Okrelizumab (opis profesjonalny)

Działanie - Okrelizumab

Mechanizm działania
Okrelizumab jest rekombinowanym humanizowanym przeciwciałem monoklonalnym anty-CD20, wytwarzanym w komórkach jajnika chomika chińskiego w technologii rekombinacji DNA. Skierowany jest selektywnie przeciwko limfocytom B z ekspresją antygenu CD20. CD20 to powierzchniowy antygen znajdujący się na limfocytach pre-B, dojrzałych limfocytach B i limfocytach B pamięci. Nie on podlega ekspresji na limfoidalnych komórkach macierzystych i komórkach plazmatycznych. Dokładny mechanizm działania okrelizumabu w stwardnieniu rozsianym nie jest w pełni wyjaśniony, ale zakłada się, że obejmuje on immunomodulację poprzez zmniejszenie liczby i pogorszenie funkcjonowania limfocytów B z ekspresją antygenu CD20. Po połączeniu się z powierzchnią komórki, okrelizumab wybiórczo usuwa te limfocyty na drodze: fagocytozy komórkowej zależnej od przeciwciał, cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał, cytotoksyczności zależnej od dopełniacza i apoptozy. Zdolność odnowy limfocytów B i wcześniejsza odporność humoralna zostają zachowane. Ponadto, odporność wrodzona i całkowita liczba limfocytów T pozostają niezmienione.

Farmakokinetyka
Farmakokinetykę okrelizumabu w badaniach nad stwardnieniem rozsianym opisano za pomocą modelu dwukompartmentowego, z klirensem zależnym od czasu i parametrami farmakokinetycznymi typowymi dla przeciwciała monoklonalnego IgG1. AUC po podaniu czwartej dawki 600 mg okrelizumabu wyniosło 3510 µg/ml/d, a średnie cmax 212 µg/ml. Lek jest przeznaczony do podawania i.v. Nie przeprowadzono badań nad innymi drogami podania. Vd kompartmentu centralnego wynosi 2,78 l. Vd kompartmentu obwodowego i klirens między kompartmentami oszacowano na 2,68 l i 0,294 l/d. Nie przeprowadzono bezpośrednich badań metabolizmu, ponieważ przeciwciała są usuwane głównie na drodze przemian katabolicznych (tj. rozpadu na peptydy i aminokwasy). t1/2 w końcowej fazie eliminacji wynosi 26 dni.

Wskazania do stosowania - Okrelizumab

Leczenie dorosłych pacjentów z rzutowymi postaciami stwardnienia rozsianego (RMS), z aktywną chorobą, definiowaną na podstawie cech klinicznych lub radiologicznych. Leczenie dorosłych pacjentów z wczesną pierwotnie postępującą postacią stwardnienia rozsianego (PPMS) ocenianą na podstawie czasu trwania choroby i poziomu niesprawności, a także cech radiologicznych charakterystycznych dla aktywności zapalnej.

Przeciwwskazania stosowania - Okrelizumab

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, trwające aktualnie, czynne zakażenie, poważne zmniejszenie odporności, znane, aktywne nowotwory złośliwe.

Podczas podawania leku należy zapewnić dostęp do odpowiednich środków i sprzętu niezbędnego w leczeniu ciężkich reakcji, takich jak: ciężka reakcja związana z wlewem, reakcja nadwrażliwości i/lub reakcja anafilaktyczna.

Reakcje związane z wlewem
Podczas leczenia mogą wystąpić reakcje związane z wlewem, wynikające z uwalniania cytokin i/lub innych substancji. Po zakończeniu wlewu należy obserwować chorego przez co najmniej 1 h. Objawy najczęściej występują trakcie 1. podania leku lub w ciągu 24 h po jego zakończeniu. Mogą mieć postać świądu, wysypki, pokrzywki, rumienia, podrażnienia gardła, bólu jamy ustnej i gardła, duszności, obrzęku gardła lub krtani, zaczerwienienia twarzy, niedociśnienia, gorączki, zmęczenia, bólu głowy, zawrotów głowy, nudności i częstoskurczu. Jeśli podczas podawania leku wystąpią ciężkie objawy ze strony płuc, takie jak skurcz oskrzeli lub zaostrzenie astmy, należy natychmiast i na stałe przerwać podawanie wlewu, zastosować leczenie objawowe, a następnie monitorować stan pacjenta aż do ustąpienia objawów ze strony układu oddechowego.

