Pytanie nadesłane do redakcji:
Od kilku miesięcy przyjmuję 2 razy dziennie tabletki PROPRANOLOL 4 mg. Ostatnio przytyłam. Czy to możliwe, że od tych tabletek?
Odpowiedział:
dr n. med. Grzegorz Kopeć
Klinika Chorób Serca i Naczyń Instytutu Kardiologii
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie
Propranolol należy do grupy leków zwanych beta-blokerami. Leki te zmniejszają ilość energii, jaką organizm zużywa w ciągu dnia (tzw. dzienny wydatek energetyczny) o 5–10%, co odpowiada ok. 100–200 kcal. Może to prowadzić do zwiększenia masy ciała. Zwiększenie to jest zwykle niewielkie – około 1–3,5 kg, i dochodzi do niego zazwyczaj w ciągu pierwszych kilku miesięcy stosowania beta-blokerów, potem masa ciała się stabilizuje. Nie wszystkie beta-blokery w takim samym stopniu zwiększają masę ciała. W badaniach obserwowano jej zwiększenie po metoprololu, propranololu i atenololu, ale nie po karwedilolu.
W przypadku podejrzenia, że to beta-bloker odpowiada za tycie, warto zwrócić uwagę (zwłaszcza jeśli masa ciała znacznie się zwiększyła) na inne możliwe, zwykle bardziej prawdopodobne, przyczyny, tj. przejadanie się i zmniejszenie aktywności fizycznej.
Propranolol jest obecnie rzadko stosowany przez kardiologów. Wskazaniami niekardiologicznymi do jego przewlekłego stosowania mogą być na przykład: drżenie samoistne, migrena i nadciśnienie wrotne (w przebiegu marskości wątroby). Jeśli wskazania są inne, można rozważyć z lekarzem prowadzącym zmianę propranololu na nowocześniejszy lek z tej samej lub innej grupy. Jeśli natomiast stosowanie propranololu jest konieczne, należy szczególnie skrupulatnie przestrzegać zasad zdrowego stylu życia.
Piśmiennictwo:
Messerli F.H., Bangalore S., Julius S.: Risk/benefit assessment of beta-blockers and diuretics precludes their use for first-line therapy in hypertension. Circulation 2008; 117: 2706–2715.Sharma A.M., Pischon T., Hardt S. i wsp.: Hypothesis: Beta-adrenergic receptor blockers and weight gain: A systematic analysis. Hypertension 2001; 37: 250–254.