medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Liofilizowana, skojarzona, żywa szczepionka zawierająca atenuowane wirusy odry, świnki i różyczki namnażane w hodowli komórek zarodka kurzego (wirusy świnki i odry) i ludzkich komórek diploidalnych (wirus różyczki). Po szczepieniu dzieci 12. mż.–7. rż. wskaźniki serokonwersji dla wirusów odry, świnki i różyczki wynosiły 93–100%. Po szczepieniu dzieci 9.–12. mż. wskaźniki serokonwersji były niższe (92–100%), natomiast po podaniu 2. dawki 3 miesiące po podaniu 1. dawki, wskaźniki te wzrosły do 94–100%. Szczepienie osób, które kontaktowały się z chorymi zakażonymi dzikim wirusem odry może zapewnić pewien stopień ochrony, jeśli szczepionka zostanie podana w ciągu 72 h po narażeniu. Jeśli szczepionka zostanie podana kilka dni przed narażeniem, ochrona przed infekcją może być znaczna. Nie ma wiążących dowodów na to, że zaszczepienie osób narażonych niedawno na zakażenie dzikimi wirusami świnki lub różyczki może zapewnić ochronę.
Czynne uodpornienie przeciwko odrze, śwince i różyczce.
Szczepionkę zwykle podaje się osobom po 12. mż., ale w szczególnych przypadkach (np. podczas epidemii odry) szczepionkę można podać dzieciom po 9. mż. Szczepionkę należy stosować zgodnie z oficjalnymi zaleceniami. Patrz też: Program Szczepień Ochronnych.
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, , czynna nieleczona gruźlica, nowotwory złośliwe przebiegające z zajęciem układu krwiotwórczego lub układu chłonnego (np. dyskrazja, białaczka, chłoniaki), znaczne upośledzenie czynności układu immunologicznego (pierwotne lub nabyte), w tym: wrodzone lub dziedziczne zaburzenia odporności w wywiadzie, o ile uprzednio nie stwierdzono u pacjenta prawidłowej odporności, ciężki, złożony niedobór odporności, agammaglobulinemia, AIDS, objawowe zakażenie wirusem HIV, właściwy dla wieku odsetek limfocytów T CD4+ u dzieci <12. mż. z CD4+ <25%; u dzieci 12.–35. mż. z CD4+ <20%; u dzieci 36.–59. mż. z CD4+ <15%, leczenie immunosupresyjne np. dużymi dawkami kortykosteroidów (leczenie miejscowe lub małymi dawkami np. w astmie lub leczenie substytucyjne nie stanowi przeciwwskazania do szczepienia). Nie podawać i.v.
Gorączka
W przypadku ostrych chorób przebiegających z gorączką szczepienie należy przełożyć.
Niedobory odporności
Można rozważyć szczepienie u pacjentów z wybranymi rodzajami niedoborów odporności w przypadku, gdy korzyści przewyższają ryzyko (pacjenci z bezobjawowym zakażeniem HIV, niedobór podklas IgG, wrodzona neutropenia, przewlekła choroba ziarniniakowa oraz choroby przebiegające z niedoborem dopełniacza), jednak pacjenci ci mogą zareagować słabiej niż pacjenci z prawidłową czynnością układu immunologicznego i w przypadku kontaktu z patogenami zachorować na odrę, świnkę lub różyczkę, pomimo prawidłowego podania szczepionki; tych pacjentów należy starannie monitorować pod kątem występowania objawów choroby.
Skuteczność szepionki
Szczepionka może nie chronić przed zakażeniem wszystkich zaszczepionych osób.
Ciąża
Nie stosować w ciąży, należy unikać zachodzenia w ciążę przez miesiąc po szczepieniu.
Dzieci z gruźlicą
U dzieci leczonych na gruźlicę nie obserwowano zaostrzenia przebiegu choroby po zaszczepieniu szczepionką zawierającą „żywe” atenuowane wirusy odry; brak danych dotyczących wpływu szczepionek zawierających wirusy odry na dzieci z nieleczoną gruźlicą.
Małopłytkowość
Należy zachować szczególną ostrożność u chorych z małopłytkowością lub u osób, u których wystąpiła ona po poprzednim podaniu szczepionki, a szczepionkę podawać s.c.
Odra
Można uzyskać ograniczony efekt ochronny przeciwko odrze po zastosowaniu szczepionki do 72 h po kontakcie z chorym na odrę.
