Co to jest?
Mocznik jest substancją powstającą w wyniku metabolizmu białka. Jego stężenie oznacza się we krwi (rzadko w moczu).
Jakie są wskazania do wykonania badania?
Ocena czynności nerek. Jest mniej dokładnym wskaźnikiem czynności nerek niż oznaczanie stężenia kreatyniny w surowicy krwi, gdyż jego stężenie zależy również od innych czynników (np. ilości spożywanego białka).
U osób leczonych dializami oznaczanie stężenia mocznika w różnym czasie (np. przed hemodializie i po niej) służy do oceny skuteczności dializy.
Jakie są przeciwwskazania do badania?
Nie ma żadnych przeciwwskazań.
Jak interpretuje się wynik badania?
Wartości prawidłowe u osoby dorosłej to 2,0–6,7 mmol/l (15–40 mg/dl).
Zwiększone stężenie mocznika we krwi (tzn. wynik powyżej górnej granicy normy) świadczy na ogół o pogorszeniu czynności nerek. Może mieć ono charakter ostry i przejściowy – mówi się wówczas, że wystąpiła ostra niewydolność nerek, lub może być trwałe, zwykle postępujące, jak w przypadku przewlekłej niewydolności nerek. Stężenie mocznika może być zwiększone również podczas diety z dużą zawartością białka (zwłaszcza pochodzącego z mięsa), krwawienia do przewodu pokarmowego lub uszkodzenia tkanek ciała (np. ciężkie oparzenia, zmiażdżenie tkanek).
Małe stężenie mocznika we krwi występuje w przypadku stosowania diet z bardzo małą zawartością białka, u osób niedożywionych lub wyniszczonych oraz z ciężką chorobą wątroby.
Co zrobić w przypadku wyniku nieprawidłowego?
Stwierdzone po raz pierwszy zwiększone stężenie mocznika we krwi wymaga oceny przez lekarza (pilnej, jeśli występują objawy ostrej choroby, np. ból, gorączka, wymioty, biegunka, zaburzenia w oddawaniu moczu). Ocena lekarza konieczna jest również w przypadku zwiększenia stężenia mocznika u osoby z rozpoznaną już przewlekłą chorobą nerek.