Reakcje nadwrażliwości
Objawy ostrej reakcji nadwrażliwości typu 1 (IgE-zależnej) mogą być klinicznie niemożliwe do odróżnienia od objawów reakcji związanych z wlewem. Reakcja nadwrażliwości może rozwinąć się w trakcie każdego podania wlewu, chociaż zazwyczaj nie występuje podczas 1. podania. Jeżeli w trakcie kolejnych wlewów wystąpią objawy cięższe niż poprzednio lub jeśli wystąpią nowe ciężkie objawy, należy podejrzewać wystąpienie reakcji nadwrażliwości. W takim przypadku należy natychmiast i na stałe przerwać podawanie leku.

Niedociśnienie
Podczas podawania wlewu może wystąpić niedociśnienie tętnicze jako objaw reakcji związanej z wlewem. Należy rozważyć odstawienie leków przeciwnadciśnieniowych na czas podawania leku i na 12 h przed nim. Chorzy z zastoinową niewydolnością serca (klasa III i IV wg NYHA) w wywiadzie nie brali udziału w badaniach klinicznych.

Premedykacja
Aby zmniejszyć częstość występowania i nasilenie reakcji związanych z podaniem wlewu należy stosować premedykację.

Zakażenia
W badaniu z grupą kontrolną otrzymującą placebo u chorych z PPMS zakażenia wystąpiły u 72,2% osób stosujących okrelizumab i u 69,9% osób otrzymujących placebo. Poważne zakażenia wystąpiły u 6,2% pacjentów stosujących okrelizumab w porównaniu z 6,7% pacjentów przyjmujących placebo. Częstość występowania zakażeń zagrażających życiu (1,6% w porównaniu z 0,4%) i zakończonych zgonem (0,6% w porównaniu z 0%) była większa w grupie otrzymującej okrelizumab niż w grupie otrzymującej placebo; wszystkie zakażenia zagrażające życiu ustąpiły bez konieczności zaprzestania podawania okrelizumabu. Zaleca się ocenę stanu układu immunologicznego chorego przed rozpoczęciem leczenia. Nie należy stosować leku u osób z ciężkim niedoborem odporności (np. z limfopenią, neutropenią, hipogammaglobulinemią). Nie należy rozpoczynać leczenia okrelizumabem u osób z aktywnym zakażeniem.

Aspiracyjne zapalenie płuc

Ryzyko wystąpienia aspiracyjnego zapalenia płuc u osób z trudnościami w przełykaniu jest duże, a okrelizumab może je dodatkowo zwiększać. W przypadku wystąpienia objawów zapalenia płuc podczas leczenia należy niezwłocznie podjąć odpowiednie działania.

Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia
U osób leczonych przeciwciałami anty-CD20 i innymi lekami stosowanymi w stwardnieniu rozsianym, w związku z istniejącymi czynnikami ryzyka (np. populacja pacjentów, terapia wielolekowa lekami immunosupresyjnymi) może wystąpić zakażenie wirusem Johna Cunninghamma (JC), który jest przyczyną postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (PML). Ponieważ jej objawy (np. wystąpienie nowych lub nasilenie już istniejących objawów neurologicznych) mogą przypominać objawy choroby podstawowej, należy zachować ostrożność i uważnie obserwować chorego. W przypadku podejrzenia wystąpienia PML należy przerwać podawanie leku oraz przeprowadzić odpowiednie badania diagnostyczne: badania rezonansem magnetycznym (MRI), najlepiej z podaniem środka cieniującego (wynik należy porównać z wynikiem sprzed leczenia), badanie płynu mózgowo-rdzeniowego w kierunku obecności DNA wirusa JC oraz badania neurologiczne. Jeśli wyniki badań potwierdzą wystąpienie PML, nie należy wznawiać podawania okrelizumabu.