Niemowlęta przez 12. mż.
Niemowlęta szczepione przed 12. mż. mogą nie wytworzyć wystarczającej odpowiedzi serologicznej na wirusy odry w szczepionce na skutek możliwej obecności w ich organizmie przeciwciał matczynych, nie wyklucza to jednak zastosowania szczepionki u niemowląt przed 12. mż. w przypadku dużego ryzyka zakażenia występującego na danym obszarze; zaleca się podanie kolejnej dawki szczepionki po ok. 3 mies., jednak nie wcześniej niż po 4 tyg.
Przenoszenie wirusów szczepionkowych
Nie wykazano przenoszenia wirusów szczepionkowych odry i świnki z osób zaszczepionych na osoby z otoczenia. Wirusy różyczki są wydalane drogą kropelkową przez 7–28 dni po szczepieniu (największe nasilenie ok. 11. dnia), nie ma jednak dowodów, iż zostają one przenoszone tą drogą na osoby z otoczenia.
Udokumentowane zostało przeniesienie wirusa różyczki na dzieci poprzez karmienie piersią, bez klinicznie potwierdzonej choroby.
Rekacja anafilaktyczna
Podobnie jak w przypadku wszystkich szczepionek podawanych w postaci wstrzyknięć, należy zapewnić dostęp do właściwego leczenia na wypadek wystąpienia reakcji anafilaktycznej spowodowanej podaniem szczepionki. Ryzyko takich reakcji może być większe u dorosłych i młodzieży, u których wystąpiły w przeszłości reakcje alergiczne; po zaszczepieniu zalecane jest ścisłe monitorowanie w celu wykrycia wczesnych objawów takich reakcji. Ponieważ w produkcji szczepionki wykorzystuje się hodowlę komórkową zarodków kurzych, osoby, u których wystąpiła w przeszłości reakcja anafilaktyczna, anafilaktoidalna lub inne nagłe reakcje (np. pokrzywka, obrzęk jamy ustnej i gardła, trudności w oddychaniu, obniżenie ciśnienia tętniczego lub wstrząs) spowodowane spożyciem jajka, mogą być bardziej narażone na wystąpienie natychmiastowej reakcji nadwrażliwości; w takich przypadkach przed szczepieniem należy uważnie rozważyć stosunek ryzyka do korzyści.
Drgawki, uraz mózgu, zwiększona temperatura ciała
Należy zachować ostrożność u osób z drgawkami lub urazami mózgu w wywiadzie lub wywiadzie rodzinnym; szczególną uwagę należy zwrócić na zwiększenie temperatury ciała po szczepieniu.
Omdlenia
Utrata przytomności (omdlenie) może wystąpić po podaniu lub nawet przed podaniem szczepionki, szczególnie u nastolatków, jako reakcja psychogenna na ukłucie igłą; należy zachować odpowiednie procedury, aby uniknąć urazów podczas omdleń.
Środki dezynfekujące skórę
Środki dezynfekujące powinny wyparować ze skóry przed podaniem szczepionki; mogą one unieczynniać wirusy zawarte w szczepionce.
Dodatkowe składniki preparatu
Ze względu na zawartość sorbitolu, szczepionki nie należy podawać pacjentom z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy.
Szczegółowe informacje dotyczące przeciwwskazań i środków ostrożności dotyczących stosowania – patrz: zarejestrowane materiały producenta.
Osoby które otrzymały immunoglobulinę, transfuzję krwi i/lub osocza
U pacjentów, którzy otrzymywali ludzką immunoglobulinę, transfuzję krwi, osocza, należy wstrzymać się z podawaniem szczepionki przez co najmniej 3 mies. w zależności od rodzaju podanego preparatu i jego dawki, ponieważ może nie dojść u nich do wytworzenia się odporności z powodu obecności przeciwciał przeciwko śwince, odrze lub różyczce, nabytych biernie. O ile nie jest to niezbędne, należy unikać podawania produktów krwiopochodnych mogących zawierać przeciwciała przeciw wirusom świnki, odry i różyczki, w tym preparatów immunoglobuliny w ciągu miesiąca po podaniu szczepionki.
Próba tuberkulinowa
Szczepienie może wpływać na wyniki próby tuberkulinowej przez 4–6 tyg. po szczepieniu.
