medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Syntetyczna pochodna progesteronu o przedłużonym działaniu, silniejsza od niego w działaniu progestagennym i hamującym owulację, pozbawiona działania androgennego i estrogennego. Po podaniu i.m. zmniejsza zawartość cytozolowego receptora estrogenowego. Podawanie octanu medroksyprogesteronu prowadzi do przemian wydzielniczych w endometrium poddanemu działaniu odpowiednich dawek estrogenów. Po podaniu i.m. blokuje wyrzut LH, występujący w połowie cyklu (działanie antyowulacyjne), natomiast zahamowanie wydzielania FSH nie jest tak znaczne, jak w przypadku dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej. W związku z tym nie jest hamowany wzrost pęcherzyków i uwalnianie estrogenów. Ponieważ stężenie estrogenów odpowiada wczesnej fazie pomiesiączkowej, nie obserwuje się objawów zanikowych. Prawdopodobnie po podaniu doustnym nie obserwuje się powyższych efektów. Działanie przeciwnowotworowe farmakologicznych dawek preparatu jest prawdopodobnie zależne od wpływu na oś podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikową, na receptory estrogenowe i przemianę steroidów w tkankach. Podobnie jak progesteron, octan medroksyprogesteronu podwyższa ciepłotę ciała. Wchłania się z przewodu pokarmowego, jest metabolizowany w wątrobie. Po wchłonięciu z przewodu pokarmowego jest hydrolizowany w wątrobie i wydalany głównie z kałem.
Farmakokinetyka
Podany i.m. wchłania się stopniowo, osiągając stężenie optymalne do zahamowania jajeczkowania po 24 h.
Czynnościowe krwawienia z macicy
Czynnościowe krwawienia z macicy spowodowane zburzeniami hormonalnymi, wtórny brak miesiączki, endometrioza łagodna do umiarkowanej, przeciwdziałanie rozrostowi endometrium u kobiet przyjmujących estrogeny.
Antykoncepcja hormonalna
HTZ
Składowa hormonalnej terapii zastępczej u kobiet z nieusuniętą macicą.
Leczenie raka
Leczenie adiuwantowe lub paliatywne raka endometrium lub raka nerki (wznowy albo przerzuty), raka piersi (wznowa lub przerzuty u kobiet po menopauzie).
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych, choroba zakrzepowo-zatorowa, choroby naczyń krwionośnych, udar mózgu w wywiadzie, niewydolność wątroby, ciąża, podejrzenie ciąży, rozpoznanie albo podejrzenie raka piersi lub narządów rodnych.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego
Podobnie jak inne progestageny, może wywołać jatrogenny zespół napięcia przedmiesiączkowego.
Retencja płynów
Ponieważ medroksyprogesteron może powodować zatrzymanie płynów, ostrożnie stosować u chorych, u których zwiększenie masy ciała lub retencja płynów może pogarszać stan pacjenta (np. padaczka, migrena, astma, zaburzenia czynności serca lub nerek). Podczas leczenia zachować ostrożność u pacjentek z depresją w wywiadzie.
Zmniejszenie tolerancji glukozy
Niekiedy może wystąpić zmniejszenie tolerancji glukozy; należy ściśle monitorować pacjentki z cukrzycą.
Nadwrażliwość na inne steroidy
Zachować ostrożność u chorych z nadwrażliwością na inne steroidy.
Objawy okulistyczne
W przypadku wystąpienia nagłej częściowej lub całkowitej utraty wzroku, wytrzeszczu, podwójnego widzenia lub migreny lek należy odstawić i przeprowadzić badania okulistyczne; jeśli zdiagnozowano obrzęk tarczy nerwu wzrokowego lub zmiany w obrębie siatkówki, nie należy kontynuować stosowania medroksyprogesteronu.
Gęstość mineralna kości
U niektórych kobiet przyjmujących przewlekle medroksyprogesteron wskazane może być badanie gęstości mineralnej kości, wszystkie zaś pacjentki powinny przyjmować właściwe dawki wapnia i wit. D.