Reaktywacja wirusowego zapalenia wątroby typu B
Podczas stosowania innych leków z grupy przeciwciał anty-CD20 może wystąpić reaktywacja WZW typu B, w niektórych przypadkach prowadząca do piorunującego zapalenia wątroby, niewydolności wątroby i zgonu. Przed rozpoczęciem leczenia okrelizumabem należy wykonać badania przesiewowe w kierunku HBV, zgodnie z lokalnymi wytycznymi. U osób z aktywnym zakażeniem wirusem HBV nie należy stosować okrelizumabu. Pacjentów z dodatnim wynikiem badań serologicznych oraz nosicieli HBV przed rozpoczęciem leczenia należy skonsultować ze specjalistą chorób wątroby.

Nowotwory złośliwe
W badaniach klinicznych obserwowano zwiększoną liczbę nowotworów złośliwych (w tym raka piersi) u osób leczonych okrelizumabem w porównaniu do grup kontrolnych, jednak liczba ta mieściła się w przedziale wartości przewidywanych dla chorych ze stwardnieniem rozsianym. Należy dokonać indywidualnej oceny stosunku korzyści do ryzyka u chorych ze znanymi czynnikami ryzyka wystąpienia nowotworów złośliwych oraz u osób, które są aktywnie monitorowane ze względu na ryzyko nawrotu nowotworu złośliwego. Stosowanie leku u osób ze znanym aktywnym nowotworem jest przeciwwskazane. Pacjenci powinni poddać się standardowym badaniom przesiewowym w kierunku raka piersi, zgodnie z lokalnymi wytycznymi.

Inne leki immunosupresyjne
Nie należy rozpoczynać leczenia u osób z ciężkim niedoborem odporności do czasu ustąpienia tego stanu. W innych chorobach autoimmunologicznych stosowanie okrelizumabu równolegle z lekami immunosupresyjnymi (np. kortykosteroidy podawane przewlekle, niebiologiczne i biologiczne leki przeciwreumatyczne modyfikujące przebieg choroby, mykofenolan mofetylu, cyklofosfamid, azatiopryna) powodowało zwiększenie ilości ciężkich zakażeń, w tym zakażeń oportunistycznych (np. atypowe zapalenie płuc, zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jirovecii, zapalenie płuc w przebiegu ospy wietrznej, gruźlica, histoplazmoza), rzadko prowadzących do zgonu. Zidentyfikowano następujące czynniki ryzyka występowania takich zakażeń: stosowane większych niż zalecane w stwardnieniu rozsianym dawek okrelizumabu, inne choroby współistniejące, przewlekłe stosowanie leków immunosupresyjnych i/lub kortykosteroidów. Nie zaleca się stosowania leków immunosupresyjnych równolegle z okrelizumabem (wyjątkiem jest stosowanie kortykosteroidów w objawowym leczeniu rzutów stwardnienia rozsianego). Dane dotyczące wpływu równoległego stosowania steroidów w objawowym leczeniu rzutów na zwiększenie ryzyka zakażeń w praktyce klinicznej, są ograniczone. W badaniach rejestracyjnych z zastosowaniem okrelizumabu w stwardnieniu rozsianym podawanie kortykosteroidów w leczeniu rzutu nie wiązało się ze zwiększonym ryzykiem ciężkiego zakażenia. Jeśli stosowanie okrelizumabu następuje po odstawieniu innych leków immunosupresyjnych lub jeśli po zakończeniu leczenia okrelizumabem rozpoczyna się leczenie innymi lekami immunosupresyjnymi, należy rozważyć prawdopodobieństwo nakładania się ich działań farmakodynamicznych. Należy zachować ostrożność stosując okrelizumab równolegle z innymi lekami, które mogą modyfikować przebieg stwardnienia rozsianego.