Inne szczepionkiNa podstawie dostępnych danych można przypuszczać, że szczepionkę można podawać równocześnie, choć w różne miejsca, ze szczepionkami przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, doustną lub inaktywowaną szczepionką przeciw polyomyelitis oraz zakażeniom wywołanym przez H. influenzae typu b, jak również szczepionkami przeciw WZW A, WZW B, ospie wietrznej oraz pneumokokom. Jeśli nie podaje się szczepionek jednocześnie, należy zachować 4 tyg. odstępu między podaniem szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce a innymi szczepionkami zawierającymi zdolne do replikacji wirusy. Szczepionki nie należy mieszać w tej samej strzykawce z innymi szczepionkami.
Bardzo często: ból i zaczerwienienie w miejscu podania, gorączka (≥37,5° C).
Często: zakażenie górnych dróg oddechowych, wysypka, ból i obrzęk w miejscu podania, gorączka (>39° C).
Niezbyt często: zapalnie ucha środkowego, uogólnione powiększenie węzłów chłonnych, jadłowstręt, nerwowość, nietypowy płacz, bezsenność, zapalenie spojówek, zapalenie oskrzeli, kaszel, obrzęk ślinianki przyusznej, biegunka, wymioty.
Rzadko: reakcje alergiczne, drgawki gorączkowe.
Z nieznaną częstością: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, objawy przypominające odrę, objawy przypominające świnkę (w tym: zapalenie jąder, zapalenie najądrzy, zapalenie przyusznic), małopłytkowość, plamica małopłytkowa, reakcje anafilaktyczne, zapalenie mózgu (występujące znacznie rzadziej niż zapalenie mózgu spowodowane przez choroby, przeciw której uodparnia szczepionka), zapalenie móżdżku i objawy je przypominające, zespół Guillaina i Barrego, poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego, zapalenie nerwów obwodowych, zapalenie naczyń, rumień wielopostaciowy, ból stawów, zapalenie stawów, drgawki, omdlenia.
Kategoria C. Nie stosować w ciąży. Należy unikać zajścia w ciążę przezmiesiąc po szczepieniu. Nie udokumentowano przypadków uszkodzenia płodu po podaniu szczepionki przeciwko odrze lub śwince kobietom w ciąży. Chociaż teoretycznie nie można wykluczyć takiego ryzyka, nie zgłoszono żadnego przypadku zespołu różyczki wrodzonej u ponad 3500 nieświadomych wczesnej ciąży, podatnych na zakażenie kobiet, którym podano szczepionkę zawierającą komponentę różyczki. Z tego względu nieumyślne podanie szczepionki zawierającej komponentę odry, świnki lub różyczki nieświadomej ciąży kobiecie nie powinno być powodem przerwania ciąży.
Badania wykazały, że u kobiet karmiących piersią, zaszczepionych przeciw różyczce szczepionką zawierające „żywe”, atenuowane wirusy, może wystąpić wydzielanie wirusa z mlekiem i przenoszenie na karmione dzieci, jednak u żadnego dziecka z serologicznie potwierdzonym zakażeniem wirusem różyczki nie obserwowano objawów choroby. Nie wiadomo, czy wirus odry lub świnki zawarty w szczepionce jest wydzielany do pokarmu kobiecego. Podejmując decyzję o szczepieniu kobiety karmiącej piersią należy zachować ostrożność i rozważyć stosunek korzyści do ryzyka.
I.m. lub s.c.; u osób z małopłytkowością lub jakimikolwiek zaburzeniami krzepnięcia podawać s.c. Stosować zgodnie z oficjalnymi zaleceniami. Jednorazowa dawka wynosi 0,5 ml. Szczepionkę należy podawać u dorosłych, młodzieży i starszych dzieci w górną zewnętrzną część ramienia, a u młodszych dzieci w przednioboczną część uda.
Pierwszą dawkę należy podać u dzieci po 12. mż., drugą w odstępie minimum 4 tyg. lub zgodnie z obowiązującym programem szczepień w 10. rż. lub później. Niemowlęta 9.–12. mż. Można podawać w szczególnych przypadkach, gdy wczesną ochronę uznaje się za konieczną; dawkę należy powtórzyć w 12.–15. mż., odstęp między dawkami nie może być mniejszy niż 4 tyg.
Patrz też: Program Szczepień Ochronnych oraz opisy poszczególnych preparatów.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
