Pytanie nadesłane do redakcji
Trochę się krepuję, ale boję się o swoje zdrowie. Od jakiegoś czasu czuję się bardzo wzdęta, a gdy oddaję gazy, to towarzyszy im nieprzyjemny zapach. Poza tym przy oddawaniu stolca często mam zaparcia, a gdy już dojdzie do wypróżniania, to kał jest bardzo wąski i pojawia się krew. Czy mam powody do zmartwień i czy to poważne schorzenia?
Odpowiedziała
lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii UJ CM w Krakowie
Lista potencjalnych przyczyn wymienionych objawów jest długa, począwszy od zmian czynnościowych (zaparcia) i wtórnych do nich krwawień z hemoroidów po poważniejsze przyczyny.
Na potrzeby odpowiedzi skupię się po kolei na każdym z objawów, każdy z nich został także dokładnie omówiony w niniejszym portalu.
Wzdęcia i nadmierne wydalanie gazów (wynikają z gromadzenia gazów w przewodzie pokarmowym). Ilość i jakość (czyli skład chemiczny) gazów zależą od wielu czynników, m.in. od ilości powietrza połkniętego podczas jedzenia, rodzaju posiłków (obecność niewchłanianych lub nietrawionych składników pokarmowych) oraz stopnia strawienia pokarmów (ewentualnych niedoborów enzymów trawiennych) oraz czasu przechodzenia treści jelitowej przez przewód pokarmowy, co wpływa na m.in. nadmierną fermentację.
Kolejną przyczyną flatulencji jest nadmierny rozrost flory bakteryjnej (występujący m.in. w zaburzeniach perystaltyki, zaburzeniach w przechodzeniu treści jelitowej, np. wtórnie do przeszkód mechanicznych w obrębie jelita).
Wzdęcia mogą być także spowodowane zaburzeniami czynnościowymi, tzn. niewynikającymi z zaburzeń organicznych (np. zapalenia) i biochemicznych; część osób podaje występowanie tego objawu w sytuacjach stresowych.
Lista przyczyn zaparć obejmuje m.in. nieprawidłową dietę (ubogą w pokarmy bogatoresztkowe bądź płyny), obecność zaburzeń czynnościowych w obrębie przewodu pokarmowego (np. wtórnie do wstrzymywania wypróżnienia, zaparcia w podróży), działań ubocznych niektórych leków (np. niektórych leków neurologicznych), zaburzeń metabolicznych. Przyczyną zmiany rytmu wypróżnień mogą też być przeszkody w jelicie cienkim lub grubym. U osoby w średnim wieku lub starszej taki objaw wymaga wytłumaczenia.
Krwawienie jest objawem alarmującym, który wymaga wytłumaczenia. Może wynikać z krwawień z hemoroidów wtórnie do zaparć, ale wymaga wykluczenia także innych przyczyn!
Patrząc na konstelację objawów konieczne jest zgłoszenie się do lekarza pierwszego kontaktu (rodzinnego, internisty), który po uzupełnieniu wywiadu, badaniu fizykalnym podejmie dalsze decyzje diagnostyczno-terapeutyczne!
Piśmiennictwo:
Konturek S. (red.): Gastroenterologia i hepatologia kliniczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.Parés D., Comas M., Dorcaratto D. i wsp.: Adaptation and validation of the Bristol scale stool form translated into the Spanish language among health professionals and patients. Rev. Esp. Enferm. Dig. 2009 May; 101(5): 312-316.
Rao S.S., Meduri K.:What is necessary to diagnose constipation? Best Pract. Res. Clin. Gastroenterol. 2011 Feb; 25(1): 127-140.
Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. T. I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2007.