Zespół Cushinga
W trakcie leczenia mogą wystąpić objawy przypominające zespół Cushinga.
Żółtaczka
W przypadku wystąpienia żółtaczki rozważyć odstawienie leku.
Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych
Lek może wpływać na wyniki badań laboratoryjnych.
Aminoglutetimid
Równoległe stosowanie aminoglutetimidu może przyspieszyć transformację biologiczną medroksyprogesteronu i zmniejszyć jego skuteczność.
Test z metyraponem
Lek może wpływać na wyniki testu z metyraponem.
Sporadycznie mogą występować: reakcje nadwrażliwości, powikłania zakrzepowo-zatorowe, objawy ze strony OUN (wzmożona pobudliwość nerwowa, bezsenność, senność, męczliwość, depresja, bóle i zawroty głowy), objawy ze strony skóry i błon śluzowych (pokrzywka, świąd, osutka, trądzik, hirsutyzm, utrata włosów), nudności, podwyższona ciepłota ciała, żółtaczka, retencja płynów i obrzęki, zmniejszenie tolerancji glukozy, nieprawidłowe krwawienie z macicy, brak miesiączki, zmiany wydzieliny z pochwy, nadżerki szyjki macicy, wydłużony brak owulacji, mlekotok, tkliwość piersi, zmiana masy ciała i twarz „księżycowata”.
Ponadto po podaniu pozajelitowym mogą wystąpić: zwiększenie liczby erytrocytów i płytek krwi, zaburzenia endokrynologiczne podobne do zespołu Cushinga, zaburzenia widzenia, zmiany libido, zaćma cukrzycowa, zakrzepica naczyń siatkówki, zawał serca, niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca, zator tętnicy płucnej, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, cukromocz, hiperkalcemia, podwyższenie ciśnienia tętniczego, odczyny w miejscu podania.
Może wystąpić depresja w okresie przedmiesiączkowym. O stosowaniu octanu medroksyprogesteronu należy informować histologów, jeżeli wysyła się do badania wycinki błony śluzowej macicy lub z kanału szyjki macicy. Po podaniu pojedynczej dawki bądź dawek wielokrotnych octanu medroksyprogesteronu może wystąpić długo utrzymujący się brak miesiączki albo zaburzenia miesiączkowania. Octan medroksyprogesteronu stosowany w antykoncepcji w postaci wstrzyknięć może powodować osteoporozę; nie zaleca się jego stosowania przez okres dłuższy niż 2 lata.
Kategoria X. Nie stosować w ciąży ani w okresie karmienia piersią.
Wtórny brak miesiączki. P.o. 5–10 mg/d przez 5–10 dni; po 3–7 dniach powinno wystąpić krwawienie.
W czynnościowych krwawieniach macicznych p.o. 5–10 mg/d przez 5–10 dni od 16.–21. dnia cyklu; dawkę można powtarzać przez 2–3 cykle.
Endometrioza. P.o. 10 mg 3 ×/d przez 90 kolejnych dni od 1. dnia cyklu. Przeciwdziałanie rozrostowi endometrium u kobiet przyjmujących estrogeny. P.o. W schemacie ciągłym 2,5 mg/d, w schemacie sekwencyjnym – dawka 5–10 mg/d przez 10–14 dni cyklu trwającego 28 dni.
Antykoncepcja hormonalna. I.m. 150 mg co 3 mies., rozpoczynając od 5. dnia cyklu lub w ciągu 5 dni od porodu, jeśli pacjentka nie karmi piersią, albo w 6. tyg. po porodzie, jeśli pacjentka karmi piersią.
Rak piersi. I.m. 500–1000 mg/d przez 28 dni, następnie 500 mg 2 ×/tydz., dopóki występuje reakcja na leczenie.
Rak endometrium lub nerki. I.m. Początkowo 400–1000 mg/tydz., następnie jeśli wystąpi poprawa i stan pacjenta wydaje się stabilny, 400 mg/mies.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 12 zł
Lekarz dla uchodźcy
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