Szczepienia
Ze względu na brak badań nie zaleca się stosowania szczepionek żywych i żywych atenuowanych podczas leczenia okrelizumabem i do czasu powrotu liczby limfocytów B do normy (w badaniach klinicznych mediana czasu do odnowy limfocytów B wyniosła 72 tyg.). W randomizowanym otwartym badaniu u pacjentów z RMS odpowiedź humoralna na toksoid tężcowy, 23-walentną polisacharydową szczepionkę przeciwko pneumokokom (23-PPV) ze szczepionką przypominającą lub bez niej, neoantygen hemocyjaniny i szczepionki przeciwko grypie sezonowej zwiększała się (w mniejszym stopniu niż w przypadku osób zdrowych). Zaleca się szczepienie chorych stosujących okrelizumab inaktywowanymi szczepionkami przeciwko grypie sezonowej. Osoby które wymagają podania szczepionek powinny ukończyć szczepienia przynajmniej 6 tyg. przed rozpoczęciem stosowania okrelizumabu.

Noworodki i dzieci matek leczonych okrelizumabem w ciąży
Zaleca się odroczenie szczepień szczepionkami żywymi lub żywymi atenuowanymi u noworodków matek leczonych okrelizumabem w ciąży do czasu powrotu liczby limfocytów B u dziecka do normy. Zaleca sie oznaczanie liczby CD19-dodatnich limfocytów B u noworodków i niemowląt przed szczepieniem. Zaleca się podawane pozostałych szczepień zgodnie z lokalnie obowiązującym kalendarzem szczepień. Należy rozważyć oznaczanie miana odpowiedzi na szczepienie, aby sprawdzić, czy u danej osoby wzrosła ochronna odpowiedź immunologiczna, ponieważ skuteczność szczepienia może być zmniejszona.

Interakcje - Okrelizumab

Nie przeprowadzono formalnych badań interakcji. Nie przewiduje się wystąpienia interakcji związanych z izoenzymami cytochromu P450, innymi enzymami metabolizującymi lub transporterami.

Szczepienia
Ze względu na brak badań nie zaleca się stosowania szczepionek żywych i żywych atenuowanych podczas leczenia okrelizumabem i do czasu powrotu liczby limfocytów B do normy (w badaniach klinicznych mediana czasu do odnowy limfocytów B wyniosła 72 tyg.). Nie przeprowadzono badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania szczepionek żywych lub żywych atenuowanych po zakończeniu leczenia okrelizumabem.
Dostępne są dane o wpływie toksoidu tężcowego, 23-walentnej polisacharydowej szczepionki przeciwko pneumokokom, neoantygenu KLH i szczepionki przeciwko grypie sezonowej na chorych leczonych tym lekiem – odpowiedź humoralna na antygeny zawarte w tych szczepionkach zwiększała się, choć w mniejszym stopniu niż u osób nieleczonych okrelizumabem.
Po upływie 2 lat od zakończenia leczenia, odsetek pacjentów z dodatnim mianem przeciwciał przeciwko S. pneumoniae, śwince, różyczce i ospie wietrznej był podobny do wartości wyjściowych.

Leki immunosupresyjne
Nie zaleca się stosowania innych leków immunosupresyjnych równolegle z okrelizumabem. Wyjątkiem są kortykosteroidy podawane w objawowym leczeniu rzutów.

Działania niepożądane - Okrelizumab

Bardzo często: zakażenie górnych dróg oddechowych, zapalenie nosa i gardła, grypa, zmniejszone stężenie IgM we krwi, reakcje związane z wlewem (m.in.: świąd, wysypka, pokrzywka, rumień, zaczerwienienie twarzy, niedociśnienie, gorączka, zmęczenie, ból głowy, zawroty głowy, podrażnienie gardła, ból części ustnej gardła, duszność, obrzęk gardła lub krtani, nudności, częstoskurcz).

