowie pacjenta. EEG jest badaniem mózgu, które dostarcza informacji o jego funkcjonowaniu, czyli aktywności elektrycznej. EEG nie jest badaniem obrazowym i nie dostarcza informacji na temat budowy mózgu. Najczęściej jest stosowane w diagnostyce padaczki.
Co to jest badanie EEG (encefalografia)?
EEG (elektroencefalografia) to nieinwazyjne badanie, które mierzy aktywność elektryczną w mózgu i rejestruje fale mózgowe. Rejestracja fal mózgowych odbywa się za pomocą elektrod, które są umieszczane na głowie osoby badanej. Wynik to zapis uzyskany podczas badania – encefalogram. EEG jest przydatne w diagnostyce chorób układu nerwowego, ponieważ jego wynik dostarcza informacji na temat pracy mózgu.
Kiedy lekarz może zlecić wykonanie badania EEG?
Lekarz może zlecić badanie EEG w celu zdiagnozowania choroby ośrodkowego układu nerwowego (mózgu) lub podczas monitorowania już wykrytej choroby.
Najczęściej EEG wykonuje się w diagnostyce padaczki (epilepsji). Jej objawami mogą być napady drgawkowe, epizody braku lub utrudnionego kontaktu z otoczeniem („wyłączanie się”), a czasem także wykonywanie ruchów automatycznych (np. mlaskanie, przełykanie śliny) lub inne.
Lekarz może zlecić także EEG u osób, które przebyły uraz mózgu, mają guza mózgu, problemy z pamięcią, snem, u których występują omdlenia albo inne objawy, mogące nasuwać podejrzenie choroby ośrodkowego układu nerwowego.
Lekarz może również zlecić wykonanie EEG, aby sprawdzić aktywność mózgu osoby w śpiączce oraz przed planowaną operacją mózgu.
Jak przygotować się do badania EEG?
Badanie EEG nie wymaga specjalnych przygotowań, jest to badanie nieinwazyjne, wykonywane w spoczynku.
Wieczorem przed EEG należy umyć włosy wyłącznie szamponem. Nie należy nakładać na włosy żadnych odżywek, kremów, pianek czy żeli, ponieważ na głowę zostaną przypięte elektrody lub założony czepek i odpowienie przygotowanie zapewni wiarygodne wyniki badania.
Nie należy spożywać niczego zawierającego kofeinę przez od 8 do 12 godzin przed badaniem.
Jeśli pacjent przyjmuje na stałe jakeś leki, powinien skonsultować z lekarzem, czy zażyć je przed badaniem. Zazwyczaj leki należy przyjąć jak zwykle, ale czasem konieczna jest modyfikacja leczenia.
Należy także zastosować się do zaleceń lekarza dotyczących snu. Czasem przed badaniem EEG konieczne jest powstrzymanie się od snu, czyli czuwanie w noc poprzedzającą badanie, jest to tzw. EEG po deprywacji snu. W takim przypadku należy nie spać w noc poprzedzającą badanie, nie pijąc kawy, alkoholu ani napojów energetyzujących.
Jak wygląda badanie EEG?
Badanie EEG zwykle wykonuje się w pracowni. Na początku badania osoba wykonująca badanie (technik) przykleja elektrody na skórę głowy. U niektórych osób, zamiast naklejania elektrod na skórę głowy, zakłada się specjalny czepek z elektrodami. Elektrody są połączone kablami z komputerem, który będzie rejestrował aktywność mózgu.
Po założeniu elektrod pacjent leży na łóżku lub na specjalnym fotelu. Osoba wykonująca badanie poinstruuje pacjenta, co ma robić w określonym momencie badania EEG. Mogą być to określone czynności, np. obserwowanie migających świateł lub wykonywanie głębokich i szybkich wdechów i wydechów. Jeśli badanie ma być wykonywane podczas snu, w pracowni będą panować odpowiednie warunki – półmrok i cisza. Pacjent zostanie poproszony o wygodne ułożenie się, zamknięcie oczu i próbę zaśnięcia. W niektórych przypadkach lekarz może podać leki nasenne.
Badanie EEG trwa zazwyczaj około godziny, choć czasem może trwać dłużej. W określonych przypadkach badanie EEG może być prowadzone przez kilka godzin lub przez całą noc. U niektórych pacjentów badanie może być także nagrywane kamerą wideo. Nazywa się to „wideo-EEG" i służy do późniejszego zestawienia wyniku zapisu fal mózgowych (encefalogramu) z aktywnością pacjenta zapisaną na taśmie, np. jakie fale są obecne podczas snu, zasypiania, budzenia się i czuwania.
U niektórych osób wykonuje się ambulatoryjne badanie EEG. Po założeniu elektrod na głowę pacjenci mogą wrócić do domu z przenośnym rejestratorem EEG, który noszą przy sobie. W takich wypadkach EEG rejestruje fale mózgowe przez kilka dni, a czasem dłużej, podczas wykonywania zwykłych codziennych czynności.
Co dzieje się po badaniu EEG?
Po badaniu EEG zdejmuje się elektrody lub czepek. Większość pacjentów może wrócić do swoich zwykłych aktywności. Jeśli do badania lekarz podał pacjentowi lek nasenny, przez jakiś czas po badaniu może odczuwać senność. W takim przypadku nie należy samodzielnie prowadzić samochodu.
Czy badanie EEG jest bezpieczne?
Badanie EEG jest nieinwazyjne i bezbolesne, zazwyczaj nie ma żadnych skutków ubocznych.
Badanie EEG pozwala jedynie uzyskać informacje na temat funkcjonowania mózgu, czyli energii elektrycznej wytwarzanej przez mózg. EEG nie powoduje żadnych zmian w mózgu, nie można za jego pośrednictwem odczytywać myśli ani uczuć.
EEG – co wykrywa?
Badanie EEG wykrywa zaburzenia związane z pracą mózgu, czyli pokazuje, jakie mózg wytwarza fale.
EEG nie jest badaniem obrazowym mózgu, to znaczy jego wynik nie informuje o budowie mózgu – na wyniku nie widać półkul ani żadnych struktur mózgu.
Badanie EEG – wyniki
Interpretacji wyniku badania EEG dokonuje lekarz, zazwyczaj neurolog. Potrzebna jest do tego specjalistyczna wiedza dotyczącej funkcjonowania mózgu oraz obecności określonych fal w zależności od aktywności osoby badanej (czuwanie, faza snu).
Badanie EEG jest badaniem dodatkowym, to znaczy, że lekarz zawsze kieruje na nie pacjenta w konkretnym celu, np. wyjaśnienia objawów, postawienia diagnozy i ma ono dostarczyć określonych informacji. Należy wiedzieć, że nie zawsze jest to wystarczające, ponieważ EEG rejestruje aktywność mózgu tylko przez krótki czas. Jeśli pacjent ma np. zaburzenia napadowe (np. epizody „wyłączania się”), to jeśli podczas tego krótkiego czasu, kiedy trwa badanie EEG nie dochodzi do wystąpienia danego objawu, EEG może nie dostarczyć informacji wyjaśniających ich przyczynę.
U niektórych osób wynik EEG może być prawidłowy, nawet jeśli występują u nich napady drgawkowe lub inne zaburzenia pracy mózgu. Wtedy lekarz może zalecić EEG trwające dłużej lub inne badanie mózgu.