Często: zapalenie zatok, zapalenie oskrzeli, opryszczka jamy ustnej, zapalenie żołądka i jelit, zakażenia układu oddechowego, zakażenia wirusowe, półpasiec, zapalenie spojówek, zapalenie tkanki łącznej, kaszel, nieżyt błony śluzowej nosa, zmniejszone stężenie IgG we krwi, neutropenia.

Przedawkowanie
Istnieją ograniczone dane dotyczące podania dawek okrelizumabu większych niż zalecana. Brak swoistego antidotum. W przypadku przedawkowania należy natychmiast przerwać podawanie leku i obserwować chorego pod kątem reakcji związanych z wlewem.

Ciąża i laktacja - Okrelizumab

Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną metodę antykoncepcji podczas leczenia oraz przez 12 mies. po jego zakończeniu.
Ze względu na swoją budowę (immunoglobulina) lek przenika przez barierę łożyskową. Dane na temat stosowania okrelizumabu w ciąży są ograniczone. Badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego. W badaniach nad rozwojem w okresie przed- i pourodzeniowym obserwowano toksyczny wpływ na reprodukcję. Należy unikać stosowania okrelizumabu u kobiet w ciąży, chyba, że potencjalne korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu. Należy rozważyć opóźnienie szczepienia szczepionkami żywymi lub żywymi atenuowanymi noworodków i niemowląt, których matki w czasie ciąży stosowały okrelizumab do czasu powrotu liczby limfocytów B u dziecka do normy. Zaleca sie oznaczanie liczby CD19-dodatnich limfocytów B u noworodków i niemowląt przed szczepieniem. Zaleca się podawane pozostałych szczepień zgodnie z lokalnie obowiązującym kalendarzem szczepień. Należy rozważyć oznaczanie miana odpowiedzi na szczepienie, aby sprawdzić, czy u danej osoby wzrosła ochronna odpowiedź immunologiczna, ponieważ skuteczność szczepienia może być zmniejszona.
Nie wiadomo czy okrelizumab lub jego metabolity przenikają pokarmu kobiecego. Nie można wykluczyć zagrożenia dla dziecka karmionego piersią. Należy przerwać kamienie piersią na czas leczenia.

Dawkowanie - Okrelizumab

Przed podaniem leku konieczna jest premedykacja za pomocą metyloprednizolonu (lub jego odpowiednika) oraz leku przeciwhistaminowego; można podać również lek przeciwgorączkowy. I.v., we wlewie. 300 mg, po 2 tyg. 300 mg, po 6 mies. 600 mg, następnie 600 mg co 6 mies. (odstęp pomiędzy dawkami nie powinien być krótszy niż 5 mies.). W przypadku wystąpienia w czasie podawania wlewu objawów świadczących o reakcji związanej z wlewem stanowiącej zagrożenie życia lub powodującej niesprawność, takich jak ostra nadwrażliwość lub zespół ostrej niewydolności oddechowej, podanie należy natychmiast przerwać, a pacjentowi należy zapewnić odpowiednie leczenie; nie należy wznawiać stosowania okrelizumabu u tych chorych. Szczegółowe informacje dotyczące postępowania w przypadku wystąpienia działań niepożądanych związanych z wlewem - patrz: zarejestrowane materiały producenta.

Osoby po 55. rż., zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby
Nie ma konieczności modyfikacji dawkowania u osób po 55. rż. oraz osób z zaburzeniami czynności nerek i/lub wątroby.

Dzieci i młodzież
Brak danych na temat bezpieczeństwa stosowania i skuteczności leku u dzieci i młodzieży do 18. rż.

Uwagi dla Okrelizumab

Okrelizumab nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Preparaty na rynku polskim zawierające okrelizumab

Ocrevus (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta